Η Φίλις Σλάφλι της Μπλάνσετ είναι ένας “παστέλ εφιάλτης”: μια συντηρητική ρεπουμπλικάνα με το παρουσιαστικό της Μπάρμπι, η υπερφιλόδοξη και σκληροπυρηνική πολέμια των αμβλώσεων, του κομμουνισμού, της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γκέι, η μητέρα του σύγχρονου αντι-φεμινιστικού κινήματος, θερμή υπέρμαχος της πατριαρχίας και των οικογενειακών αξιών, υποστηρίκτρια του Ρίγκαν αλλά και του Τραμπ (λίγο πριν η ίδια αποδημήσει εις κύριον το 2016 σε ηλικία 92 ετών), δεν έμεινε στην ιστορία για τις προοδευτικές της απόψεις. Κι όμως, ξεκινώντας να βλέπεις το Mrs America, τη νέα τηλεοπτική σειρά με θέμα την πολιτική μάχη για την επικύρωση της τροπολογίας για την Ισότητα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’70, σχεδόν τη συμπαθείς. Η Κέιτ Μπλάνσετ χαρίζει στην αληθινή Σλάφλι ένα επίστρωμα γοητείας, όχι μόνο με το ούτως ή άλλως “ηγεμονικό” στιλ της, τις λεπτές αποχρώσεις εκφράσεων του προσώπου της, και τον αλά Κάθριν Χέμπορν τρόπο ομιλίας, αλλά και χάρη στο σενάριο που διεισδύει ακομπλεξάριστα στην ψυχολογία μιας αμφιλεγόμενης ωστόσο αναμφισβήτητα ευφυούς, επίμονης και ισχυρής γυναίκας.
Στο πρώτο επεισόδιο το πορτραίτο της Σλάφλι ξεδιπλώνεται γοητευτικό και πολυεπίπεδο: είναι μητέρα έξι παιδιών, η εντυπωσιακή σύζυγος του πετυχημένου δικηγόρου του Ιλινόις Φρεντ Σλάφλι (τον οποίο υποδύεται απολαυστικά ο Τζον Σλάτερι, ο αγαπημένος μας αισθηματίας Ρότζερ Στέρλινγκ του Mad Men), έχει βάλει υποψηφιότητα αρκετές φορές για το Κογκρέσοχωρίς να καταφέρει να εκλεγεί (προς ικανοποίηση του συζύγου της), και έχει συνυπογράψει βιβλία (μεταξύ των οποίων το περιβόητο A Choice, not an Echo, μια κριτική για τον τρόπο εκλογής των προέδρων το 1965), που της εξασφάλισε την αναγνώριση μιας μερίδας Ρεπουμπλικάνων. Ωστόσο, μας γίνεται ξεκάθαρο μέσα από λεπτομέρειες της σειράς ότι και η Σλάφλι, είναι θύμα των στερεοτύπων της εποχής όσο και κάθε άλλη γυναίκα. Λίγο πριν βγει στον αέρα μιας τηλεοπτικής εκπομπής όπου είναι καλεσμένη να μιλήσει ως αναλύτρια για τους πυρηνικούς εξοπλισμούς δέχεται την οδηγία του Ρεπουμπλικάνου ΓερουσιαστήΦίλιπ Κρέιν “να χαμογελά _με δόντια”. Σε μια σύσκεψη με άνδρες νομοθέτες στη Ουάσινγκτον όπου έχει κληθεί να συμβουλεύσει για την εθνική άμυνα, θα ξεστομίσει την ατάκα “Σε μερικές γυναίκες αρέσει να κατηγορούν τον σεξισμό για τις αποτυχίες τους αντί να παραδεχθούν ότι δεν προσπάθησαν αρκετά” για να ταπεινωθεί δευτερόλεπτα μετά όταν της ζητούν να κρατήσει σημειώσεις σαν να είναι γραμματέας με την αιτιολογία ότι έχει σίγουρα καλύτερο γραφικό χαρακτήρα από εκείνους. Αργά το ίδιο βράδυ, πίσω στο σπίτι, ικανοποιεί, παρότι κατάκοπη την σεξουαλική ανάγκη του συζύγου της.
Αν και η Φίλις μοιάζει να χρειάζεται τον φεμινισμό περισσότερο από όλες, κάνει το αντίθετο: εξαπολύει μια σφοδρή επίθεση ενάντια στην επικύρωση του ERA (Equal Rights Amendment) η οποία όχι μόνο γίνεταιτο όχημα για την πολιτική της εξέλιξη αλλά ορίζει και τη μελλοντική ατζέντα των συντηρητικών.
Παράλληλα, απέναντι της, παρελαύνει το hall of fame του γυναικείου κινήματος της Αμερικής: η celebrity-φεμινίστρια και δημοσιογράφος Γκλόρια Στάινεμ (την υποδύεται ανέλπιστα καλά, με βάθος και ευαισθησία η Ρόουζ Μπερν), η βουλευτής Σίρλει Τσίζχολμ, η μαύρη φιλελεύθερη που διεκδίκησε το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών το 1972 (Ούζο Αντούμπα) η κορυφαία φιγούρα του κινήματος και συγγραφέας Μπέτι Φριντάν (μια ερμηνεία-τσουνάμι εδώ από την Τρέισι Ούλμαν), η βουλευτής Μπέλα Αμπζαγκ μορφή-Νεοϋορκέζα με σήμα κατατεθέν την αιχμηρή γλώσσα και τα καπέλα της (Μάργκο Μάρτιντεϊλ)και η μετριοπαθής ρεπουμπλικάνα Τζιλ Ρούκελχαους (Ελίζαμπεθ Μπανκς). Για τους λάτρεις της ποπ κουλτούρας, το Mrs America ζωντανεύει κάποιες ένδοξες φέτες ιστορίας, όπως το πάρτι στο μουσείο Γκούγκενχάιμ για το λανσάρισμα του περιοδικού Ms που διηύθυνε η Γκλόρια Στάινεμ -εξάλλου η δημιουργός της σειράς, Ντάβι Γουάιλερ, μία από τις σεναριογράφους του Mad Men, έχει εντρυφήσει στην αληθοφανή αναπαράσταση περασμένων δεκαετιών. Όμως αν και φτιαγμένη από γυναίκες (η Κέιτ Μπλάνσετ είναι επίσης παραγωγός) η σειρά δεν κάνει αγιογραφία ούτε στις ηρωίδες της “καλής πλευράς της Ιστορίας”. Φωτίζει τις “εσωκομματικές” διαμάχες τους (πχ την κόντρα μεταξύ της “βετεράνου” Φριντάν και της όμορφης και με αίγλη ροκ σταρ Στάινεμ), τις λεπτές διαφοροποιήσεις τους (την λεσβιακή παράμετρο, τις αναζητήσεις των μαύρων γυναικών κλπ.) καθώς και την αδυναμία τους να αντιληφθούν εγκαίρως τον κίνδυνο Φίλις Σλάφλι.
Υποστηρίζοντας ότι “το φεμινιστικό κίνημα στερεί από τις γυναίκες τα πραγματικά δικαιώματά τους, δηλαδή το δικαίωμα να μείνουν σπίτι ως σύζυγοι και μητέρες», η Σλάφλι και ο οργανωμένος στρατός της από νοικοκυρές-ακτιβίστριες κατεβαίνουν στον δρόμο με την αντι-καμπάνια STOP ERA (Stop Taking Our Priviledges), μοιράζουν ζυμωμένο ψωμί και σπιτικές μαρμελάδες έξω από κέντρα αποφάσεων με το σλόγκαν We are the breadmakers of the breadwinners (φτιάχνουμε ψωμί γι αυτούς που βγάζουν το ψωμί της οικογένειας) και επιδίδονται σε ακούραστο “λόμπινγκ”. Η ρητορική της Σλάφλι στηρίζεται σε ανυπόστατα επιχειρήματα, όπως ότι αν περάσει η τροπολογία “οι κόρες μας θα πάνε στον στρατό”, οι παντρεμένες γυναίκες θα χάσουν την κοινωνική ασφάλιση ως προστατευόμενα μέλη, το δικαίωμα της διατροφής σε περίπτωση διαζυγίου ή της επιμέλειας των παιδιών. Ωστόσο είναι αποτελεσματική: από εκεί που εθεωρείτο σίγουρη υπόθεση το 1972, η επικύρωση για την ERA σέρνεται για μια δεκαετία και δεν βρίσκει ποτέ τις απαιτούμενες υπογραφές από 38 Πολιτείες, το φεμινιστικό κίνημα χάνει το momentum του, η κοινωνική αλλαγή της οποίας το έδαφος είχε προετοιμάσει ο Κένεντι δεν έρχεται με την αναμενόμενη ταχύτητα.
Μέχρι και σήμερα, το Equal Rights Amendment, η Τροπολογία για τα Ίσα Δικαιώματα των δύο φύλων) δεν έχει επικυρωθεί και δεν αποτελεί μέρος του αμερικανικού συντάγματος.
Το Mrs America σε κάνει σίγουρα να αναρωτηθείς, πού πήγαν οι φεμινίστριες. «Τη δεκαετία του ’70 υπήρχε ένας δυναμικός, ζωντανός δημόσιος διάλογος και νιώθω πως αυτό είναι κάτι που έχουμε χάσει, όχι μόνο στην Αμερική, αλλά σ’ όλο τον κόσμο», λέει η Μπλάνσετ.
Όμως τελικά το πιο ενδιαφέρον ερώτημα της σειράς παραμένει το κίνητρο εκείνης της ορκισμένης μέχρι τα βαθειά της γεράματα εχθρού της ισότητας που ωστόσο κάθε άλλο παρά νοικοκυρά υπήρξε. Όπως ακούγεται σε μια σκηνή “Η Σλάφλι είναι μια αναθεματισμένη φεμινίστρια. Ίσως να είναι και η πιο απελευθερωμένη γυναίκα στην Αμερική. Απλά δεν βλέπει τον εαυτό της έτσι”. Ποιό πείσμα ή τραύμα έκανε τη Σλάφλι να πολεμήσει με τέτοιο μένος τον φεμινισμό ενώ στην πραγματικότητα φλέρταρε με αυτόν ως τρόπο ζωής, όπως για παράδειγμα όταν πήρε πτυχίο Νομικής στα 50 της ή όταν είχε τρίτους να φροντίζουν τα παιδιά και το σπίτι της όσο εκείνη ήταν για δεκαετίες ριγμένη στην πολιτική;
To Mrs America δεν έχει όλες τις απαντήσεις και ίσως ο θεατής καλείται να απαντήσει μόνος του. Ειδικά αν ο θεατής είναι μια από τις κόρες εκείνης της γενιάς, μια χειραφετημένη όσο και εξουθενωμένη γυναίκα του 2020; Παρά την καριέρα, τις σπουδές και το εισόδημα που φέρνουν στην οικογένεια τα πνευματικά τέκνα της Στάινεμ και της Φριντάν, ποιός από τους δύο σε ένα ζευγάρι καθάριζε το σπίτι ελλείψει οικιακής βοηθού επί lockdown; (ναι, σωστά μαντέψατε). “Οι γυναίκες δεν καταλαβαίνουν ότι με την ισότητα θα βρεθούν με δύο δουλειές πλήρους απασχόλησης” προειδοποιεί δυσοίωνα η Σλάφλι το ’70. “Η ισότητα δεν θα λύσει τα προσωπικά σου προβλήματα και δεν θα σου φέρει την ευτυχία” λέει απευθυνόμενη σε φοιτήτριες σε ένα δημόσιο debate με την διαζευγμένη μεσήλικα Φριντάν, λίγο πριν της δώσει ένα ύπουλο χτύπημα κάτω από τη ζώνη: “έχω δει πολλές γυναίκες στη ζωή μου αλλά ποτέ κάποια τόσο δυστυχισμένη όσο εσείς”.
