Η ιστορία του «Φιλάργυρου», του κλασικού έργου του Μολιέρου για τον Αρπαγκόν, έναν πλούσιο αλλά τσιγκούνη άνθρωπο του οποίου η αγάπη για τα χρήματα ξεπερνά κάθε άλλη αξία, παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Θέατρο Τζένη Καρέζη σε μια διασκευή για παιδιά. Κάθε Κυριακή πρωί οι μικροί -και μεγαλύτεροι- θεατές έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως η γενναιοδωρία, η αγάπη, η ευτυχία, αλλά και η απληστία, με τρόπο αβίαστο και διασκεδαστικό, όπως θα έπρεπε πάντα να είναι η διαδικασία της μάθησης.
Η Τζένη Κόλλια, που σκηνοθετεί την παράσταση μαζί με τον Μιχάλη Σιώνα, συνεχίζει και μέσα από αυτή την παραγωγή να υπηρετεί τη φιλοσοφία που ο Κώστας Καζάκος -ο μεγάλος σκηνοθέτης, ηθοποιός και σύντροφός της, που έφυγε από τη ζωή το 2022- είχε περιγράψει σε μία φράση: «Το θέατρο είναι πολιτική πράξη». Η ηθοποιός και σκηνοθέτρια πιστεύει ότι «κάθε έργο, κάθε παράσταση οφείλει να είναι μια μορφή πολιτικής πράξης: να δημιουργείται δηλαδή εκείνη η συνθήκη ώστε η κάθε “δήλωση” που κάνουμε από σκηνής, ως καλλιτέχνες, να συντελεί στην αποκάλυψη της αλήθειας.
»Στον “Φιλάργυρο”, όπως και σε όλα τα μεγάλα έργα, η πολιτική διάσταση βρίσκεται στον μύθο τους, αυτό είναι που τα χαρακτηρίζει διαχρονικά. H απληστία του Αρπαγκόν, η αγάπη του για το χρήμα και η ανάγκη του για εξουσία, μετατρέπει τις σχέσεις, ακόμα και αυτές με τα παιδιά του, σε σχέσεις συναλλαγής. Πάντα όμως έρχεται η κάθαρση».
«H απληστία του Αρπαγκόν, η αγάπη του για το χρήμα και η ανάγκη του για εξουσία, μετατρέπει τις σχέσεις, ακόμα και αυτές με τα παιδιά του, σε σχέσεις συναλλαγής. Πάντα όμως έρχεται η κάθαρση».
Ανάμεσα στα πλέον χαρακτηριστικά, ίσως και καταστροφικά συμπτώματα της φιλαργυρίας στις μέρες μας είναι ότι «η αγάπη, η εμπιστοσύνη, η ελευθερία αποκτούν τιμή και αντίτιμο» κατά την κ. Κόλλια. «Η σχέση του ανθρώπου με το χρήμα, την ιδιοκτησία και την εξουσία, έννοιες βαθιά πολιτικές, καθορίζουν τον τρόπο που δομείται η κοινωνία, με αποτέλεσμα τελικά την αλλοτρίωση και την απομόνωσή του από την ουσία της ύπαρξής του».
Γενικά το παιδικό θέατρο όχι απλώς «δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ευκαιριακά, με μοναδικό ζητούμενο το κέρδος», αλλά είναι σημαντικό «να κατέχει περίοπτη θέση στο ρεπερτόριο ενός θεάτρου» επισημαίνει η δημιουργός. Μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια προσωπικής και καλλιτεχνικής συνύπαρξης με τον Κώστα Καζάκο, νιώθει ευγνώμων που «πέρασα σχεδόν όλη μου τη ζωή κοντά του», όπως και για την επιρροή του στον τρόπο σκέψης της. Μέλημά της, σήμερα, να επικοινωνήσει με τις νεότερες γενιές και «να είμαι ειλικρινής σε ό,τι κάνω, κυρίως σε σχέση με τα παιδιά. Η αλήθεια στις μέρες μας πάντως κοστίζει».
Το παιδικό θέατρο όχι απλώς «δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ευκαιριακά, με μοναδικό ζητούμενο το κέρδος», αλλά είναι σημαντικό «να κατέχει περίοπτη θέση στο ρεπερτόριο ενός θεάτρου» επισημαίνει η δημιουργός.
Τα παιδιά, υπενθυμίζει, είναι «πιο ειλικρινή» από τους ενήλικες. «Αναζητούν συναισθηματική ταύτιση και όχι διανοητική ανάλυση, έχουν μεγάλη ανάγκη να νιώσουν ότι είναι κομμάτι της παράστασης. Θέλουν καθαρή, κατανοητή αφήγηση και δεν είναι προκατειλημμένα. Έχουν έντονο το αίσθημα του δικαίου και θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο μέσα από την εμπειρία, όχι με διδακτισμό».
Είναι στο χέρι μας λοιπόν να μην εμποτίσουμε τα παιδιά με τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα με τα οποία «όλοι μας έχουμε έρθει αντιμέτωποι, λίγο πολύ». Θεωρεί ότι «μόνο μέσα από τη βαθιά ατομική και κατά συνέπεια συλλογική συνείδηση, την παιδεία και την οικογένεια» θα εξαλείψουμε αυτά τα φαινόμενα, «είναι πολιτικό το ζήτημα. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας, αλλά μακάρι οι επόμενες γενιές να ζήσουν απελευθερωμένες και απενοχοποιημένες».
«Τα παιδιά έχουν έντονο το αίσθημα του δικαίου και θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο μέσα από την εμπειρία, όχι με διδακτισμό».
Οι παιδικές παραστάσεις του Θεάτρου Τζένη Καρέζη επεκτείνουν τη φροντίδα τους και στην αισθητική τους, από τα πλούσια κοστούμια και σκηνικά μέχρι το προωθητικό υλικό. Για την αφίσα του «Φιλάργυρου» επιλέχθηκε ένα έργο ζωγραφικής. «Είναι του Κώστα Αργύρη, ενός καταξιωμένου ζωγράφου, και χαιρόμαστε πολύ που το δημιούργησε για την παράστασή μας. Για εμάς το θέατρο είναι συλλογική κατάθεση, θέλουμε να υπάρχουν όλες οι τέχνες» εξηγεί η κ. Κόλλια και μοιράζεται την επιθυμία της ομάδας της «μετά από κάποιον αριθμό παραστάσεων τα έργα ζωγραφικής να εκτεθούν και να δημιουργηθεί ένας ακόμα πόλος έλξης για τα παιδιά».
Info
Θέατρο Τζένη Καρέζη, Ακαδημίας 3, Αθήνα, Κάθε Κυριακή, στις 12:00. Διάρκεια: 75’ | Για επιπλέον πληροφορίες: 210 3636144. Εισιτήρια: € 10.00 – € 12.00, στο ταμείο του θεάτρου και στο more.com
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Τζένη Κόλλια, Μιχάλης Σιώνας. Διασκευή-Απόδοση: Μιχάλης Σιώνας. Σκηνογράφος-Ενδυματολόγος: Νατάσσα Παπαστεργίου. Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας. Μουσική: Αλέξανδρος Καζάκος. Στίχοι: Μιχάλης Σιώνας. Κινησιολογία: Έντι Λάμε. Βοηθός Σκηνογράφου-Ενδυματολόγου: Μαριάνθη Ράδου. Ζωγράφος: Κώστας Αργύρης. Παίζουν: Ζηνοβία Ανανιάδου-Κόκκοτα, Παναγιώτης Γουρζουλίδης, Αριστοτέλης Ζαχαράκης, Ηλέκτρα Καζάκου, Καλύδημη Μούρτζη, Λεωνίδας Στάμου, Ανδρομάχη Φουντουλίδου, Μιχάλης Ψαλίδας. Καλλιτεχνική διεύθυνση: Τζένη Κόλλια. Οργάνωση παραγωγής: Ελένη Σταυροπούλου. Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου. Graphic Design: Δημήτρης Παγγές. Υπεύθυνη για σχολικές κρατήσεις: Πόπη Κολοβή (6908667110). Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble. Digital Marketing: Minor 6 media. Υπεύθυνη Ταμείου: Νικολέττα Κόλλια. Υπεύθυνη Θεάτρου: Κατερίνα Κόλλια. Παραγωγή: Midnight Sun Productions
