Η φωτιά συνεχίζει να καίει στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου και οι επιστήμονες που ασχολούνται με το περιβάλλον έχουν ξεκινήσει τις εκτιμήσεις για το πώς θα είναι η επόμενη ημέρα, μετά από μία τόσο μεγάλη φυσική καταστροφή και, κυρίως, το πώς πρέπει να είναι η επόμενη ημέρα, ώστε το συγκεκριμένο δάσος, μία από τις πιο σημαντικές προστατευόμενες περιοχές σε διεθνές επίπεδο, να αναγεννηθεί και να παραμείνει προστατευμένο από τυχόν μελλοντικές καταστροφές.
Our #RapidMappingTeam delivered its 7⃣th Monitoring Product for the historic #wildfire in the #Evros area, in #Greece🇬🇷
🔥A total burnt area of 8⃣1⃣,2⃣6⃣0⃣.7⃣ ha has been detected (+388 ha in 24h)
Read more in the Situational Reporting at👇https://t.co/m030JiUPuq pic.twitter.com/ay60Ej9qZm
— Copernicus EMS (@CopernicusEMS) August 30, 2023
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Copernicus, του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παρατηρεί το περιβάλλον και παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα, η περιοχή που έχει καταστραφεί από την πυρκαγιά στον Έβρο έχει ξεπεράσει τις 810 χιλιάδες στρέμματα. Με δεδομένο ότι στο δάσος της Δαδιάς συμβίωναν δεκάδες είδη χλωρίδας και πανίδας της Ευρώπης, με πιο χαρακτηριστικό από όλα τη μοναδική αποικία Μαυρόγυπα στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, οι παρεμβάσεις που θα χρειαστεί να γίνουν εφεξής στην περιοχή πρέπει να βασιστούν σε μελέτες που θα λάβουν υπόψιν τους όλες τις ιδιαιτερότητες της χλωρίδας και της πανίδας, την κλιματική αλλαγή, καθώς και το είδος της οικολογικής αξίας που είχε και θέλουμε να αποκτήσει ξανά η περιοχή.
Το Marie Claire μίλησε με τον Απόστολο Βασιλείου, Δασολόγο – Υδρολόγο και ερευνητή του Κέντρου Εκτίμησης Διακινδύνευσης και Ανθεκτικότητας Κεφαλαίου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης σχετικά με την αναγέννηση του δάσους και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται στην ιδεατή διαχειρίση του περιβαλλοντικού κεφαλαίου του Έβρου.
Σε πόσα χρόνια μπορεί να αναγεννηθεί ένα τέτοιο δάσος, αν δε γίνουν ανθρώπινες παρεμβάσεις σε αυτό;
«Προϋπόθεση για να απαντήσουμε στην ερώτηση είναι το να γνωρίζουμε τα είδη των δέντρων στην πληγείσα περιοχή. Στην περίπτωση του δάσους της Δαδιάς κυριαρχούσαν τα πεύκα και οι δρύες, είδη που αναγεννώνται με διαφορετικό τρόπο. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, θα χρειαστούν τουλάχιστον 30 χρόνια για να έχουμε ξανά δάσος.»
Πλην όμως πρέπει να τονιστεί ότι θα χρειαστούμε τουλάχιστον 100 και πλέον χρόνια για να έχουμε το ιδεατό δάσος για τη σπάνια πανίδα της περιοχής και των ειδικών συνθηκών που αυτή χρειάζεται.
Τι είδους ενέργειες είναι απαραίτητες από την πλευρά της πολιτείας, σε συνεργασία με τους επιστήμονες, για να ξεκινήσει η αναγέννηση του δάσους και να προστατευτεί η περιοχή από φαινόμενα όπως οι πλημμύρες;
«Δε χρειάζεται κάποια ανθρώπινη ενέργεια για να ξεκινήσει η αναγέννηση του δάσους, αυτή ξεκινάει αυτόματα μετά την πυρκαγιά. Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο θέμα της αναγέννησης περιορίζονται στην προστασία αυτής, με την απαγόρευση της βόσκησης λόγου χάρη. Για τις πλημμύρες όμως, είναι απαραίτητο να γίνουν άμεσα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά ορεινά υδρονομικά έργα, όπως τα κορμοδέματα και τα κλαδοπλέγματα.»
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πλήγμα που υπέστη η πανίδα της περιοχής;
«Λίγο-πολύ όλοι γνωρίζουμε την πανίδα της περιοχής. Απλά για να τονίσουμε την τεράστια σημασία της, αξίζει να σημειωθεί ότι στη Δαδιά έχουν παρατηρηθεί 36 από τα 39 είδη ημερόβιων αρπακτικών πουλιών ενώ ταυτόχρονα απαντώνται και 3 από τα 4 είδη γύπα της Ευρώπης. Επιπλέον, εκτός από τα αρπακτικά, στην περιοχή υπάρχουν και άλλα 166 είδη πουλιών.»
Για να γίνει κατανοητό το πλήγμα που έχει υποστεί η πανίδα της περιοχής, επιτρέψτε μου να το περιγράψω ότι είναι το αντίστοιχο με κάποιον άνθρωπο που έχει καεί η περιοχή που ζει: πιθανώς να μην έχει που να μείνει και να μην έχει τρόπο να ψωνίσει για να τραφεί.
«Επειδή ωστόσο, πέρα από τα αιωνόβια δέντρα που κάηκαν, σημαντικοί παράγοντες για την πανίδα είναι η γεωγραφική περιοχή, το πολυσχιδές ανάγλυφο, η γεωμορφολογία, οι νότιες νοτιοδυτικές εκθέσεις των πλαγιών και οι απότομες κλίσεις των πλαγιών, πιθανολογώ ότι οι γύπες και τα άλλα αρπακτικά θα παραμείνουν στην περιοχή.»
Τι προκλήσεις παρουσιάζει στη διαχείριση της κατάστασης η κλιματική αλλαγή;
«Η μεγαλύτερη πρόκληση που παρουσιάζεται στα δασικά οικοσυστήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι η προστασία τους. Τα διάφορα κλιματικά μοντέλα μάς δείχνουν ότι θα έχουμε πολύ συχνά πρόσφορες συνθήκες για να ξεσπούν καταστροφικές πυρκαγιές – συγκεκριμένα, πολύ υψηλές θερμοκρασίες και μειωμένες βροχοπτώσεις.»
Επομένως είναι αναγκαίο να γίνουν οι κατάλληλοι δασοκομικοί χειρισμοί, ώστε να είναι εφικτή η προστασία των δασών. Αυτό μπορεί να γίνει με την επιλογή κατάλληλων ειδών μορφών βλάστησης. Ειδικά για την περιοχή αυτή, επιβάλλεται να γίνουν ειδικά διαχειριστικά σχέδια με έμφαση στην προστασία από μελλοντικές πυρκαγιές και στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την πανίδα της περιοχής.
Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας για τη μεγαλύτερη φυσική καταστροφή από πυρκαγιά στην Ευρώπη τα τελευταία 50 χρόνια είναι πολλές και απαιτείται ο συντονισμός πολλών οργάνων της πολιτείας, προκειμένου να σχεδιαστεί με τον βέλτιστο τρόπο το πλάνο για την αναγέννηση του δάσους και την αποκατάσταση της χλωρίδας και της σπάνιας πανίδας. Ας ελπίσουμε πως αυτό θα γίνει σύντομα, ώστε να μη χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος .
