Ακριβά ή οικονομικά, χρηστικά ή «άχρηστα», προσεγμένα ή της τελευταίας στιγμής: όλα τα δώρα που προσφέρουμε κουβαλούν πληροφορίες για εμάς τους ίδιους. Ίσως έχετε αναρωτηθεί γιατί σας νοιάζει τόσο να κάνετε δώρα που θα εκτιμηθούν. Ο λόγος είναι απλός: το δώρο λειτουργεί σαν αντανάκλαση του εαυτού μας των αισθητικών μας επιλογών, των αξιών μας, της ανάγκης μας να μας εκτιμούν, του μηνύματος που θέλουμε να επικοινωνήσουμε.
Το δώρο είναι σύμβολο, γιατί μέσα από αυτό εκφράζουμε συνειδητές και ασυνείδητες ανάγκες και επιθυμίες.
Και έχει κι άλλη διάσταση: το δώρο μπορεί να λειτουργήσει ακόμη και ως εργαλείο ισχύος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να γοητεύσει, να ενισχύσει το status, να ασκήσει έλεγχο ή να διατηρήσει έναν πολύτιμο δεσμό.
Με λίγα λόγια, πίσω από μια φαινομενικά απλή χειρονομία κρύβονται πολύ περισσότερα.
Το ψυχολογικό νόημα των δώρων
Κάθε φορά που προσφέρουμε κάτι, ενεργοποιείται αυτόματα η τριπλή δυναμική «δίνω–λαμβάνω–ανταποδίδω». Και μαζί της δημιουργούνται και οι ανάλογες προσδοκίες.
Τα δώρα ανεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών: αν αυτές δεν ικανοποιηθούν, μπορεί να προκύψουν παρεξηγήσεις∙ αν ικανοποιηθούν, μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τη σχέση.
Το δώρο έχει επίσης τη δύναμη να ορίζει ρόλους ή ιεραρχίες. Για παράδειγμα, ως σύντροφος μπορεί να περιμένεις ένα πιο σημαντικό δώρο από αυτό που θα λάμβανες από έναν συνάδελφο, μια ανάγκη να αποσαφηνιστεί και συμβολικά η θέση σου στη ζωή του άλλου.
Με άλλα λόγια: πρόσεχε τι δίνεις. Το δώρο σου «μιλάει» για εσένα.
Τι δείχνει ένα ακριβό ή οικονομικό δώρο
Όταν αισθανόμαστε σιγουριά στη σχέση, δεν νιώθουμε την ανάγκη να εντυπωσιάσουμε μέσω της χρηματικής αξίας. Επιλέγουμε ουσιαστικά, στοχευμένα δώρα που αντανακλούν τη σκέψη μας, τις ανάγκες του άλλου και την τρυφερότητα που θέλουμε να ενισχύσουμε. Ένα οικονομικό αλλά συμβολικό δώρο φανερώνει προσοχή και ενσυναίσθηση.
Τα ακριβά δώρα, από την άλλη, μπορεί να υποδηλώνουν διάθεση εντυπωσιασμού, προσπάθεια να κερδίσουμε κάποιον ή να δείξουμε –έστω και ασυνείδητα– πόσο αποτιμούμε τη σχέση. Κάποιες φορές μπορεί να κρύβουν και μια προσπάθεια να διαμορφώσουμε δυναμική ή να δημιουργήσουμε ιεραρχία.
Φυσικά, όλα εξαρτώνται από το πλαίσιο: αν μιλάμε για δύο ανθρώπους με υψηλό και αμοιβαίο lifestyle, οι κανόνες αυτοί ενδέχεται να λειτουργούν διαφορετικά. Το σημαντικό είναι να αναρωτηθείς: Γιατί θέλω να κάνω αυτό το ακριβό δώρο; Ποιο είναι το κίνητρο πίσω από την επιλογή μου;
Το νόημα των χρηστικών και των «άχρηστων» δώρων
Υπάρχουν άνθρωποι που προτιμούν αποκλειστικά χρηστικά δώρα. Συνήθως είναι πρακτικοί, δεν αγαπούν τις εκπλήξεις και θεωρούν ότι το δώρο πρέπει να έχει ξεκάθαρη χρησιμότητα, ώστε να μην πάει χαμένη η αξία του.
Τα «άχρηστα» δώρα –με την έννοια του μη αναγκαίου– προδίδουν μια πιο παιχνιδιάρικη, δημιουργική διάθεση. Είναι η επιθυμία να προσφέρουμε κάτι που ξεφεύγει από το καθημερινό: μια εμπειρία, μια πρωτότυπη στιγμή, ένα αντικείμενο με καλλιτεχνική ή συναισθηματική φόρτιση. Συχνά προέρχονται από άτομα που απολαμβάνουν την έκπληξη και βλέπουν το δώρο ως μικρή γιορτή.
Τι δείχνει ένα δώρο της τελευταίας στιγμής και τι ένα προσεγμένο δώρο
Όσοι αγοράζουν δώρα την τελευταία στιγμή δεν είναι απαραίτητα αδιάφοροι∙ μπορεί απλώς να είναι πολύ απασχολημένοι (αν και το διαδίκτυο έχει μειώσει αυτό το ενδεχόμενο) ή πιο αυθόρμητοι. Δεν είναι τυπικά οργανωτικοί και δεν νιώθουν την ανάγκη να σχεδιάσουν τα πάντα εκ των προτέρων. Λειτουργούν με ελαφρότητα και σπιρτάδα: οι ιδέες τους έρχονται γρήγορα και τις εφαρμόζουν χωρίς υπερβολικό άγχος.
Αντίθετα, όσοι αφιερώνουν χρόνο, σχεδιάζουν και προσωποποιούν τα δώρα τους θέλουν να δείξουν ότι ο άλλος είναι στο μυαλό και στην καρδιά τους. Θέλουν να κάνουν κάτι «όπως πρέπει» και αντλούν ικανοποίηση από την προετοιμασία, τη λεπτομέρεια, ακόμη και το περιτύλιγμα. Για αυτούς, το δώρο δεν είναι απλώς ένα αντικείμενο, είναι τρόπος να δείξουν συναίσθημα, προσοχή, οικειότητα.
Τελικά, κάθε δώρο είναι ένας καθρέφτης. Μας βοηθά όχι μόνο να δείξουμε στους άλλους ποιοι είμαστε, αλλά και να γνωρίσουμε καλύτερα τον ίδιο μας τον εαυτό.
