Σε πολλά μέρη του κόσμου, το άνοιγμα ενός σχολικού βιβλίου είναι μια απλή καθημερινή συνήθεια. Στο Αφγανιστάν, όμως, για εκατομμύρια κορίτσια αποτελεί μια πράξη θάρρους. Η φωτογραφία που τιμήθηκε ως φωτογραφία της χρονιάς απεικονίζει ένα δεκάχρονο κορίτσι σκυμμένο πάνω από το βιβλίο του, σε ένα απομακρυσμένο χωριό, να διεκδικεί το δικαίωμα στη γνώση.
Ο Οργανισμός απονέμει κάθε χρόνο τον τίτλο «UNICEF Photo of the Year» σε φωτογραφίες ή φωτογραφικές σειρές επαγγελματιών φωτορεπόρτερ που αποτυπώνουν με ξεχωριστό τρόπο την προσωπικότητα και τις συνθήκες ζωής των παιδιών σε όλο τον κόσμο. Για το 2025, το βραβείο απονεμήθηκε στη Γαλλίδα φωτορεπόρτερ Elise Blanchard, για μια εικόνα που αποκαλύπτει με σιωπηλή δύναμη μια σκληρή πραγματικότητα: τη στέρηση της εκπαίδευσης για τα κορίτσια στο Αφγανιστάν.
Η βραβευμένη φωτογραφία απεικονίζει τη δεκάχρονη Hajira να διαβάζει σκυμμένη πάνω από ένα ανοιχτό σχολικό βιβλίο, μέσα στο λιτό περιβάλλον του απομακρυσμένου χωριού της, στην επαρχία Nangarhar, ανατολικά της Καμπούλ. Το βλέμμα της αποπνέει συγκέντρωση, περιέργεια και αποφασιστικότητα. Η φωτογράφος γνώρισε τη Hajira σε ένα κέντρο υγείας, όπου το κορίτσι ανάρρωνε έπειτα από μήνες ασθένειας. Μαζί με μεταφραστή, τη συνόδευσε στο ταξίδι της επιστροφής στο χωριό της εκεί όπου ζει με την οικογένειά της σε συνθήκες φτώχειας.
Σε μια χώρα όπου περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια κορίτσια στερούνται το δικαίωμα να πηγαίνουν σχολείο, η εκπαίδευση μετατρέπεται από αυτονόητο αγαθό σε άπιαστο όνειρο. Για τη Hajira και χιλιάδες άλλα κορίτσια, το διάβασμα παραμένει μια πράξη αντίστασης, ένα σύμβολο ελπίδας και ανθεκτικότητας απέναντι σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες ζωής.
Όπως σημειώνει η UNICEF, «τα μάτια της μοιάζουν καθηλωμένα στο ανοιχτό βιβλίο στο πάτωμα, σαν να γνωρίζει ότι έχει ελάχιστο χρόνο για να μάθει». Η εικόνα φωτίζει με καθαρότητα τη θέση των παιδιών στο σημερινό Αφγανιστάν και το πώς τα δικαιώματά τους απειλούνται στο τρέχον πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο.
Τα τελευταία χρόνια, οι Ταλιμπάν έχουν επιβάλει αλλεπάλληλα διατάγματα που περιορίζουν δραστικά τη ζωή των γυναικών. Τα κορίτσια έχουν αποκλειστεί από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ πολλές γυναίκες εξαναγκάζονται να παραμείνουν στο σπίτι, στερούμενες βασικές ελευθερίες.
Η Elise Blanchard συγκαταλέγεται στους ελάχιστους διεθνείς δημοσιογράφους που συνεχίζουν να εργάζονται στο Αφγανιστάν. Μέσα από το έργο της έχει καταγράψει την καθημερινότητα κοριτσιών και νεαρών γυναικών στην Καμπούλ, σε ορεινά χωριά, εργαστήρια ραπτικής, χώρους επεξεργασίας πολύτιμων λίθων και μυστικά σχολεία. Η βραβευμένη φωτογραφία ανήκει στη σειρά της με τίτλο «Girlhood in Afghanistan». Η Γαλλίδα φωτογράφος και δημοσιογράφος ταξίδεψε κάτω από ιδιαίτερα απαιτητικές συνθήκες προκειμένου να καταγράψει την καθημερινότητα των κοριτσιών στο Αφγανιστάν.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
To δεύτερο βραβείο απονεμήθηκε στη Natalya Saprunova για το έργο της «Mongolia’s children at risk: The devastating impact of air pollution». Η Γαλλορωσίδα φωτογράφος αποτύπωσε το μέγεθος της απειλής που συνιστά η ατμοσφαιρική ρύπανση για τα παιδιά στη Μογγολία, αναδεικνύοντας τις σοβαρές επιπτώσεις της στην υγεία και την καθημερινότητά τους.
Το Τρίτο Βραβείο κέρδισε ο Ινδός φωτογράφος Sourav Das με το πρότζεκτ «Children in Jharia’s coal mines lose childhood to smoke, fire, and endless survival». Μέσα από τον φακό του καταγράφει τη σκληρή πραγματικότητα των παιδιών στη Jharia, τη διαβόητη «πόλη που καίγεται», όπου εδώ και σχεδόν έναν αιώνα λειτουργούν από τα μεγαλύτερα ανθρακωρυχεία της Ινδίας. Εκεί, η παιδική ηλικία χάνεται μέσα σε καπνό, φωτιά και έναν αδιάκοπο αγώνα επιβίωσης.
