Από τη Galia Loupan
Μπαίνοντας στο Atelier MA του Ιδρύματος Lee Ufan, νιώθεις ότι ζεις μια οικεία και προσωπική εμπειρία. Ο θολωτός, μεσαιωνικός χώρος μοιάζει με σπηλιά, αλλά παραδόξως είναι γεμάτος φως. Οι απαλές συγχορδίες της μουσικής του Elliott Smith γεμίζουν τον αέρα καθώς η Caroline Corbasson μάς υποδέχεται.
Φοράει ένα απλό λευκό t-shirt, μπλε τζιν και μια ποδιά γεμάτη μπογιές που μοιάζει με έργο αφηρημένης τέχνης. Τα μαλλιά της είναι πιασμένα σε αλογοουρά. Το χαμόγελό της είναι συγκρατημένο. Η φωνή της είναι απαλή και βαθιά και μοιάζει να αντηχεί με τους σκούρους μπλε πίνακες που μας περιβάλλουν.
«Είναι η πρώτη φορά που δουλεύω σε καμβά. Αυτό ήθελα να εξερευνήσω σε αυτή τη συνεργασία. Ήθελα να βγω από τη ζώνη άνεσής μου, μακριά από τα σχέδια με κάρβουνο που έκανα για πάνω από δέκα χρόνια.»
Ήρθε στην Arles αναζητώντας κάτι και νιώθει πως ίσως το βρήκε. «Ήρθα με ακρυλικά, λάδια, μελάνι, βινυλική μπογιά και άρχισα να ψάχνω. Κάποιοι από αυτούς τους πίνακες έχουν ζήσει πολλές ζωές. Τους έξυσα, τους επιδιόρθωσα, ξαναζωγράφισα πάνω τους. Ψάχνω αυτή την ένταση ανάμεσα στο αφηρημένο και το παραστατικό. Δείχνει αφηρημένο και ύστερα αρχίζεις να βλέπεις αυτές τις καθολικές εικόνες. Εντυπώσεις της φύσης, όπως το φως που αντανακλάται στο νερό.»
«Οι αντιλήψεις μας ανασυνθέτουν τα πράγματα με τρόπους που δεν ανταποκρίνονται απαραίτητα στην πραγματικότητα»
Η φύση υπήρξε πάντα στο επίκεντρο της έμπνευσής της. Γεννημένη από Γάλλους γονείς, μεγάλωσε στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετακινούμενη συχνά. Η παιδική της ηλικία ήταν ριζωμένη στην αγάπη για την ύπαιθρο και τον απέραντο ουρανό της Βόρειας Αμερικής.
«Ένιωθα βαθιά συνδεδεμένη με τη φύση, με την αισθητική της, με τα παρατηρήσιμα φαινόμενα.» Το επιστημονικό υπόβαθρο της οικογένειάς της τής έδωσε πάθος για την κατανόηση του φυσικού κόσμου, αν και μέσα από μια πιο ευαίσθητη, αισθητική, ίσως και μυστικιστική οπτική. «Συνήθιζα να σχεδιάζω τον ουρανό που είναι αόρατος στο γυμνό μάτι, το βαθύ διάστημα. Αλλά πλέον νιώθω πιο γειωμένη, πιο κοντά στη Γη.»
«Ήμουν πάντα μελαγχολική και λίγο εσωστρεφής, με ανάγκη για απομόνωση και χρόνο στο ατελιέ»
Ο θρυλικός σκηνοθέτης και πρόεδρος της επιτροπής Wim Wenders είπε κατά την απονομή του βραβείου: «Η Caroline κι εγώ μοιραζόμαστε ένα στοιχείο που μας είναι πολύτιμο. Τον άνεμο. Για την Caroline είναι σύμβολο ζωής και καταστροφής.»
Η Ann-Caroline Prazan, International Artistic Director Brand Culture & Heritage στον Guerlain και ιδρύτρια του βραβείου, συμφωνεί. «Για μένα είναι σημαντικό αυτό το βραβείο να αφορά την τέχνη και το περιβάλλον. Αυτό που με έκανε να επιλέξω την Caroline ήταν όταν μίλησε για τον άνεμο ως τον μεγαλύτερο επικονιαστή. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι. Όταν μιλάμε για επικονιαστές, σκεφτόμαστε έμβια όντα όπως οι μέλισσες, που είναι πολύ κοντά στην καρδιά του Guerlain. Λατρεύω όταν κάποιος σου λέει κάτι που σε αλλάζει για πάντα. Τώρα θα βλέπεις πάντα τον άνεμο ως επικονιαστή.»
Κι όμως, στην Προβηγκία, ο άνεμος θεωρείται συχνά καταστροφικός. Για να βιώσουν τη ουσία του, η Caroline και η Ann-Caroline πήγαν στις παραλίες της Camargue.
Η Corbasson περιγράφει με ενθουσιασμό. «Νιώθεις πραγματικά πως βρίσκεσαι στην άκρη του κόσμου, σε έναν ενδιάμεσο χώρο. Άγριος και καθαρός. Πολλά πουλιά. Μια έρημος γεμάτη ζωή. Απίστευτα όμορφη.»
Καθώς περπατούσε στους αμμόλοφους, βρέθηκε μπροστά σε έναν τέλειο κύκλο χαραγμένο στην άμμο. Περίεργη για το πώς εμφανίστηκε αυτή η γεωμετρική μορφή τόσο μακριά από τον πολιτισμό, πλησίασε. «Αυτά τα κλαδάκια χόρευαν στον άνεμο, σχηματίζοντας κύκλους. Άλλοτε πλήρεις, άλλοτε όχι. Ήταν όμορφο γιατί ήταν σχεδόν τίποτα, κι όμως σε έκανε να νιώσεις ότι τα κλαδιά είχαν ψυχή.»
«Έχω μια μικρή εμμονή με τους κύκλους στο έργο μου. Στροβίλους, στρογγυλές τρύπες, το μάτι της καταιγίδας. Αυτές οι εικόνες του διαστήματος και της φύσης πάντα μου έδιναν ένα αίσθημα παρηγοριάς, μιας βαθιάς εμπιστοσύνης στο σύμπαν»
Τα κινηματογράφησε και τα μετέτρεψε σε βίντεο-εγκατάσταση για την έκθεση. Όπως λέει ο Lee Ufan, «Είναι αναπόφευκτο να στοχαστούμε πάνω στη φύση και τη συνύπαρξή μας.» Το να δουλεύεις υπό την αιγίδα ενός τόσο σημαντικού καλλιτέχνη ήταν φυσικά προνόμιο αλλά και πηγή άγχους.
«Φοβόμουν να του δείξω τη δουλειά μου. Φοβόμουν ότι δεν θα του αρέσει.» Παρόλο που ένα από τα έργα της είχε βρεθεί κάποτε στην ίδια έκθεση με ένα δικό του. «Ήμουν τόσο περήφανη γιατί στον κατάλογο τα έργα μας ήταν δίπλα δίπλα. Πάντα αγαπούσα τη δουλειά του, αλλά εδώ στην Arles ανακάλυψα πράγματα που δεν είχα ξαναδεί, όπως τη σειρά του From Wind. Το έργο του με συγκινεί. Υπάρχουν τόσες πλευρές του που δεν ήξερα και με τις οποίες νιώθω βαθιά σύνδεση. Δεν ήξερα ότι έγραφε ποιήματα.»
«Πάντα έγραφα, αλλά ποτέ δεν είχε εμφανιστεί στη δουλειά μου. Μέχρι τώρα»
Η Caroline Corbasson γράφει και η ίδια. Ένα βιβλίο με τα δικά της κείμενα κυκλοφορεί ως συνοδευτικό για την έκθεση στο Atelier MA αυτό το καλοκαίρι.
«Γράφω στα κρυφά από τότε που ήμουν έφηβη. Αυτή η φιλοξενία άλλαξε πολλά για μένα. Πάντα έγραφα μικρές σημειώσεις στο κινητό μου ή σε ένα σημειωματάριο. Και τώρα θα δημοσιευθούν. Ανυπομονώ αλλά φοβάμαι κιόλας. Να δείξεις αυτά που γράφεις είναι τρομακτικό. Η γραφή μου είναι πολύ πιο προσωπική από τη ζωγραφική μου. Έγραψα κάποια ποιήματα για την τετράχρονη κόρη μου. Μια τόσο μεγάλη αγάπη σε κάνει να χάνεις το μυαλό σου. Είναι τρομακτικό γιατί αυτό το άτομο γίνεται το παν. Έγραψα ένα ποίημα που λέγεται Mother Artist, στο οποίο της λέω πως γεννήθηκα καλλιτέχνιδα αλλά έγινα μητέρα.»
Προφανώς αγαπά την κόρη της περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο. Κι όμως, η μητρότητα, όπως λέει, «μου πήρε και κάτι. Είναι σκληρό κείμενο. Δεν είναι τρυφερό.»
«Ήθελα να κάνω κάτι που να συνδέεται με τη φυσική αίσθηση του να βρίσκομαι σε αυτόν τον τόπο. Όχι κάτι που θα μπορούσα να έχω κάνει οπουδήποτε αλλού»
Γι’ αυτό αυτή η φιλοξενία ήταν τόσο σημαντική. Ο περσινός νικητής και φετινό μέλος της επιτροπής, Djabril Boukhenaïssi, ήπιε έναν καφέ μαζί της πριν φύγει και της είπε: «Νομίζω πως πρέπει να εκμεταλλευτείς αυτόν τον χρόνο για να απελευθερωθείς από τις φόρμες σου, να πας πιο μακριά, να εξερευνήσεις. Caroline, αυτή είναι η ευκαιρία σου. Θα σου ανοίξει πόρτες.»
Και πράγματι της άνοιξε πόρτες, με πολλούς τρόπους. «Πριν έρθω εδώ, έκανα πολύ ελεγχόμενα, πολύ λεπτομερή σχέδια σε μαύρο και άσπρο. Τα τελευταία χρόνια, δουλεύοντας ενώ φρόντιζα ένα μωρό, ένιωθα πως είχα κολλήσει στην επιφάνεια, πως δεν μπορούσα να φτάσω στον πυρήνα. Δεν νομίζω ότι έφτασα στον πάτο, αλλά σίγουρα ακούμπησα την επιφάνειά του. Άρχισα να βουτώ. Κάτι λύθηκε μέσα μου, κάτι βγήκε. Ένιωσα την ανάγκη για βάθος. Αργότερα θα μπορέσω να επεκταθώ. Νομίζω ότι μπορώ να ζήσω και να εξερευνώ αυτό που άνοιξα εδώ για αρκετό καιρό.»
«Όταν είδα τους άλλους φοιτητές στη σχολή καλών τεχνών, άρχισα να αναγνωρίζω τον εαυτό μου. Ένιωσα ότι είναι εντάξει, ότι αυτό είναι αληθινό, ότι θα μπορέσω να το κάνω σε όλη μου τη ζωή»
Ο Lee Ufan έχει πει: «Στην τέχνη μου, ο διάλογος ανάμεσα στο έξω και το μέσα είναι αυτό που γεννά το έργο τέχνης. Οι ιδέες και οι πράξεις του καλλιτέχνη αλληλεπιδρούν με τις συνθήκες γύρω του, την ατμόσφαιρα, τον καμβά ή τα χρώματα που χρησιμοποιεί.» Αυτός ακριβώς είναι ο τρόπος με τον οποίο μιλά η Caroline Corbasson για τον αντίκτυπο των δύο μηνών της στην Arles. Για την αναζήτηση, τη δουλειά, τον στοχασμό.
«Νιώθω ότι άνοιξα μια νέα πόρτα στη δημιουργική μου διαδικασία. Και μόνο αυτό είναι τεράστιο, γιατί υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος πίσω της που θέλω να εξερευνήσω. Αυτή η φιλοξενία μου έδωσε χώρο να αναπνεύσω. Η δουλειά μου άλλαξε, τα υλικά που χρησιμοποιώ, τα χρώματα, η κλίμακα. Νομίζω ότι αυτό θα με κρατήσει δημιουργικά για πολύ καιρό. Δεν ξέρω τι με περιμένει ακόμα, αλλά νιώθω πως θα είναι κάτι θετικό. Ο τίτλος της έκθεσης είναι Something Moves. Είναι μια φράση που είχα μέσα μου από πάντα, αλλά εδώ πήρε το πλήρες της νόημα. Ένιωσα σωματικά αυτή την κίνηση να λαμβάνει χώρα.»
Αυτό το καλοκαίρι, οι μπλε πίνακες της Caroline Corbasson θα αφήσουν τον άνεμο να φυσήξει μέσα στο Atelier MA και θα μας επιτρέψουν να ρίξουμε μια ματιά στις νέες πόρτες που άνοιξε. Αρκεί να ξέρουμε πώς να κοιτάξουμε.
SOMETHING MOVES
7 Ιουλίου έως 5 Οκτωβρίου 2025
Atelier MA – Lee Ufan Arles
5 Rue de Vernon, 13200 Arles, Γαλλία
Φωτογραφίες: Vincent Ferrané
