Μια νέα έκθεση έρχεται στις 10 Αυγούστου στο Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα, στο Καστέλι Πύργου Σαντορίνης, με τίτλο «Nelly’s. Η Σαντορίνη του μεσοπολέμου», για να διαρκέσει έως τις 20 Οκτωβρίου 2025. Παρουσιάζει μια επιλογή από εικόνες που αποτύπωσε η διακεκριμένη φωτογράφος στο κυκλαδίτικο νησί πριν από τον μεγάλο καταστροφικό σεισμό του 1956. Διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Φωτογραφίας Καστελάνα με την επιμέλεια της Αλίκης Τσίργιαλου (υπεύθυνη Φωτογραφικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη) και της Τόνιας Νούσια (αρχιτέκτων, μουσειολόγος).
Η φωτογράφος και η σχέση της με τη Σαντορίνη
Το καλοκαίρι του 1956, ένας μεγάλος σεισμός στην περιοχή της Αμοργού έπληξε το νησί της Σαντορίνης προκαλώντας την απώλεια δεκάδων κατοίκων και σημειώνοντας σημαντικές καταστροφές στο δομημένο περιβάλλον. Η προσεισμική μορφή της αποτυπώθηκε από την Ελληνίδα φωτογράφο του Μεσοπολέμου, Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998). Γνωστή ως Nelly’s, επισκέφθηκε τη Θήρα για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1928, μετά από προτροπή της αδερφής της, Μάρως Σουγιουλτζόγλου, και του Σαντορινιού συζύγου της, Σπυρίδωνα Αλ. Μαλασπίνα. Με αφετηρία τον μεσαιωνικό οικισμό του Πύργου όπου διέμενε τότε η οικογένεια, περιηγήθηκε το νησί με τη φωτογραφική της μηχανή ανά χείρας.
Το απόκρημνο ηφαιστειακό τοπίο και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του νησιού κέντρισαν το ενδιαφέρον της. Σε τόνους άσπρου και μαύρου ισορροπούν αρμονικά οι σκούρες αποχρώσεις της λάβας και το βαθύ μπλε της θάλασσας με το εκτυφλωτικό αιγαιοπελαγίτικο φως που αντανακλά στην επιφάνεια των σπιτιών. Οι καμπύλες που διαγράφουν οι σκιές των κτηρίων, οι καμάρες στα γραφικά δρομάκια, οι τρούλοι των εκκλησιών αλλά και η ίδια η μορφολογία του εδάφους πρωταγωνιστούν στις συνθέσεις της.
Η ανθρώπινη παρουσία είναι τόσο διακριτική, ώστε οι οικισμοί φαντάζουν έρημοι. Οι λιγοστές ηλικιωμένες γυναίκες και τα παιδιά που εμφανίζονται στις φωτογραφίες της έχουν τοποθετηθεί σκηνογραφικά εξυπηρετώντας την εικονογραφική της γραφή. Σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα, οι εικόνες (σε σύγχρονες ψηφιακές εκτυπώσεις) επιστρέφουν στον τόπο δημιουργίας τους και συνδιαλέγονται με ένα διαφορετικό πια νησιωτικό χώρο.
Η ανθρώπινη παρουσία είναι τόσο διακριτική, ώστε οι οικισμοί φαντάζουν έρημοι. Οι λιγοστές ηλικιωμένες γυναίκες και τα παιδιά που εμφανίζονται στις φωτογραφίες της έχουν τοποθετηθεί σκηνογραφικά εξυπηρετώντας την εικονογραφική της γραφή.
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη παραχώρησε το φωτογραφικό της έργο στο Μουσείο Μπενάκη το 1984. Τρία χρόνια αργότερα, ο συλλέκτης Δημήτρης Τσίτουρας επιμελήθηκε το λεύκωμα «Nelly’s. Σαντορίνη 1925-1930» (εκδόσεις Αρχείου Θηραϊκών Μελετών) και αποκάλυψε για πρώτη φορά στο κοινό τις λήψεις που πραγματοποίησε η διακεκριμένη φωτογράφος στο κυκλαδίτικο νησί κατά την προσεισμική περίοδο.
Info
Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από 10:00 έως 21:00, από τις 10 Αυγούστου έως τις 20 Οκτωβρίου 2025. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εκδηλώσεις και συζητήσεις για το έργο της Nelly’s και τον ρόλο της φωτογραφίας στη μελέτη της πολιτισμικής κληρονομιάς, καθώς και εργαστήρια για παιδιά και ενήλικες. Η έκθεση και οι εκδηλώσεις που θα τη συνοδεύουν έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία του Δήμου Θήρας «Σαντορίνη 2025: Έτος Ανάδειξης και Υποστήριξης της Αυθεντικότητας»
