Μυρτώ Αλικάκη: «Ένιωσα ότι χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου με τρία γεγονότα»
Η πολυπράγμων ηθοποιός μιλάει για την απόφασή της να μην ενδώσει στο ζόφο των καιρών, για το κατώφλι των 50 και την ευθύνη να μεγαλώνεις δύο γιους στην εποχή του #MeToo.
Εκπέμπει ένα αφιλτράριστο και άκρως μεταδοτικό joie de vivre. Μιλώντας μαζί της έχεις την αίσθηση ότι εν έτει 2022, λίγους μήνες πριν κλείσει τα 50, απολαμβάνει κάθε σταγόνα από το βίο της. Ακόμα και από αυτόν τον χειμαζόμενο από παγκόσμιας εμβέλειας δεινά βίο.
Πώς καταφέρνετε τέτοιους καιρούς να απαντάτε αυθόρμητα: «Είμαι πολύ καλά»;
«Είναι γιατί αναφέρομαι στο πώς νιώθω μέσα μου. Δεν σημαίνει ότι κατά περιόδους δεν με επηρεάζουν αυτά που συμβαίνουν, αλλά για κάποιο λόγο έχει στερεωθεί πολύ το εσωτερικό μου κομμάτι. Έχω πάρα πολλά πράγματα για τα οποία νιώθω ευγνώμων, τυχερή, περήφανη, ευλογημένη και αυτό υπερισχύει. Τα λέω βέβαια αυτά διότι ούτε η πανδημία ούτε ο πόλεμος με έχουν πλήξει άμεσα σοβαρά».
Δεν είστε δηλαδή αδιάβροχη σε αυτό που συμβαίνει;
«Καμιά φορά αναρωτιέμαι και η εγώ η ίδια… Από τη μία πλευρά με διακρίνει μια βαθιά απαισιοδοξία για τη μεγάλη εικόνα της ανθρωπότητας. Έχω δηλαδή αποδεχτεί -πιθανότατα και με έναν κυνικό τρόπο- τη φρίκη της και τίποτε από αυτά που συμβαίνουν δεν με εκπλήσσει. Aπό την άλλη, έχω μια αισιοδοξία για μένα, για το μέσα μου, για τον μικρόκοσμό μου. Με την έννοια πως ό,τι αφορά τον μικρόκοσμό μου περνάει από το χέρι μου. Και αφού περνάει από το χέρι μου, όλα θα πάνε καλά».
Υποθέτω ότι είναι κάτι που έχετε κτίσει επί μακρόν.
«Σίγουρα το έχω κτίσει. Όσον αφορά π.χ. την πανδημία ή τον πόλεμο, σκέφτηκα ότι πάνω από τα κεφάλια κάποιων ανθρώπων πέφτουν βόμβες, κάποιοι δεν έχουν να φάνε, άρα εμείς ζούμε κάτι δύσκολο, αλλά θα μπορούσε να είναι χειρότερο. Έτσι το διαχειρίστηκα τουλάχιστον. Σκέφτηκα επίσης ότι ίσως να είναι ένα πολύ καλό μάθημα για τον τόσο εγωκεντρικό δυτικό άνθρωπο. Eίναι η ευκαιρία να καταλάβει -εγώ, σε προσωπικό επίπεδο, πιστεύω, το έχω καταλάβει- ότι δεν είμαστε άτρωτοι και ότι τα πάντα μπορεί να μας συμβούν. Γι’ αυτό πρέπει να χαιρόμαστε την κάθε μέρα που είμαστε καλά, που είμαστε υγιείς».
Δείχνετε να το λέτε εξ ιδίας πείρας.
«Ναι. Έχω ζήσει να ανατρέπονται τα πράγματα τρεις φορές στη ζωή μου πολύ έντονα, ένιωσα δηλαδή ότι χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου με τρία γεγονότα. Αφού επιβίωσα αυτών -και όχι απλώς επιβίωσα, αλλά μάλλον έγινα και καλύτερη- πήρα το μάθημά μου».
«Σίγουρα το σκέφτομαι και το αισθάνομαι. Η αλήθεια είναι ότι, από άποψη δυνάμεων και ενέργειας, είναι φορές που νιώθω ότι έχω μεγαλύτερα αποθέματα από τότε που ήμουν μικρή. Διότι έχω λιγότερα εσωτερικά βάρη. Παλαιότερα είχα πολλές μπάλες στα πόδια μου, τώρα δεν έχω καμία. Εντάξει, βλέπω ότι ο χρόνος περνάει. Όμως είμαι πολύ συμφιλιωμένη μαζί του. Ποτέ δεν έχω σκεφτεί να κοιτάξω πίσω π.χ. όταν ήμουν 21 και έπαιζα στην “Αναστασία” και να πω “αχ, ρε γαμώτο, κοίτα να δεις πόσο μικρή και τριανταφυλλένια ήμουν!”. Δεν γυρνάω πίσω για κανένα λόγο. Πιστεύω ότι σε αυτό βοηθάει η μητρότητα».
Με ποιο τρόπο;
«Όταν κοιτάζω τα παιδιά μου, όποια φθορά και να υπάρχει πάνω μου, νιώθω ότι αξίζει τον κόπο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι όλα αυτά τα λέω γιατί ακόμα νιώθω γεμάτη ενέργεια, χαρά, περιέργεια, όνειρα. Αν κοιτάξω πολύ μπροστά, στο γήρας δηλαδή, ζορίζομαι. Να σας το πω απλά: εύχομαι να φύγω σχετικά νωρίς. Γιατί με τρομάζει αυτό που παθαίνουν συχνά οι άνθρωποι όταν μεγαλώνουν πολύ: που αλλάζουν, που γίνονται παράξενοι, που δεν βρίσκουν χαρά. Το εξωτερικό περίβλημα δεν με νοιάζει και τόσο. Είναι δευτερεύον. Είμαι γενικά αντίθετη στην εμμονή με την εικόνα. Θεωρώ ότι είναι μια τεράστια φυλακή. Δεν λέω ότι ποτέ δεν πέφτω και εγώ στη λούμπα, αλλά το παλεύω πολύ».
«Αν κοιτάξω πολύ μπροστά, στο γήρας δηλαδή, ζορίζομαι. Να σας το πω απλά: εύχομαι να φύγω σχετικά νωρίς. Γιατί με τρομάζει αυτό που παθαίνουν συχνά οι άνθρωποι όταν μεγαλώνουν πολύ: που αλλάζουν, που γίνονται παράξενοι, που δεν βρίσκουν χαρά».
Είναι και το επάγγελμά σας που υποδαυλίζει τον ναρκισσισμό…
«Διαφωνώ. Βλέπω πάρα πολύ κόσμο που δεν έχει καμία σχέση με κάποιo επάγγελμα προβολής ή έκθεσης και υποφέρει τρομακτικά από την εικόνα στην οποία θέλει να φτάσει. Οι άνθρωποι πάνε και κάνουν αδιανόητες επεμβάσεις για να νιώσουν καλύτερα. Είναι κλισέ, αλλά ό,τι και να κάνεις έξω, αν μέσα σου δεν έχεις βρει τον τρόπο να είσαι καλά, δεν υπάρχει περίπτωση να νιώσεις καλά».
Γιατί εν έτει 2022 η γυναίκα να κατατρύχεται τόσο πολύ από την εμφάνισή της;
«Όχι μόνο η γυναίκα. Και οι άνδρες σήμερα βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Διότι ζούμε στην εποχή της εικόνας. Και μάλιστα της ψεύτικης, με τα photoshop, με τα φίλτρα… Πόσο όμορφο πράγμα είναι μια ρυτίδα στο πρόσωπο ενός ανθρώπου! Και όμως ζούμε στην εποχή που προσπαθεί να νικήσει το γήρας και τον θάνατο».
Μια τυραννία της νεότητας δηλαδή.
«Η νεότητα έχει θεοποιηθεί. Και η ανωριμότητα επίσης! Δεν λέω, η νεότητα είναι υπέροχη, αλλά εξίσου υπέροχη είναι η σοφία της ωριμότητας. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί να μη θέλει ένας άνθρωπος να βιώσει όλα τα στάδια. Γιατί να ζητά να καθηλωθεί σε ένα μόνο στάδιο και να συμπεριφέρεται μονίμως σαν έφηβος. Και το λέω αυτό παρότι όλοι θαυμάζουμε εκείνους που μεγαλώνουν διατηρώντας την παιδικότητά τους. Αλλά γιατί αυτό δεν μπορεί να συμβαδίζει με μια υπέροχη ωριμότητα;».
«Όλοι θαυμάζουμε εκείνους που μεγαλώνουν διατηρώντας την παιδικότητά τους. Αλλά γιατί αυτό δεν μπορεί να συμβαδίζει με μια υπέροχη ωριμότητα;».
Εννοείτε ότι πολλοί δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη;
«Ναι. Ούτε την ευθύνη ότι μεγαλώνουν, ούτε την ευθύνη ότι πρέπει να μεγαλώσουν άλλους ανθρώπους. Τον τελευταίο χρόνο παρακολουθώ μια πραγματικότητα που με ξενίζει διαρκώς. Είναι η μάστιγα της εποχής! Το να προσπαθούμε να μείνουμε νέοι, να συμπεριφερόμαστε μέχρι τα 45 σαν έφηβοι ή να λέμε ότι οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για την κατάστασή μας είναι σαν να αρνούμαστε την ευθύνη της ενηλικίωσης».
Πού το αποδίδετε;
«Ζούμε σε μια εποχή που γενικώς αρνούμαστε τη δυσκολία. Ο σημερινός άνθρωπος είναι κακομαθημένος, θέλει διαρκώς τη βολή του. Αυτό που έχουμε ανάγκη είναι οι στόχοι. Το πρώτο που μαθαίνει κάποιος που θέλει να απεξαρτηθεί από κάτι είναι να βάλει ένα στόχο για το σήμερα. Λέει: “Να βγάλω το σήμερα, και αύριο βλέπουμε”. Και οι στόχοι πάνε χέρι-χέρι με την ευθύνη, απέναντι στον εαυτό σου και στους γύρω σου».
Συχνά όμως χρειάζεται μια επανεκκίνηση. Εσείς πώς επανεφευρίσκετε στόχους;
«H ζωή μού αρέσει πάρα πολύ, με όλα τα στραβά της. Μάλλον γι’ αυτό μου αρέσει τόσο πολύ. Γιατί είναι ένας δρόμος μετ’ εμποδίων. Όμως πόσο ωραία νιώθεις κάθε φορά που ξεπερνάς το εμπόδιο, πόσο ανεβασμένος, ικανός και γαμάτος! Δεν έχω πρόβλημα να βρίσκω στόχους. Το πρόβλημα είναι ότι δεν προλαβαίνω να κάνω όλα όσα θέλω!».
Αριστερά: Πουκάμισο Maje. Τζιν παντελόνι Red Valentino, attica. Δεξιά: Σακάκι Zadig & Voltaire Defile, T-shirt Iro και τζιν παντελόνι Valentino, όλα attica. Φωτογράφος: Γιώργος Μαυρόπουλος
Εκπέμπετε μια ξεσηκωτική χαρά για τη ζωή, αλλά υποψιάζομαι ότι έχετε και τα σκοτάδια σας.
«Μέχρι μια ηλικία -βασικά είναι πολύ καθαρό το ορόσημο: μέχρι που έκανα τα παιδιά- πάθαινα κάτι μικρές υπαρξιακές καταθλίψεις. Τώρα πια όχι. Το βασικό “σκοτάδι” μου, το πιο δυσλειτουργικό κομμάτι του εαυτού μου, είχε σίγουρα να κάνει με το ερωτικό, το συντροφικό κομμάτι. Πάντα κάπως εκεί ήθελα κάτι δύσκολο. Και έχω ταλαιπωρηθεί».
Τι εννοείτε «δύσκολο»;
«Αυτό που συμβαίνει είναι ότι με συγκινούν στους ανθρώπους οι ρωγμές. Ίσως μάλιστα αυτό να είναι και το πιο βαθιά καλλιτεχνικό πράγμα μέσα μου. Με συγκινούν οι ρωγμές, αλλά στη συνέχεια τα πράγματα βαίνουν ως εξής (σ.σ. γελάει): με συγκινεί μια ρωγμή, πάω κοντά της, την αγαπώ, ασχολούμαι μαζί της. Μόνο που η ρωγμή αποδεικνύεται τελικά ρήγμα -χωρίς αυτό να αποκλείει και άλλα πολύ καλά κομμάτια- και εγώ στο τέλος στραγγίζομαι, δεν αντέχω άλλο. Ωστόσο, αυτό το σκοτεινό μου κομμάτι το έχω πλέον κλείσει».
«Με συγκινούν στους ανθρώπους οι ρωγμές. Ίσως μάλιστα αυτό να είναι και το πιο βαθιά καλλιτεχνικό πράγμα μέσα μου».
Με τον τέως σύζυγό σας Πέτρο Λαγούτη έχετε ερωτηθεί σχεδόν για τα πάντα! Υπό μία έννοια, οι δυο σας έχετε βοηθήσει να απενοχοποιηθεί το διαζύγιο…
«Το πιστεύω αυτό που λέτε! (σ.σ. γελάει!) Με τον Πέτρο κάναμε πλάκα ότι θα ανοίξουμε γραφείο, παρότι, πρέπει να σας πω, δεν έχουμε πάρει ακόμα διαζύγιο! Η αλήθεια είναι ότι θαυμάζω απεριόριστα τα ζευγάρια που καταφέρνουν να βγουν από αυτή τη διαδικασία και να είναι δύο ζωντανοί, αγαπημένοι άνθρωποι. Μου φαίνεται καταπληκτικό, υπέροχο».
Είστε πάντως γενικότερα διαφανής…
«Έχετε δίκιο. Είναι κάτι στο οποίο γίνομαι όλο και χειρότερη. Θα μπορούσα να βγω και να πω το χειρότερο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου. Την ημέρα που κατάλαβα ότι με το να κρατάς πράγματα κρυφά και μέσα σου κάνεις πολύ κακό στον εαυτό σου, απαλλάχθηκα. Στο μόνο που είμαι λίγο κρυψίνους είναι όταν πρέπει να πάρω μια πολύ σημαντική απόφαση. Εμπιστεύομαι μόνο τον εαυτό μου».
Πείτε μου ένα πολύτιμο κομμάτι σοφίας που πήρατε από τους γονείς σας.
«Από τη μαμά μου έχω πάρει κάτι ανεκτίμητο, που είναι και το πιο δυνατό μου όπλο: αυτή τη γήινη δύναμη επιβίωσης. Από τον μπαμπά μου έχω πάρει, νομίζω, ένα πολύ ανοιχτό μυαλό, στο οποίο μπορεί να χωρέσουν πολύ παράξενα πράγματα. Γενικά μου έδωσαν τρομερά εφόδια οι γονείς μου. Μεγάλωσα με ανοιχτό ορίζοντα. Το σπίτι μας ήταν γεμάτο βιβλία και βινύλια. Με άφηναν ελεύθερη να κάνω πράγματα. Μου είχαν εμπιστοσύνη ότι θα τα κάνω καλά. Δεν έχω φάει μπούλινγκ από τους γονείς μου».
«Θα μπορούσα να βγω και να πω το χειρότερο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου. Την ημέρα που κατάλαβα ότι με το να κρατάς πράγματα κρυφά και μέσα σου κάνεις πολύ κακό στον εαυτό σου, απαλλάχθηκα».
Πώς μεγαλώνετε δύο γιους την εποχή του #MeToo;
«Τα παιδιά μου με έχουν δει να παλεύω για την επιβίωσή μας και ξέρω ότι με εκτιμούν γι’ αυτό. Με έχουν δει, επίσης, να αγαπώ πολύ τον μπαμπά τους. Και είναι ωραίο να έχουν την εικόνα μιας γυναίκας που αγαπάει τον βασικό άνδρα που τους αφορά. Επιπλέον, αυτό που τους έχω μάθει από τότε που ήταν μικροί είναι πως ό,τι μας ενοχλεί το λέμε, δεν χτυπάμε, δεν πληγώνουμε με τις λέξεις. Τα συζητάμε τα πράγματα, διαφορετικά κάποια ώρα μπορεί να εκραγούμε. Τους έχω μάθει ακόμα να ζητάνε συγγνώμη. Πρώτα από όλα ζητώντας εγώ η ίδια, όταν κάποιες φορές τύχει να βγω εκτός εαυτού. Τέλος, τους έχω δώσει τον χώρο να με κατηγορήσουν για ό,τι έχουν ανάγκη να με κατηγορήσουν. Και δυο-τρεις φορές που συνέβη, είχαν δίκιο. Ήμουν φάουλ».
Το παράδειγμα στο σπίτι βοηθάει. Τι γίνεται όμως με την υπερέκθεση στη μάτσο κουλτούρα;
«Θα με αναγκάσετε να πω ότι η τάση που έχουμε ως κοινωνία, ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι να προβάλλουμε μόνο τα αρνητικά πρότυπα. Και όμως δίπλα σε αυτή τη φρίκη, εγώ γνωρίζω άνδρες που είναι αξιέπαινοι. Όχι μόνο για το πώς συμπεριφέρονται στις γυναίκες τους, αλλά και για το πώς συμπεριφέρονται στα παιδιά τους… Άνδρες που μεγαλώνουν καταπληκτικά τα παιδιά τους, όταν η μάνα έχει εξαφανιστεί ή δεν αντέχει ή έχει πεθάνει. Όμως κανείς δεν εστιάζει σε αυτά τα πρότυπα. Ασχολούμαστε μόνο με το ζοφερό».
«Η τάση που έχουμε ως κοινωνία, ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι να προβάλλουμε μόνο τα αρνητικά πρότυπα. Και όμως δίπλα σε αυτή τη φρίκη, εγώ γνωρίζω άνδρες που είναι αξιέπαινοι».
Δεν είναι παράλογο. Τι λέτε για την πρόσφατη επιδημία γυναικοκτονιών;
«Η αλήθεια είναι ότι οι άνδρες έχουν εκπαιδευτεί μέσα στην ίδια κοινωνία τελείως διαφορετικά από τις γυναίκες. Εκφράζονται περισσότερο με τη βία και είναι πιο δυνατοί σωματικά. Που σημαίνει ότι αυτό το παιχνίδι δεν παίζεται ισότιμα. Και όταν ένα παιχνίδι δεν παίζεται ισότιμα, τη δύσκολη δουλειά την κάνει ο πιο ισχυρός. Αυτός οφείλει να αποδείξει την ποιότητά του».
Τώρα που γίνεται ένας πρώτος απολογισμός του #MeToo, έχει αλλάξει ο τρόπος που διαχειρίζεστε τον εαυτό σας στη δουλειά;
«Νομίζω ότι όλους θα μας βοηθήσει. Λύνεται λίγο παραπάνω η γλώσσα. Ακόμα και η δική μου, που δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη δυσκολία! Είχε όμως τύχει να πω “πώς θα το διαχειριστώ αυτό;” ή να αντιμετωπίζω κάτι λίγο πλάγια. Τώρα είμαι πιο ελεύθερη να αντιμετωπίσω κάτι περισσότερο ευθέως, λιγότερο διπλωματικά».
Τα τελευταία δύσκολα δύο χρόνια διαποτιστήκατε και εσείς από φόβο;
«Ευτυχώς, εδώ έρχεται ο χαρακτήρας μου! Μη μου πεις εμένα “φοβήθηκες”, με πιάνει μια απίστευτη αντίδραση. Αρνούμαι να φοβάμαι. Ούτε καν η πανδημία δεν με κατέβαλε. Φοβίες γενικά δεν έχω. Ένα μόνο πράγμα έχω νιώσει στη ζωή μου ότι με τρόμαξε πολύ και ήταν ο κόσμος. Τότε με την “Αναστασία”».
Τι νιώθατε δηλαδή;
«Ήταν σαν μια μικρή αγοραφοβία. Δεν ένιωθα άνετα, ένιωθα ότι τα βλέμματα ήταν πάνω μου, ότι δεν ήταν κανονικό αυτό. Το δούλεψα. Το πρώτο που έκανα ήταν ότι πήγα στο Ολυμπιακό Στάδιο στη συναυλία των Rolling Stones! (σ.σ.: 1998). Και τώρα έχω περάσει στο τελείως άλλο άκρο. Θα μπορούσα να βγάλω τα άπλυτά μου με μικρόφωνο στο Σύνταγμα».
Info
Η Μυρτώ Αλικάκη πρωταγωνιστεί στον «Θεό της Σφαγής» της Γιασμίνα Ρεζά στο «Θέατρο Φαργκάνη Νέο» στη Θεσσαλονίκη. Το καλοκαίρι θα είναι μία από τις κορυφαίες του Χορού στη «Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη.
ΧΤΕΝΙΣΜΑ-ΜΑΚΙΓΙΑΖ: EFI RAMONE (BEEHIVE ARTISTS), (ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «MIRA ME ATHENS BOUTIQUE HOTEL» ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ (Ερμού 118, Αθήνα, τηλ.: 215 2151930).
