Δεν είναι οι καβγάδες για τα οικονομικά, ούτε η απιστία ή το ότι “απομακρυνθήκαμε με τον καιρό”. Οι ψυχολόγοι λένε πως υπάρχει μια πολύ πιο ύπουλη συμπεριφορά που καταστρέφει τις σχέσεις εκ των έσω: η περιφρόνηση.
Όσο κι αν ακούγεται αθώο να γυρίσουμε τα μάτια μας ή να πετάξουμε μια σαρκαστική ατάκα, η αλήθεια είναι πως αυτή η στάση μπορεί να διαβρώσει την επικοινωνία και την οικειότητα με τον σύντροφό μας. Σύμφωνα με τον διάσημο ψυχολόγο Dr. John Gottman, η περιφρόνηση είναι ο ισχυρότερος δείκτης ότι μια σχέση οδεύει προς το τέλος της. Μετά από δεκαετίες ερευνών, ο Gottman κατέληξε πως υπάρχουν τέσσερα σημάδια που προβλέπουν το διαζύγιο: η κριτική, η αμυντικότητα, η απόσυρση και η περιφρόνηση, με την τελευταία να είναι και η πιο τοξική.
Η περιφρόνηση εκφράζεται με τρόπους που συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε. Μπορεί να είναι ένα ειρωνικό σχόλιο, μια υπερβολική γκριμάτσα, το να κοροϊδέψουμε κάτι που είπε ο άλλος ή να απαντήσουμε με το γνωστό “ό,τι”. Όλα αυτά δίνουν το ίδιο μήνυμα: “Δεν σε σέβομαι, δεν σε παίρνω στα σοβαρά.” Και όταν αυτή η στάση επαναλαμβάνεται, ο άλλος αρχίζει να νιώθει μικρός, ασήμαντος, απορριφθείς.
Ας σκεφτούμε πόσο συχνά μπορεί να πούμε “whatever” απλώς για να λήξει μια συζήτηση. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που ακούν οι άλλοι είναι “δεν με ενδιαφέρει τι λες”. Η λέξη αυτή έχει σχεδόν γίνει σύμβολο αδιαφορίας και είναι καλύτερα να τη βγάλουμε από το λεξιλόγιό μας. Κάθε σχέση χρειάζεται επικοινωνία και προθυμία να ακούσουμε, όχι να απορρίψουμε.
Ο σαρκασμός είναι επίσης ένα σημείο που χρειάζεται προσοχή. Ακόμη κι αν θεωρούμε πως “έτσι είμαστε” ή “έχουμε χιούμορ”, ο σύντροφός μας μπορεί να το βιώνει ως επίθεση. Οι ειδικοί εξηγούν πως η περιφρόνηση δεν προέρχεται από μια απλή διαφωνία, αλλά από ένα αίσθημα ανωτερότητας απέναντι στον άλλον. Και αυτό σπάνια μένει χωρίς συνέπειες. Όταν νιώθουμε ότι κάποιος μας κοιτά “αφ’ υψηλού”, κλείνουμε συναισθηματικά και απομακρυνόμαστε.
Ακόμα και η γλώσσα του σώματος παίζει ρόλο. Το να κοιτάμε αλλού όταν μας μιλούν, να σταυρώνουμε τα χέρια ή να εκπέμπουμε εκνευρισμό με μορφασμούς και αναστεναγμούς στέλνει μήνυμα απόρριψης. Μπορεί να μη λέμε λέξη, όμως ο άλλος το εισπράττει ξεκάθαρα. Αντί να συσσωρεύουμε ένταση, είναι καλύτερα να εκφράζουμε αυτό που μας ενοχλεί με ειλικρίνεια και ψυχραιμία τη στιγμή που συμβαίνει.
