Την Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου, εκατοντάδες γυναίκες συγκεντρώθηκαν σε πόλεις της Νότιας Αφρικής διαδηλώνοντας ενάντια στην έμφυλη βία, λίγες ώρες πριν από την έναρξη της διεθνούς συνόδου. Διαμαρτυρόμενες εμφανίστηκαν σε 15 σημεία, ανάμεσά τους το Γιοχάνεσμπουργκ, η Πρετόρια, το Κέιπ Τάουν και το Ντέρμπαν, ντυμένες στα μαύρα ως ένδειξη πένθους.
Πραγματοποίησαν 15λεπτη σιωπηλή διαμαρτυρία, ξαπλώνοντας στο έδαφος για να τιμήσουν τις 15 γυναίκες που δολοφονούνται καθημερινά στη χώρα. Η Νότια Αφρική καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γυναικοκτονιών παγκοσμίως, με τον ΟΗΕ να εκτιμά ότι είναι πέντε φορές πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η αδυναμία του κράτους να προστατεύσει τα θύματα οδηγεί πολλές γυναίκες σε δικές τους λύσεις. Η Λινέτ Όξλεϊ ίδρυσε την ομάδα Girls on Fire, που εκπαιδεύει γυναίκες στη νόμιμη οπλοκατοχή για αυτοάμυνα. Στις τάξεις της βρίσκονται γυναίκες που έχουν βιαστεί, κακοποιηθεί ή δεχτεί επιθέσεις. Μία από αυτές, η Προύντενς, εντάχθηκε μετά τον βιασμό της το 2022 — έναν βιασμό που δεν έφτασε ποτέ στη δικαιοσύνη, αφού το δείγμα DNA χάθηκε. «Δεν είναι αστυνομικό πρόβλημα. Είναι πρόβλημα ολόκληρου του έθνους», είπε. Παρότι η ομάδα εκπαιδεύεται στη χρήση όπλων, η Όξλεϊ τονίζει ότι η πυροβολισμός είναι η «ύστατη λύση». «Το θέμα δεν είναι το όπλο», λέει. «Θέλω οι γυναίκες να σταματήσουν να σιωπούν. Ακόμα κι αν δεν νικήσεις, τουλάχιστον πολεμάς».
Η κινητοποίηση, με τίτλο G20 Women’s Shutdown, οργανώθηκε από τη ΜΚΟ Women For Change, η οποία κάλεσε γυναίκες και άτομα της LGBTQ+ κοινότητας να απέχουν από κάθε αμειβόμενη και μη εργασία και να μην ξοδέψουν χρήματα για μία ημέρα, ώστε να γίνει ορατός ο κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος της απουσίας τους. Όπως ανέφεραν οι διοργανωτές, «μέχρι η Νότια Αφρική να σταματήσει να θάβει μια γυναίκα κάθε 2,5 ώρες, το G20 δεν μπορεί να μιλά για ανάπτυξη και πρόοδο».
View this post on Instagram
Η σιωπηλή διαμαρτυρία ολοκλήρωσε μια εκστρατεία ενός μήνα για την αναγνώριση της έμφυλης βίας ως εθνικής καταστροφής. Η σχετική ηλεκτρονική αναφορά συγκέντρωσε περισσότερες από ένα εκατομμύριο υπογραφές, ενώ πολλοί χρήστες, ανάμεσά τους και η βραβευμένη με Grammy τραγουδίστρια Tyla, άλλαξαν τις φωτογραφίες προφίλ τους σε μωβ, χρώμα συνδεδεμένο με τα δικαιώματα των γυναικών.
Σε απάντηση της καμπάνιας, ο επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης καταστροφών (National Disaster Management Centre), Dr. Bongani Elias Sithole, ανακοίνωσε ότι το κέντρο θα ταξινομήσει την έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες ως εθνική καταστροφή. Το NDMC είχε προηγουμένως κρίνει ότι δεν πληρούνταν τα νομικά κριτήρια που ορίζει ο νόμος για τη διαχείριση καταστροφών, αλλά μετά από νέα αξιολόγηση των άμεσων κινδύνων για την ανθρώπινη ζωή κατέληξε ότι πλέον πληρούνται.
Την απόφαση χαιρέτισε ο υπουργός Συνεργατικής Διακυβέρνησης και Παραδοσιακών Υποθέσεων, Velenkosini Hlabisa, υπογραμμίζοντας ότι επιτρέπει τη διάθεση περισσότερων πόρων και την ενίσχυση των δομών που αντιμετωπίζουν την έμφυλη βία. Ο πρόεδρος της χώρας Cyril Ramaphosa, μιλώντας την Πέμπτη σε ειδική συνεδρία του G20 για την κοινωνία των πολιτών, τόνισε ότι «οι γυναίκες της χώρας ζητούν περισσότερη προσοχή στο ζήτημα» και χαρακτήρισε την έμφυλη βία «κρίση».
Η οργάνωση Women For Change ανακοίνωσε στο Instagram ότι «η προσπάθεια δικαιώθηκε», προσθέτοντας ότι θα ακολουθήσει συνάντηση για τον σχεδιασμό ενός αναλυτικού πλάνου δράσης και χρονοδιαγράμματος.
