Ένας πίνακας του Pablo Picasso, που απεικονίζει τη Γαλλίδα φωτογράφο και ζωγράφο Dora Maar και δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Παρίσι, αποκαλύφθηκε πρόσφατα, 80 χρόνια μετά την τελευταία του δημόσια εμφάνιση.
Το έργο, με τίτλο «Βust of a Woman in a Flowery Hat (Dora Maar)», ολοκληρώθηκε προς το τέλος της θυελλώδους σχέσης του ζευγαριού και παρουσιάζει τη Maar σε μια πιο ήπια, πιο χρωματιστή εκδοχή, σε σύγκριση με προηγούμενα πορτρέτα της από τον Picasso.
Ο Picasso δημιούργησε πολλά έργα με θέμα τη Maar, ανάμεσά τους τα διάσημα «Portrait of Dora Maar» και «Dora Maar au Chat», ωστόσο εκείνη είχε δηλώσει: «Όλα του τα πορτρέτα για μένα είναι ψεύτικα. Είναι όλα Picassos. Κανένα δεν είναι η Dora Maar.»
Το ζευγάρι γνωρίστηκε στα τέλη του 1935, όταν η Maar φωτογράφιζε για την προώθηση της ταινίας του Jean Renoir, The Crime of Monsieur Lange. Εκείνη την περίοδο, ο Picasso διατηρούσε σχέση με τη Marie-Thérèse Walter, με την οποία είχε αποκτήσει την κόρη του Maya —μια σχέση που συνέχισε παράλληλα με αυτήν της Maar.
Η Maar, της οποίας οι μαζοχιστικές τάσεις φαίνεται πως γοήτευαν τον Picasso, αποτυπωνόταν συχνά στους πίνακές του ως μια βασανισμένη φιγούρα, συχνά με δάκρυα, όπως στο «La Femme qui pleure» (Η γυναίκα που κλαίει). Οι ειδικοί θεωρούν πως το έργο αυτό απεικόνιζε τη θλίψη του ισπανικού εμφυλίου, αλλά ταυτόχρονα αντικατόπτριζε και τις καταγγελλόμενες κακοποιητικές συμπεριφορές του καλλιτέχνη προς τη Maar, καθώς και τους συχνούς καυγάδες τους.
Στο έργο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα ξανά, το πρόσωπο της Maar, αν και κατακερματισμένο, είναι βαμμένο με έντονα χρώματα και χωρίς προοπτική. Μοιάζει έτοιμη να δακρύσει. Εκείνη την εποχή, η Maar είχε μόλις μάθει ότι ο Picasso, τότε 61 ετών, σκόπευε να την αφήσει για τη 21χρονη καλλιτέχνιδα Françoise Gilot.
Το πορτρέτο ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 1943 και εκτέθηκε ελάχιστες φορές έξω από το ατελιέ του Picasso στην Rue des Grands Augustins, στο Παρίσι. Από τον Αύγουστο του 1944, τον μήνα της απελευθέρωσης του Παρισιού από τη γερμανική κατοχή, το έργο ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
Η ύπαρξή του ήταν γνωστή μόνο μέσα από μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που είχε τραβηχτεί λίγο πριν πωληθεί, και περιλαμβανόταν σε κατάλογο τέχνης. Ο σημερινός κάτοχος του πίνακα, που τον κληρονόμησε από τον παππού του έχει επιλέξει να παραμείνει κρυφός.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ναζί που κατείχαν το Παρίσι θεωρούσαν το έργο του Picasso «εκφυλισμένη τέχνη», με αποτέλεσμα επιδρομές στο ατελιέ του και απειλές για απαγόρευση έκθεσης των έργων του.
Η Maar, που πέθανε στο Παρίσι το 1997 σε ηλικία 89 ετών, αναγνωρίζεται όχι μόνο ως μούσα, σύντροφος και μοντέλο του Picasso, αλλά και ως μια ξεχωριστή σουρεαλίστρια φωτογράφος, της οποίας το καλλιτεχνικό ύφος επηρέασε βαθιά τον ίδιο τον Picasso κατά τη διάρκεια της εννέα ετών σχέσης τους.
Ο οίκος δημοπρασιών Lucien Paris, ο οποίος εκτιμά το έργο στα 8 εκατομμύρια ευρώ, αλλά αναμένει να πιάσει πολύ υψηλότερη τιμή, είχε κρατήσει την ύπαρξή του μυστική μέχρι την επίσημη παρουσίασή του στον Τύπο την Πέμπτη, 18 Σεπτεμβρίου.
Ο δημοπράτης Christophe Lucien χαρακτήρισε την ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική και περιέγραψε το έργο ως «αριστούργημα και μια σπάνια απόδειξη του πώς η τέχνη του Picasso αποτελούσε φως στις σκοτεινές μέρες της κατοχής». Οι ειδικοί γνώριζαν για την ύπαρξή του από τις φωτογραφίες, αλλά ήταν η πρώτη φορά που μπορούσαν να δουν τα αληθινά του χρώματα.
«Δεν είναι μόνο ένα σημαντικό έργο για την ιστορία της τέχνης, αλλά και για την προσωπική ζωή του Picasso», δήλωσε ο Lucien. «Πρόκειται για ένα δροσερό, συναισθηματικά φορτισμένο πορτρέτο της Dora Maar. Η ανακάλυψή του είναι μια σπουδαία στιγμή για εμάς».
Ο πίνακας θα δημοπρατηθεί στις 24 Οκτωβρίου από τον οίκο Lucien Paris, ενώ θα εκτεθεί στο κοινό για τρεις ημέρες πριν από την πώληση.
με πληροφορίες από Guardian.
