Για δύο χρόνια, εν μέσω του πολέμου στη Γάζα, όλες οι δημόσιες χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στη Βηθλεέμ της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης – εκεί όπου οι Χριστιανοί πιστεύουν ότι γεννήθηκε ο Ιησούς – είχαν ακυρωθεί.
Μετά την πρόσφατη εκεχειρία, η ιερή πόλη αποφάσισε πως φέτος οι εορτασμοί θα επιστρέψουν και έκανε την απόφασή της πανηγυρικά γνωστή με τον το άναμμα του παραδοσιακού, γιγαντιαίου χριστουγεννιάτικου δέντρου μπροστά από τη ιστορική Εκκλησία της Γεννήσεως.
«Ήταν δύο δύσκολα χρόνια σιωπής. χωρίς Χριστούγεννα, χωρίς δουλειές, χωρίς εργασία», δήλωσε ο δήμαρχος της Βηθλεέμ, Maher Canawati, στο BBC. «Όλοι εδώ ζούμε από τον τουρισμό και ο τουρισμός είχε πέσει στο μηδέν».
Ο δήμαρχος αναγνωρίζει ότι η απόφαση για την επαναφορά των εορτασμών προκάλεσε αντιδράσεις, τη στιγμή που η Γάζα συνεχίζει να υποφέρει.
«Κάποιοι μπορεί να λένε ότι δεν είναι σωστό, άλλοι ότι είναι. Αλλά βαθιά μέσα μου ένιωθα ότι ήταν το σωστό. Τα Χριστούγεννα δεν πρέπει ποτέ να σταματούν ή να ακυρώνονται. Είναι το φως της ελπίδας για εμάς».
Στην πλατεία Φάτνης, ντόπιοι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, βγάζουν selfies μπροστά στο στολισμένο με κόκκινες και χρυσές μπάλες δέντρο. Ανάμεσά τους και λίγοι ξένοι επισκέπτες. Φωτεινά, πολύχρωμα λαμπάκια διακοσμούν τώρα τους δρόμους, ενώ αφίσες προαναγγέλλουν χριστουγεννιάτικα μπαζάρ και παιδικές γιορτές, περιγράφει η Yolanda Knell, στην ανταπόκρισή της από την Παλαιστίνη.
«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που έχουμε ξανά το δέντρο, που βλέπουμε ξένους στη Βηθλεέμ και που μπορούμε να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα στο πραγματικό τους πνεύμα», δήλωσε η σχεδιάστρια κοσμημάτων Nadya Hazboun, που ζει και δραστηριοποιείται στην περιοχή. «Εδώ ξεκίνησαν όλα. Από εδώ μπορούμε να στείλουμε το μήνυμα για το τι σημαίνουν πραγματικά τα Χριστούγεννα. Κι αν φέτος είναι ειρηνικά, ελπίζω να φέρουν ένα όμορφο μήνυμα στον κόσμο».
Οι γειτονικές πόλεις Μπέιτ Τζάλα και Μπέιτ Σαχούρ σχεδιάζουν επίσης να ανάψουν τα δικά τους χριστουγεννιάτικα δέντρα τις επόμενες ημέρες. Τα ξενοδοχεία, άδεια σχεδόν για δύο χρόνια, βλέπουν τώρα αύξηση στις κρατήσεις από Παλαιστινίους πολίτες του Ισραήλ, αλλά και ορισμένους ξένους επισκέπτες.
Μια τουρίστρια από τη Ρωσία, η Angelica, πραγματοποιεί το δεύτερο της προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. «Νομίζω ότι όλοι πρέπει να έρθουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους», είπε στο BBC. «Ελπίζω σύντομα να επιστρέψει περισσότερος κόσμος, γιατί είναι λυπηρό χωρίς τουρίστες. Το μόνο καλό είναι ότι δεν έχει μεγάλες ουρές και έτσι μπορείς να δεις περισσότερα. Την προηγούμενη φορά έπρεπε να περιμένεις ώρες».
Προς το παρόν, τα καταστήματα με αναμνηστικά έχουν ελάχιστη κίνηση, ενώ έξω από τους κρεμ χρωματιστούς τοίχους της Βασιλικής της Γεννήσεως, ναός που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα, οι ξεναγοί περιμένουν σχεδόν άπραγοι. Πριν από τον πόλεμο στη Γάζα, ο χώρος ήταν συχνά κατάμεστος.
Ένας ξεναγός, ο Hamza, ανησυχεί ότι η συνεχής ειδησεογραφία δίνει την εντύπωση πως η κατάσταση παραμένει επικίνδυνη. Επιμένει ότι η περιοχή είναι ασφαλής. «Αυτή είναι μια πόλη τουριστική. Χωρίς τουρισμό δεν υπάρχει ζωή. Ελπίζουμε να επιστρέψει ο κόσμος όπως πριν: από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Αμερική, τη Λατινική Αμερική, από παντού. Ξεκινάμε με το άναμμα του δέντρου και περιμένουμε».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η ζοφερή οικονομική κατάσταση στη χώρα
Το εκτενές ρεπορτάζ δεν εστιάζει μόνο στο εορταστικό κλίμα που προσπαθούν να επαναφέρουν αρμόδιοι και πολίτες στις πληγείσες περιοχές, αλλά και στο πώς θα καταφέρουν οι κάτοικοι τους να περάσουν φέτος τα Χριστούγεννα.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η ανεργία έχει εκτοξευθεί στη Βηθλεέμ. Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 στο νότιο Ισραήλ, που οδήγησαν στον πόλεμο, δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι εργάτες από τη Δυτική Όχθη αποκλείστηκαν από την είσοδο στο Ισραήλ και στους οικισμούς, όπου εργάζονταν.
Την ίδια στιγμή, οι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν μόνο μέρος των μισθών τους από την Παλαιστινιακή Αρχή (PA), η οποία βασίζεται στα φορολογικά έσοδα που συλλέγει και παρακρατεί το Ισραήλ. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι συγκρατεί τα κεφάλαια επειδή η PA καταβάλλει επιδόματα σε Παλαιστίνιους κρατούμενους, τα οποία, κατά το Ισραήλ, λειτουργούν ως κίνητρο για επιθέσεις σε Ισραηλινούς. Η PA, που δέχεται διεθνείς πιέσεις για μεταρρυθμίσεις, αναφέρει ότι έχει πλέον αλλάξει το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Μέσα σε αυτή τη ζοφερή οικονομική πραγματικότητα, για πολλούς Παλαιστίνιους Χριστιανούς, ακόμη κι αν υπάρχουν δημόσιες και θρησκευτικές εκδηλώσεις, αυτά θα είναι μάλλον λιτά Χριστούγεννα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στην άκρη της πλατείας Φάτνης, λίγοι πελάτες περιμένουν να αγοράσουν καυτές μπαλίτσες φαλάφελ από μια σειρά μικρών καταστημάτων.
«Ετοιμαζόμαστε για τα Χριστούγεννα έπειτα από μια από τις πιο δύσκολες περιόδους μας, ως Παλαιστίνιοι και ως Χριστιανοί», λέει ο Alaa Salameh, ιδιοκτήτης του ιστορικού οικογενειακού εστιατορίου Afteem, που έχει δει τα έσοδά του να βουλιάζουν. Όπως λέει, πολλές οικογένειες δεν είχαν χρήματα ούτε για φαλάφελ, που θεωρείται ένα φθηνό παραδοσιακό σνακ.
«Οι Χριστιανοί θα προσπαθήσουν να γιορτάσουν, αλλά σύμφωνα με τις δυνατότητές τους. Κάποιος που θέλει να πάει τα παιδιά του σε μια γιορτή, σε ένα θέατρο, δεν έχει τα χρήματα για τέτοιες χαρές».
Στο σπηλαιώδες υπόγειο της Βασιλικής της Γεννήσεως, μια γυναίκα ακολουθεί ένα μικρό γκρουπ από την Ινδία, σκύβοντας μπροστά στο αργυρό αστέρι που σηματοδοτεί, κατά την παράδοση, το σημείο της γέννησης του Ιησού, ανάβοντας δίπλα του ένα κερί.
«Με τη ένταση να παραμένει υψηλή, οι κάτοικοι της Βηθλεέμ προσεύχονται για ειρήνη και ελπίζουν να δουν ξανά τουρίστες να επιστρέφουν στον τόπο όπου πιστεύεται ότι γεννήθηκαν τα Χριστούγεννα», καταλήγει το άρθρο.
