Καλωσήρθες στην τελευταία εβδομάδα του Γενάρη. Αλήθεια πως πήγε η κετογενής διατροφή; Και η καθημερινή γιόγκα; Και η απόφαση σου να μη σκρολάρεις στο Ίνσταγκραμ πάνω από 10 λεπτά τη μέρα; Όχι, δε σε κρίνω. Δε θα μπορούσα δηλαδή: το δικό μου resolution για τη νέα χρονιά ήταν να κόψω επιτέλους το τυρί και να γίνω μια σωστή vegan… αλλά βρήκα τσένταρ σε μισή τιμή στο σούπερ μάρκετ και να μη στα πολυλέω, έφτιαξα κάτι vegetarian λαζάνια μούρλια. Και δεν είμαι μόνο εγώ. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό των συνανθρώπων μας που καταφέρνει να τηρήσει τα resolutions της Πρωτοχρονιάς κυμαίνεται στο 8%.
Κατά τη γνώμη μου, φταίνε οι Ρωμαίοι. Οκ, για να είμαστε ιστορικά ακριβείς, το έθιμο των resolutions το είχαν ξεκινήσει πολύ πριν απ’ αυτούς οι Βαβυλώνιοι, αλλά οι Ρωμαίοι το έκαναν mainstream στην Ευρώπη. (Επίσης οι Ρωμαίοι μου τη δίνουν από τότε που πρωτοείδα Αστερίξ ως παιδί, οπότε επίτρεψε μου να στρέψω σε αυτούς τη δίκαιη οργή μου). Το 46 μ. Χ. λοιπόν, ο Ιούλιος Καίσαρας θέσπισε την 1η Ιανουαρίου ως την πρώτη μέρα του νέου χρόνου. Από τότε, οι Ρωμαίοι άρχισαν να κάνουν θυσίες στο θεό Ιανό (εξού και Ιανουάριος) και να υπόσχονται πως θα είναι καλύτερα παιδιά το νέο έτος. Δεν έχουμε στατιστικά στοιχεία για το αν τα κατάφερναν καλύτερα από εμας, πάντως το έθιμο διατηρήθηκε και αργότερα με την έλευση του Χριστιανισμού. Και κάπως έτσι, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε.
Κάθε τέλη Δεκέμβρη προς αρχές Γενάρη, φτιάχνουμε λίστες με συνήθειες και συμπεριφορές που, από τη νέα χρονιά, είτε θα κόψουμε είτε θα ξεκινήσουμε. Λίστες με τα πράγματα που θέλουμε να βελτιώσουμε στην εμφάνιση μας, τη ζωή και τη συμπεριφορά μας. Λίστες με τα μέρη που θέλουμε να ταξιδέψουμε, με τα λεφτά που θέλουμε να αποταμιεύσουμε, με τα skinny jeans που θέλουμε να αγοράσουμε. Και κάθε πρώτη Γενάρη (οκ, δύο Γενάρη, να πάει λίγο κάτω η βασιλόπιτα) ξεκινάμε δυναμικά, με το βλέμμα καρφωμένο στο στόχο μας. Γραφόμαστε στο γυμναστήριο, πετάμε το πακέτο με τα τσιγάρα, γεμίζουμε το ψυγείο με τυρί από cashews (γκουχ, Δανάη, γκουχ). Αλλά μέχρι το τέλος του μήνα, είτε γιατί είχαμε μια δύσκολη μέρα στο γραφείο είτε γιατί παραήπιαμε ένα βράδυ και θόλωσε η κρίση μας, το 92% από εμάς ξανακυλάει στις παλιές του συνήθειες. Και ο νέος στραφταλιζέ εαυτός μας που θα ερχόταν στο φως το 2020 παραμένει όνειρο απατηλό…
Το πρόβλημα με τα resolutions είναι το magical thinking που τα περιβάλλει. Η πεποίθηση πως με το να ξεκινήσουμε μια νέα, καλή συνήθεια (ή με το να κόψουμε μαχαίρι μια υπάρχουσα, κακή συνήθεια) θα γίνουμε αμέσως καλύτεροι άνθρωποι. Σύμφωνα με behavioral experts, το χειρότερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε όταν προσπαθούμε να αλλάξουμε συνήθειες, είναι να πιστεύουμε πως μπορούμε να τις αλλάξουμε εν μία νυκτί. Το δεύτερο χειρότερο πράγμα, είναι να προσπαθούμε να αλλάξουμε πολλές συνήθειες μαζί. Γι’ αυτό και τα resolutions βλάπτουν σοβαρά, αν όχι την υγεία τουλάχιστον την αυτοπεποίθηση μας. Φυσικά, δε σου λέω να μην προσπαθήσεις να αλλάξεις. Αν έχεις μια κακή συνήθεια που βλάπτει την υγεία σου, τις σχέσεις σου ή το περιβάλλον, είναι απολύτως σεβαστό να προσπαθείς να την καταπολεμήσεις.
Γενικά μιλώντας, η ανάγκη για αυτοβελτίωση είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Τόσο σημαντικό που αυτή τη στιγμή αντί να γυρίζει ταινίες, η Γκουίνεθ Πάλτροου στέλνει τους υπαλλήλους της από το Goop να κάνουν ψυχεδελικά μανιτάρια στη Τζαμάικα και το Netflix το προβάλλει ως ντοκιμαντέρ σχετικά με ρηξικέλευθες μεθόδους θεραπείας και wellness. (Δεν έχω τίποτα με τα μανιτάρια ούτε με τη Γκουίνεθ, απλά το βρίσκω τρομερά ενδιαφέρον ως σημείο των καιρών.) Ορμώμενοι από την εγγενή ανάγκη μας για αυτοβελτίωση, είμαστε διατεθειμένοι να δοκιμάσουμε οτιδήποτε γίνεται της μόδας κάθε τόσο: από ψυχεδελικά μανιτάρια στη Τζαμάικα και αυγά από νεφρίτη στον κόλπο μας (και τα δύο Goop certified, παρεμπιπτόντως) μέχρι την τελευταία δίαιτα/αποτοξίνωση/μέθοδο γυμναστικής που προμοτάρουν οι influencers στο Ίνσταγκραμ. Και ξέρεις, κάποια απ’ όλες αυτές τις δίαιτες, τις τεχνικές και τις θεραπείες, ενδέχεται και να λειτουργήσει. Αλλά μετά τι; Θα πίνουμε κάθε μέρα detox τσάι για την υπόλοιπη ζωή μας; Ή θα πηγαίνουμε κάθε Σαββατοκύριακο στη Τζαμάικα;
Η αλλαγή, η πραγματική αλλαγή στα patterns της σκέψης και της προσωπικότητας μας συμβαίνει κάπως σαν τα δαχτυλίδια στον κορμό των δέντρων: πολύ πιο αργά απ’ ό,τι θα θέλαμε ή απ΄ό,τι μπορούμε να παρατηρήσουμε από τη μια μέρα στην άλλη. Αν θέλεις να αλλάξεις τον τρόπο που τρέφεσαι, τον τρόπο που κινείσαι, που ξοδεύεις, που συμπεριφέρεσαι ή σκέφτεσαι, θα ήταν απείρως πιο χρήσιμο να κάνεις resolution δεκαετίας, όχι χρονιάς. Ξεκίνα αργά, με επίγνωση και αγάπη για το πού βρίσκεσαι τώρα. Αγκάλιασε το ποιος/ποια είσαι σήμερα. Δώσε χρόνο και χώρο στον εαυτό σου να πειραματιστεί, να αποτύχει, να βρει νέες ισορροπίες, να δοκιμάσει ξανά, ν’ αλλάξει γνώμη. Πιστεύω ότι μέχρι και η Γκουίνεθ θα συμφωνούσε μ’ αυτό.
Όταν προσπαθείς να εκβιάσεις την όποια αλλαγή στη ζωή σου επειδή είναι πρώτη Γενάρη και πριν από 1974 χρόνια ο Ιούλιος Καίσαρας αποφάσισε ότι η πρώτη Γενάρη έχει συμβολική αξία, το μόνο που θα κάνεις είναι μια τρύπα στο νερό. Ή στην περίπτωση μου, μια τρύπα στο τυρί.
