Εδώ, στην παγωμένη Σουηδία όπου ζω, τα νέα μού έρχονται κάπως με χρονοκαθυστέρηση. Μόλις αυτό το σουκού, π.χ., διάβαζα για όλη την ιστορία με τη Μαίρη Συνατσάκη και τον Κώστα Τσουρό και τα εξώδικα που πηγαινοέρχονται σα βαρκούλες στην ακροθαλασσιά. Και δεν ξέρω, ίσως να φταίει η απόσταση που έχω από την ελληνική τιβί, ίσως και το κρύο εδώ που μου παγώνει τον εγκέφαλο, αλλά νομίζω ότι εστιάζουμε στο λάθος θέμα.
Για μένα το θέμα έχει ως εξής: μια γυναίκα, διάσημη ή όχι, ποσώς με αφορά, περπατάει στο δρόμο όταν πετυχαίνει κάποιον που τραβάει βίντεο με το κινητό του. Στην αρχή, η γυναίκα νομίζει πως τραβάει εκείνη κι ετοιμάζεται να αντιδράσει, αλλά γρήγορα διαπιστώνει πως ο τύπος βιντεογραφεί μια άλλη κοπέλα. Μια άγνωστη κοπέλα που περπατάει στο δρόμο φορώντας κολλητό τζιν και μη έχοντας ιδέα για το βίντεο. Η πρώτη γυναίκα, εν προκειμένω, έχει δύο επιλογές: να σωπάσει, εφόσον η creepy (κι εδώ που τα λέμε, παράνομη) συμπεριφορά του τύπου δεν αφορά την ίδια. Ή να μη σωπάσει. Ε, η Μαίρη Συνατσάκη διάλεξε το δεύτερο: πήγε στον τύπο και του είπε να σβήσει το βίντεο. Και τα media την αποκάλεσαν «αστυνομία κινητών τηλεφώνων» για τον κόπο της.
Ας το επαναλάβουμε, σε περίπτωση που δεν ήταν σαφές: Το να βιντεογραφείς κάποιον χωρίς τη γνώση ή/και συναίνεση του είναι παράνομο. Δεν το λέω εγώ, η Ελληνική Αστυνομία το λέει. Σίγουρα αν βάλουμε διάφορες παράνομες συμπεριφορές στο μικροσκόπιο το αδίκημα είναι πιθανότατα λιγότερο «σημαντικό» από άλλα. Αλλά τι σημασία έχει αυτό;
Ας το επαναλάβουμε, σε περίπτωση που δεν ήταν σαφές: Το να βιντεογραφείς κάποιον χωρίς τη γνώση ή/και συναίνεση του είναι παράνομο. Δεν το λέω εγώ, η Ελληνική Αστυνομία το λέει.
Με τον ίδιο τρόπο που θα ήλπιζα να αντιδράσει κάποιος περαστικός αν έβλεπε ότι μου έκλεβαν την τσάντα στο δρόμο, έτσι θα ήλπιζα και να αντιδράσει κάποιος περαστικός αν έβλεπε ότι με βιντεοσκοπούν χωρίς να το ξέρω. Ειδικά σε μια εποχή που είναι εξαιρετικά εύκολο να ξεφτιλίσεις κάποιον στα social media επειδή, ξέρω γω, φοράει τις λάθος ρίγες για τα κιλά του σύμφωνα με εσένα.
Κι επίσης, ας μη γελιόμαστε, το όλο θέμα κρύβει και μισογυνισμό στη βάση του. Ένας άντρας θεώρησε ότι η εικόνα αυτής της άγνωστης σε εκείνον γυναίκας τού ανήκει. Θεώρησε ότι μπορεί να τη βιντεογραφήσει και να τη μοιραστεί με τους φίλους του ή οτιδήποτε άλλο κάνει με τις εικόνες γυναικών στο κινητό του, δε θέλω να ξέρω. Και θεώρησε επίσης πως αυτή η γυναίκα δεν έχει το δικαίωμα ή τη δύναμη να ασκήσει βέτο στη χρήση της ίδιας της της εικόνας. Και πως η άλλη γυναίκα που «του την είπε» είναι πιθανότατα τρελή. Ε λοιπόν, όχι. Σε μια κοινωνία που θεωρεί «λογικό» να μην αντιμιλάμε, να μην το κάνουμε θέμα, ειδικά αν η όποια μισογυνιστική συμπεριφορά δεν αφορά εμάς προσωπικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση εγώ θα έλεγα να γίνουμε όλοι λίγο περισσότερο σαν τη Συνατσάκη.
Σε μια κοινωνία που θεωρεί «λογικό» να μην αντιμιλάμε, να μην το κάνουμε θέμα, ειδικά αν η όποια μισογυνιστική συμπεριφορά δεν αφορά εμάς προσωπικά, στη συγκεκριμένη περίπτωση εγώ θα έλεγα να γίνουμε όλοι λίγο περισσότερο σαν τη Συνατσάκη.
Ο μόνος τρόπος να αλλάξει ο κόσμος είναι να συνηθίσουμε να μην “κοιτάμε τη δουλειά μας” όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια αδικία. Με την όποια αδικία. Με την εκάστοτε αδικία κατά των γυναικών, κατά των ΛΟΑΤΚΙ, κατά των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Ο ακτιβισμός δεν είναι ένα όπλο που το κραδαίνουμε μόνο όταν μια κατάσταση μας αφορά προσωπικά. Είναι, και πρέπει να είναι, στάση ζωής.
