Πώς θα νιώθατε μπροστά στην πρώτη ζωγραφική απεικόνιση αλόγου (900 π.Χ.) στην αρχαία ελληνική τέχνη; Σίγουρα γνωρίζετε τον Πήγασο, το φτερωτό άλογο της ελληνικής μυθολογίας, αλλά είχατε ακούσει για τον ιππαλεκτρυών, που απεικονιζόταν ως μισός άλογο και μισός κόκορας και ήταν αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών; Ξέρατε ότι στα αρχαία ελληνικά η επιστημονική ονομασία των αλόγων είναι λοφούροντα, δηλαδή ζώα με ουρές με μακριές τρίχες; Ή ότι στις ανασκαφές που έγιναν το διάστημα 2012-2016 βρέθηκαν θαμμένα στο αρχαίο νεκροταφείο του Φαλήρου 18 άλογα; Πώς πέθαναν και γιατί θάφτηκαν ανάμεσα στους ανθρώπους τα άλογα (νεαρής ηλικίας τα περισσότερα), να θυσιάστηκαν άραγε στον Ίππιο Ποσειδώνα;
Η έκθεση «Ίππος: Το άλογο στην αρχαία Αθήνα», που εγκαινιάστηκε χθες στην Πτέρυγα Ιωάννης Μακρυγιάννης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, είναι μια συναρπαστική έκπληξη!
Μισοθαμμένος μπροστά στα μάτια μας, μάς περίμενε εκεί ένας σκελετός αλόγου από τις ανασκαφές του Φαλήρου, του πρώτου λιμανιού της Αθήνας. Οι ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων υπό τη διεύθυνση της Δρ. Στέλλας Χρυσουλάκη, έφεραν στο φως πάνω από 1900 απλές ανθρώπινες ταφές. Ανάμεσά τους και 18 αλόγων, το οστεολογικό υλικό οκτώ εκ των οποίων συντηρήθηκε και μελετήθηκε στο Malcolm H. Wiener Εργαστήριο Αρχαιολογικών Επιστημών της Αμερικανικής Σχολής. Ο ζωοαρχαιολόγος, Δρ. Flint Dibble, μελέτησε την ηλικία, το φύλο και τη φυσική τους κατάσταση. Ο σκελετός που θα εντυπωσιάσει μικρούς και μεγάλους δεν είναι καν το σημαντικότερο έργο της έκθεσης.
Ανάμεσα στα εκθέματα, που βγήκαν από υπόγεια, ταξίδεψαν από άλλα μουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό και ήρθαν ως δάνεια από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Ακρόπολης, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών (Αρχαία Αγορά, Κεραμεικός κ.α.) της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής (Αρχ. Μουσείο Βραυρώνας), της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Φλωρεντίας, του Κρατικού Μουσείου Βάδης (Καρλσρούη) και από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, ξεχωρίζουν έργα σημαντικά για την παγκόσμια ιστορία της τέχνης.
Ένα τέτοιο αστέρι της έκθεσης είναι η χάλκινη προτομή αλόγου από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας, που ανήκε κάποτε στον Λαυρέντιο τον Μεγαλοπρεπή των Μεδίκων. Πρόκειται για σπάνιο έργο, μέρος μεγάλου έφιππου αγάλματος και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μία από τις σπάνιες εξόδους του από τα ιταλικά σύνορα. Εικάζεται ότι προέρχεται από το 340 π.Χ. στη Σικελία και ήταν αρχικά επιχρυσωμένο. Ζυγίζει 80 κιλά και είναι γνωστό ως Άλογο Medici-Riccardi (οι Ρικάρντι ήταν οι δεύτεροι ιδιοκτήτες του, που το χρησιμοποίησαν για ένα διάστημα και ως συντριβάνι…).
Ένα άλλο είναι ένας χάλκινος χαλινός, πιθανότατα λάφυρο από τους περσικούς πολέμους αφιερωμένο στην Ακρόπολη. Κι ενώ στο χώρο δεσπόζει το 400 κιλών μαρμάρινο ανάγλυφο που απεικονίζει μια δραματική σκηνή μάχης, την παράσταση κλέβει ένας αμφορέας από ανασκαφή στη Γλυφάδα που περιείχε το λείψανο ενός παιδιού και εκτίθεται για πρώτη φορά. Στο αγγείο, που αποδίδεται στο ζωγράφο Λυδό, έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους της αττικής μελανόμορφης τεχνοτροπίας, απεικονίζεται ένας νεαρός ιπποκόμος που ιππεύει ένα άλογο, ενώ οδηγεί ένα δεύτερο.
© Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – (Ο.Δ.Α.Π.).
Στην έκθεση, την οποία επιμελήθηκε η καθηγήτρια Jenifer Neils, Διευθύντρια της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, περιλαμβάνονται περισσότερα από 50 αρχαία αντικείμενα. Στόχος της να παρουσιάσει στο κοινό τα αποτελέσματα της αρχαιολογικής, ζωοαρχαιολογικής και ιστορικής έρευνας με στόχο την καλύτερη κατανόηση της σημασίας του αλόγου στην αρχαία αθηναϊκή κοινωνία.
Το στήσιμο και τη σκηνογραφία της έκθεσης που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χάσετε υπογράφουν οι Παρασκευή Γερολυμάτου και Ανδρέας Γεωργιάδης από τη Μικρή Άρκτο.
Την έκθεση πλαισιώνουν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες που θα πραγματοποιούνται από την υπότροφο της Σχολής, Ελένη Γκίζα. Οι ειδικά σχεδιασμένες λεζάντες για τους μικρούς επισκέπτες θα τους βοηθήσουν να περιηγηθούν στην έκθεση και να ανακαλύψουν διάφορα αντικείμενα: παιδικά παιχνίδια και αγγεία διακοσμημένα με συναρπαστικές σκηνές αρματοδρομίας. Επιπλέον, το παιδικό βιβλίο της καθ. Jenifer Neils με τίτλο “AVRA, an Amazing Greek Horse” (εκδ. Μέλισσα), εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία ενός αρχαίου αλόγου, της Αύρας, διατίθεται στο χώρο.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Απριλίου 2022.
Είσοδος ελεύθερη.
Ώρες Λειτουργίας:
Τετάρτη 12:00 – 18:00
Πέμπτη 16:00 – 22:00
Παρασκευή 12:00 – 18:00
Σάββατο 12:00 – 18:00
Κυριακή 12:00 – 18:00
