Αριστουργηματική τηλεοπτική σειρά του HBO βασισμένη σε βιβλίο της βραβευμένης με Νόμπελ Σβετλάνα Αλεξίεβιτς. Εξιστορεί το χρονικό του πυρηνικού ατυχήματος που ουσιαστικά έριξε την ΕΣΣΔ. Από την πρώτη στιγμή της προβολής της γνώρισε απροσδόκητη απήχηση αυξάνοντας κατά 40% τον χαμηλό τουρισμό της περιοχής-φάντασμα.
Η σειρά του HBO που συγκέντρωσε την υψηλότερη βαθμολογία στο IMDb διδάσκει ότι «Αν ακούσουμε πολλά ψέματα, υπάρχει ο κίνδυνος να μην αναγνωρίζουμε πλέον την αλήθεια». Το «Gala» φιλοξενεί σε αποκλειστικότητα τις συνεντεύξεις του δημιουργού και σεναριογράφου της σειράς Γκρεγκ Μέιζιν (σεναριογράφος των «Hangover 2» και «Scary Movie 3») και του εξαιρετικού πρωταγωνιστή Στέλαν Σκάρσγκαρντ.
Γκρεγκ Μέιζιν: ο δημιουργός
Gala: Γιατί αποφασίσατε να γράψετε για το Τσερνόμπιλ;
Γκρεγκ Μέιζιν: Πριν πέντε χρόνια έτυχε να διαβάσω ένα άρθρο σχετικά με την κατασκευή ενός ατσάλινου θόλου που θα σφράγιζε τον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ και τότε συνειδητοποίησα ότι ήξερα απλά ότι συνέβη η έκρηξη αλλά, όπως οι περισσότεροι, δεν είχα ιδέα γιατί συνέβη αυτό το ατύχημα. Ξεκίνησα την έρευνα, άρχισα να διαβάζω και ανακάλυψα ότι τη νύχτα του ατυχήματος έκαναν ένα πρόγραμμα δοκιμών για λόγους ασφάλειας που κατέληξε στο πιο επικίνδυνο ατύχημα για την ανθρωπότητα. Ανακάλυψα επίσης ότι ο επικεφαλής της ομάδας για την αντιμετώπιση και την καταστολή του ατυχήματος αυτοκτόνησε δύο χρόνια μετά την ημέρα της έκρηξης. Οσο περισσότερο έψαχνα τόσο ανακάλυπτα τη στρουθοκαμηλική αντίδραση της Σοβιετικής Ενωσης και τη μυστικοπάθειά της. Προσπάθησα να αναδείξω τις ιστορίες των ανώνυμων θυμάτων για να αποκαλύψω ό,τι καλύτερο και ό,τι χειρότερο έχει να «προσφέρει» η ανθρωπότητα.
G: Καταφέρατε να συμπεριλάβετε στη σειρά όλες τις βιωματικές ιστορίες που συγκεντρώσατε;
Γ.Μ.: Οχι. Αρκετές φορές η σκληρή πραγματικότητα υπερέβαινε τη φαντασία και δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι όλα αυτά είχαν όντως συμβεί. Αν το σενάριο δεν ήταν βασισμένο σε πραγματικό ιστορικό γεγονός, οι περισσότεροι θεατές θα έλεγαν ότι δεν είναι ρεαλιστικά και αληθινά όσα περιγράφει η σειρά. Ο βαθμός συγκάλυψης και άρνησης της πραγματικότητας -ιδιαίτερα τη βραδιά του ατυχήματος- είναι σοκαριστικός. Αναγκάστηκα να στρογγυλέψω διάφορα γεγονότα για να μπορέσω να δημιουργήσω τη σειρά.
G: Ποιες είναι οι ιστορίες που τελικά αφηγείστε;
Γ.Μ.: Πολλές ιστορίες των γιατρών που βρέθηκαν εκείνο το βράδυ στο Πρίπιατ, των υπαλλήλων στον πυρηνικό αντιδραστήρα που πίστευαν ότι το εργοστάσιο δέχεται επίθεση, των ανώνυμων αντρών που μπήκαν γυμνοί στα ραδιενεργά έγκατα και βούτηξαν σε ραδιενεργά ύδατα για να αποτρέψουν ακόμη μία καταστροφική έκρηξη. Την ιστορία των πυροσβεστών που θυσιάστηκαν, της γυναίκας ενός πυροσβέστη, της Λιουντμίλα Ιγκνατένκο, που είδε τον άντρα της να σβήνει. Ακολουθούμε τον ακαδημαϊκό Βαλερί Λεγκασόφ, τον επίσημο εντεταλμένο από την κυβέρνηση για να επιβλέψει την κατάσταση. Εχουμε τον χαρακτήρα που υποδύεται η Εμιλι Γουάτσον, που εκπροσωπεί όλους τους επιστήμονες που έπαιξαν κορόνα-γράμματα τη ζωή τους για να μπουν στον αντιδραστήρα και να αποκτήσουν ελευθερία έκφρασης απέναντι στο καθεστώς.
G: Το πρώτο επεισόδιο δείχνει την έκρηξη και τα υπόλοιπα τη διαχείριση του γεγονότος και, κυρίως, τα πολιτικά και κοινωνικά επακόλουθά του. Μπήκατε ποτέ στον πειρασμό να γυρίσετε μια ιστορία σαν ταινία καταστροφής;
Γ.Μ.: Ολοι γνωρίζουν για την έκρηξη στο Τσερνόμπιλ. Γιατί να βάλω το κοινό να περιμένει για μια τέτοια σκηνή; Η τρομακτική «ομορφιά» του Τσερνόμπιλ είναι τι συνέβη μετά. Οταν ένας πυρηνικός αντιδραστήρας εκρήγνυται, δεν νιώθεις τρόμο από το γεγονός per se, αλλά, κυρίως, από τα καταστροφικά επακόλουθα. Οι μαρτυρίες ήταν τόσο όμορφα ειπωμένες που σου σπάραζαν την καρδιά αλλά, ταυτόχρονα, σου έδιναν ελπίδα για το ανθρώπινο είδος.
G: Πόση έρευνα κάνατε;
Γ.Μ.: Ουσιαστικά ακολούθησα το προσωπικό μου ενδιαφέρον. Επρεπε να κατανοήσω τους επιστημονικούς και τους ιατρικούς όρους που σχετίζονταν με την έκρηξη. Πήγα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και ζήτησα από καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής να μου εξηγήσει πώς λειτουργεί ο πυρηνικός αντιδραστήρας. Διάβασα εκτενώς γιατί ήταν απαραίτητο να καταλάβω όλες τις λεπτομέρειες, τι φορούσε κάποιος που έμπαινε στην απαγορευμένη ζώνη, επί παραδείγματι. Τι ήξερε για τη ραδιενέργεια, τι όπλα κρατούσε…
G: Ηταν εύκολο να γράψετε το σενάριο;
Γ.Μ.: Ο πρώτος άνθρωπος που προσέγγισα ήταν η Κάρολιν Στράους, μια κοινή μου φίλη με τα παιδιά του «Game of Thrones». Πήγα μαζί της στο HBO και μετά το ραντεβού μου έδωσαν την άδεια να γράψω ό,τι θέλω. Δεν μπορούσε να γίνει καλύτερο. Αν ζητούσαμε το οτιδήποτε, συμφωνούσαν αμέσως. Εγραψα το σενάριο έχοντας κατά νου τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ, την Εμιλι Γουάτσον και τον Τζάρεντ Χάρις και συμφώνησαν σε όλα. Ζήτησα για σκηνοθέτη τον Σουηδό Γιόχαν Ρενκ, που είχα δει δουλειά του και είπε «ναι». Το σόου είναι σκληρό αλλά η παραγωγή του ήταν από τις ευτυχισμένες στιγμές της καριέρας μου.
G: Γιατί θεωρήσατε σημαντικό να ειπωθεί η ιστορία τώρα;
Γ.Μ.: Ζούμε σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι αγκαλιάζουν τη διαβρωτική ιδέα ότι αυτό που θέλουμε να είναι αλήθεια είναι πιο σημαντικό από την πραγματικότητα. Η έννοια της αλήθειας έχει καταντήσει φτηνό αστείο. Το ηθικό δίδαγμα από το Τσερνόμπιλ είναι ότι η αλήθεια δεν ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους. Το σοβιετικό καθεστώς βούλιαζε στο δικό του αφήγημα ώσπου μια μέρα η αλήθεια φανερώθηκε ορμητικά. Μπορούμε να εφησυχάζουμε με κατασκευασμένες ιστορίες μέχρι να μας απελευθερώσει η αλήθεια. Αυτό είναι το σκοτεινό δίδαγμα. Και η ομορφιά κρύβεται στην ανθρωπιά και τον ηρωισμό που έδειξαν οι ανώνυμοι άνθρωποι.
Στέλαν Σκάρσγκαρντ: ο κεντρικός ήρωας
Gala: Τι σας έκανε να πείτε το «ναι» στον συγκεκριμένο ρόλο;
Στέλαν Σκάρσγκαρντ: Παίζω τον Μπόρις Σερμπίνα, έναν πολιτικό στον οποίο ανατέθηκε η ευθύνη να «καθαρίσει» το ατύχημα. Πραγματικά πίστευαν ότι πρόκειται για μια μικρή έκρηξη χωρίς μεγάλη σημασία μέχρι που ανέβηκαν στο ελικόπτερο και είδαν το μέγεθος της καταστροφής. Το σενάριο ήταν τρομερά καλογραμμένο και ήθελα πολύ να συνεργαστώ με την Εμιλι Γουάτσον και τον Τζάρεντ Χάρις. Ο Γιόχαν Ρενκ ήταν επίσης ένας λόγος που συμμετείχα με χαρά.
G: Ο χαρακτήρας σας είναι υπαρκτό πρόσωπο. Ανατρέξατε σε αρχειακό υλικό;
Σ.Σ.: Κάποιες φωτογραφίες είδα. Βασικά ακολούθησα το σενάριο και τις οδηγίες του. Ο χαρακτήρας μου είναι ένα κομμάτι του σοβιετικού μηχανισμού και έχει καταφέρει να επιβιώσει μέσα σε αυτό. Ωστόσο το σοκ μπροστά στην καταστροφή και τον τρόπο που ήθελε το καθεστώς να την υπονομεύσει τον αλλάζει. Είναι μια διδακτική εμπειρία η ιστορία του.
G: Πώς νιώσατε που γυρίζατε σκηνές σε πραγματικό αντιδραστήρα;
Σ.Σ.: Ευτυχώς μας πρόσεξαν και δεν ένιωσα ποτέ κίνδυνο. Είναι εκτός λειτουργίας, αλλά αντιλαμβάνεσαι ότι παραμένει τρομερά επικίνδυνος.
G: Τι θυμάστε από την έκρηξη του 1986;
Σ.Σ.: Τα πάντα. Ηταν ένας σουηδικός πυρηνικός σταθμός που κατέγραψε πρώτος το συμβάν. Εξαιτίας των καιρικών συνθηκών επί έναν χρόνο λάβαμε αρκετές δόσεις ραδιενέργειας. Δεν μπορούσαμε επί σειρά ετών να καταναλώσουμε μανιτάρια και ελάφια από τη Βόρεια Σουηδία.
G: Πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να ειπωθεί η ιστορία 33 χρόνια αργότερα;
Σ.Σ.: Ναι. Δεν είναι μια σειρά που ασχολείται απλά με την Πυρηνική Φυσική αλλά μια σειρά για ένα καθεστώς βασισμένο σε ψέματα που ειπώθηκαν για λόγους ισχύος και οικονομικούς. Μιλάει όμως και για την πυρηνική ενέργεια. Ισως είναι μια εναλλακτική πηγή ενέργειας.
G: Πώς είναι να δουλεύετε με τον συμπατριώτη σας Γιόχαν Ρενκ (σκηνοθέτησε και το βιντεοκλίπ «Lazarus» του Ντέιβιντ Μπόουι);
Σ.Σ.: Χρόνια ήθελα να συνεργαστούμε. Ηταν φανταστικός, γεμάτος ενέργεια και τρομερά συγκεντρωμένος, δεν έχασε ποτέ την υπομονή του και έβγαλε τον καλύτερό μας εαυτό. Είχα την ευκαιρία να συναντήσω την Εμιλι Γουάτσον 20 χρόνια μετά την ταινία «Δαμάζοντας τα κύματα». Και μόνο που κοιτάς τα τεράστια μπλε μάτια της είναι καταπληκτικό. Είναι φανταστική ηθοποιός και υπέροχος άνθρωπος.
G: Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς σας;
Σ.Σ.: Να προσπαθήσω να καταλάβω τις επιστημονικές ορολογίες και την Πυρηνική Φυσική. Επίσης, για πρώτη φορά έπρεπε να παίξω με ψεύτικα φρύδια που ήταν μια ενδιαφέρουσα εμπειρία. Μπορούσαν να διακρίνουν τις εκφραστικές μου κινήσεις από πολλά μέτρα μακριά.
info: Ολα τα επεισόδια της σειράς θα είναι διαθέσιμα στο Nova On Demand, από την Παρασκευή 28 Ιουνίου, έτσι ώστε οι συνδρομητές να έχουν την ευκαιρία να τα παρακολουθήσουν όποτε επιθυμούν και όπου και αν βρίσκονται. Η σειρά κάνει πρεμιέρα αποκλειστικά στη Nova την Τετάρτη 10 Ιουλίου και θα προβάλλεται κάθε Τετάρτη, στις 22.00, από το Novacinema 4HD.
