Παρότι η ίση αμοιβή για εργασία ίσης αξίας αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, για εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο παραμένει ακόμη κάτι το άπιαστο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται κατά μέσο όρο 20% λιγότερο από τους άνδρες – με το χάσμα να είναι ακόμη πιο έντονο για τις γυναίκες με αναπηρία, τις μετανάστριες και τις γυναίκες από μειονοτικές ομάδες.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη Eurostat (στοιχεία του 2023), το έμφυλο μισθολογικό χάσμα φτάνει το 13,6%. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες έχουν μικρότερη οικονομική ανεξαρτησία, λιγότερες ευκαιρίες και δυσκολότερη πρόσβαση σε πόρους που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επαγγελματική και προσωπική τους εξέλιξη.
Οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται κατά μέσο όρο 20% λιγότερο από τους άνδρες – με το χάσμα να είναι ακόμη πιο έντονο για τις γυναίκες με αναπηρία, τις μετανάστριες και τις γυναίκες από μειονοτικές ομάδες.
Τι είναι το έμφυλο μισθολογικό χάσμα;
Το gender pay gap («έμφυλο μισθολογικό χάσμα») αναφέρεται στη διαφορά στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών για εργασία ίσης αξίας. Δεν σχετίζεται απαραίτητα με την ίδια τη θέση ή τις ώρες εργασίας, αλλά αντικατοπτρίζει βαθιές και επίμονες ανισότητες στον τρόπο που η εργασία των γυναικών εκτιμάται, αναγνωρίζεται και αμείβεται.
Το χάσμα αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, με την υπερκπροσώπηση των γυναικών σε χαμηλόμισθες ή επισφαλείς θέσεις εργασίας, τις διακρίσεις στις προσλήψεις και τις προαγωγές, την απλήρωτη καθημερινή εργασία (κατά μέσο όρο 3 ώρες περισσότερη εργασία την ημέρα για νοικοκυριό, παιδιά ή φροντίδα ηλικιωμένων) και τις χαμηλότερες αμοιβές, να είναι οι κύριοι.
Το έμφυλο μισθολογικό χάσμα στην ΕΕ διαμορφώθηκε στο 12,7% το 2021 και έχει αλλάξει ελάχιστα την τελευταία δεκαετία. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 13,0% λιγότερα χρήματα ανά ώρα εργασίας σε σύγκριση με τους άνδρες. Το συνολικό έμφυλο χάσμα στις αποδοχές, το οποίο λαμβάνει υπόψη το συνδυαστικό αποτέλεσμα των μέσων ωριαίων αποδοχών, του μέσου αριθμού ωρών εργασίας ανά μήνα (πριν από οποιαδήποτε προσαρμογή για μερική απασχόληση) και του ποσοστού απασχόλησης, έφτανε το 36,7% το 2018. Το χάσμα στην απασχόληση μεταξύ ανδρών και γυναικών στην ΕΕ ήταν 10,7% το 2022, με το 69,3% των γυναικών να εργάζονται, σε σύγκριση με το 80% των ανδρών (στοιχεία ΕΕ-27).
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η ίση αμοιβή δεν είναι απλώς θέμα δικαιοσύνης
Η Παγκόσμια Ημέρα Ίσης Αμοιβής (18 Σεπτεμβρίου) υπενθυμίζει την ανάγκη για συντονισμένες δράσεις. Παρά την πρόοδο και τις νομοθεσίες υπέρ της ισότητας, η εφαρμογή τους παραμένει δύσκολη. Το μισθολογικό χάσμα δεν είναι μόνο κοινωνικό ζήτημα, αλλά και οικονομικό: η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού των γυναικών μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα, την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο της Ατζέντας του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030, η ισότητα των φύλων και η οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών είναι κεντρικοί στόχοι. Ο ΟΗΕ, η UN Women και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) συνεργάζονται μέσω της Equal Pay International Coalition (EPIC), μιας διεθνούς σύμπραξης που φέρνει κοντά κυβερνήσεις, οργανώσεις εργαζομένων, εργοδοτών και κοινωνία των πολιτών για την εξάλειψη του χάσματος.
Η εξάλειψη του έμφυλου μισθολογικού χάσματος απαιτεί δέσμευση των εργοδοτών για διαφανείς και δίκαιες πολιτικές αμοιβών, προώθηση της γυναικείας παρουσίας σε ηγετικές θέσεις, ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών σε τομείς υψηλής ζήτησης και αμοιβής, στήριξη της ισορροπίας επαγγελματικής και προσωπικής ζωής μέσω ευέλικτων πολιτικών, καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων από την εκπαίδευση έως τον χώρο εργασίας.
