Η έννοια του FOMO είναι ευρέως γνωστή αυτές τις μέρες. Αυτός ο όρος για τον «φόβο της απώλειας» μπήκε ακόμη και στα λεξικά από το 2013. Αλλά λιγότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με μια συναφή και παρόμοια ισχυρή ανησυχία που κυριαρχεί σήμερα: το FOBO.
Αν είστε κάποιος που αγωνιά για κάθε μεγάλη και μικρή απόφασή του (ακόμη και αφού η επιλογή έχει γίνει), τότε πιθανώς γνωρίζετε καλά για ποιο πράγμα μιλάμε. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι πρόκειται για κάτι θετικό.
Τι είναι το FOBO
«Το FOBO, ή φόβος της καλύτερης επιλογής, είναι το άγχος ότι θα έρθει κάτι καλύτερο από αυτό που επιλέξαμε και το οποίο καθιστά ανεπιθύμητη τη δέσμευση στις υπάρχουσες επιλογές κατά τη λήψη μιας απόφασης», δήλωσε στη HuffPost ο συγγραφέας και επιχειρηματίας Patrick McGinnis. «Αυτό αναφέρεται συγκεκριμένα σε αποφάσεις όπου υπάρχουν μπροστά μας απόλυτα αποδεκτές επιλογές, αλλά δυσκολευόμαστε να επιλέξουμε μόνο μία».
Ο McGinnis επινόησε τον όρο FOBO, καθώς και τον όρο FOMO, το 2004, όταν ήταν φοιτητής στο Harvard Business School και έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Social Theory at HBS: McGinnis’ Two FOs».
Πιστεύει ότι το FOBO είναι «η ασθένεια της αφθονίας». Ο κόσμος με τις on-demand ανάγκες μάς κατακλύζει με φαινομενικά ατελείωτες επιλογές, αναγκάζοντάς μας έτσι να κρατάμε όλα τα χαρτιά ανοιχτά και να αντισταθμίζουμε κάθε φορά και για κάθε τι τις επιλογές μας.
Σε σχετικό κείμενό του στην επίσημη σελίδα του γράφει: «Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με τη λήψη αποφάσεων, τις περνάτε μέσα από διάφορους φακούς: την εμπειρία της ζωής σας, τις απογοητεύσεις του παρελθόντος, τις δικές σας προσδοκίες και τις προσδοκίες των άλλων, για να αναφέρω μερικά. Όσο περισσότερες επιλογές έχετε, τόσο περισσότερα πρέπει να σκεφτείτε όταν προσπαθείτε να πάρετε μια απόφαση. Τι θα συμβεί αν επιλέξετε το λάθος πράγμα; Τι θα συμβεί αν εμφανιστεί κάτι καλύτερο το δευτερόλεπτο, την ώρα, την ημέρα που μόλις επιλέξατε κάτι; Ως μηχανισμός αντιμετώπισης, σκέφτεστε: “Έχω μια ιδέα – απλά δεν θα αποφασίσω! Καθυστερείτε τη λήψη αποφάσεων για όσο το δυνατόν περισσότερο, σε περίπτωση που όντως προκύψει κάτι. Δεδομένου ότι δεν έχετε ιδέα αν ή πότε μπορεί να εμφανιστεί μια καλύτερη επιλογή, η αναποφασιστικότητά σας επηρεάζει εσάς και τους ανθρώπους γύρω σας».
Πώς το FOBO επηρεάζει την ψυχική υγεία και τις σχέσεις μας
Όπως και το FOMO έτσι και το FOBO, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό πολλές πτυχές της ζωής μας. «Σε αντίθεση, με το FOMO, το οποίο είναι σε μεγάλο βαθμό μια εσωτερική πάλη που πλήττει κυρίως εσάς, το κόστος του FOBO δεν επιβαρύνει μόνο εσάς, αλλά επιβάλλεται και στους γύρω σας», σημειώνει ο συγγραφέας. «Οι άνθρωποι με FOBO τείνουν να αποξενώνονται από τους φίλους, τις οικογένειες, τους επαγγελματικούς συνεργάτες και τους πιθανούς ερωτικούς συντρόφους τους, επειδή τελικά χάνουν την πίστη τους στις αποφάσεις που παίρνουν ή θεωρούν πως πια δεν μπορούν να πάρουν κάποια απόφαση».
Διαβάστε εδώ τι είναι το FOSO, που ξεπερνά και το FOMO.
Όσο περισσότερο αφήνετε το FOBO να κινεί την πραγματικότητα και τη ζωή σας, τόσο αυτό θα γίνεται κομμάτι της προσωπικότητάς σας. «Καταλήγει να διαπερνά κάθε πτυχή των προσωπικών και επαγγελματικών σας σχέσεων. Τελικά, οι άλλοι άνθρωποι θα παρατηρήσουν ότι δεν είστε ποτέ η πρώτη τους επιλογή. Τότε είναι που θα πληρώσετε το τίμημα: όσο περισσότερο οι άνθρωποι συνηθίζουν το μοτίβο του FOBO, τόσο λιγότερο θα σας εμπιστεύονται, θα σας προσκαλούν, θα συνεργάζονται μαζί σας και θα πιστεύουν ότι έχετε το κοινό συμφέρον στο μυαλό σας. Κάποια μέρα, θα σας παραλείψουν, επειδή απλώς δεν θα είστε πια εσείς η καλύτερη επιλογή τους».
Σημάδια που δείχνουν ότι εφαρμόζετε FOBO στη ζωή σας
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε αν υποφέρουμε από FOBO. Υπάρχουν ορισμένα σημάδια που μπορεί να σας βοηθήσουν να το εντοπίσετε στη συμπεριφορά σας. Σύμφωνα με τον Mcginnis τα πιο ενδεικτικά είναι τα παρακάτω:
- Αρνείστε να συμβιβαστείτε με τις επιλογές που έχετε μια δεδομένη στιγμή μπροστά σας.
- Οι ανάγκες σας έρχονται πάντα πρώτες, χωρίς να σκέφτεστε τους άλλους.
- Περιμένετε μέχρι όλες οι πιθανές επιλογές μιας κατάστασης να ανοίξουν μπροστά σας, πριν κάνετε ένα επόμενο βήμα.
- Ζείτε με βάση τα «ίσως» και λειτουργείτε σκεπτόμενοι «Θα επιστρέψω αργότερα σε αυτό το ζήτημα».
- Εξαφανίζετε όταν πρέπει να πάρετε μια τελική απόφαση ή να οριστικοποιήσετε μια συμφωνία.
- Ακυρώνετε τελευταία στιγμή τα ήδη κανονισμένα ραντεβού με φίλους, για μία άλλη πιο λαμπερή επιλογή.
Μπορείτε να νικήσετε το FOBO;
To FOBO μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος, αϋπνίες και κούραση, πέρα από το χάσιμο χρόνου και σοβαρών σχέσεων στη ζωή μας. Υπάρχει τρόπος να το καταπολεμήσετε; Σύμφωνα με τον Mcginnis είναι σημαντικό να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να κατανοήσουμε ότι οι επιλογές που έχουμε αφήσει δεν είναι καλύτερες, είναι απλώς διαφορετικές. «Το να κυνηγάμε την τελειότητα δεν έχει κανένα νόημα. Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η επιλογή που θα κάνουμε θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, τελικά. Πάρτε λίγο χρόνο να σκεφτείτε τα δύο – τρία πράγματα που είναι αδιαπραγμάτευτα για εσάς, πριν πάρετε μια απόφαση. Δεν υπάρχει λόγος να συμβιβάζεστε πάντα, αλλά αφού έχετε σκεφτεί και βάλει τα όριά σας, ίσως αντιληφθείτε ότι έχετε φτάσει στο σημείο για να πάρετε μια καλή απόφαση».
Ο ειδικός τονίζει πως δεν πρέπει να φοβόμαστε το όχι. «Το να λέμε σε όλα ναι ή να αφήνουμε ένα ίσως να περιπλανάται στον αέρα δεν είναι καλό ούτε για εμάς ούτε για τους άλλους. Μην προσπαθείτε να πείσετε τον εαυτό σας να απαντήσει θετικά σε κάτι που γνωρίζετε πως δεν σας ταιριάζει και μην αφήνετε τους άλλους να περιμένουν αν κάτι πιο ενδιαφέρον σάς προταθεί. Οι φίλοι σας θα καταλάβουν ότι αποτελούν τη δεύτερη επιλογή σας και σταδιακά θα σταματήσουν να σας προτείνουν κοινές δραστηριότητες. Από το να καθυστερείτε την άρνηση, πείτε εξ αρχής όχι».
Τέλος, σημειώνει πως υπάρχει ένας κανόνας για το FOBO – ο οποίος, μάλλον, ισχύει για όλες τις κοινωνικές συμπεριφορές. «Προσπαθήστε να δώσετε το παράδειγμα στους ανθρώπους γύρω σας. Φερθείτε όπως θέλετε να σας φέρονται. Αν θέλετε μην σας αφήνουν στο διαβάστηκε, απαντήστε σύντομα στα μηνύματα που λαμβάνετε. Αν προτιμάτε μια ευγενική απόρριψη από το ghostine, πράξτε με βάση αυτό».
Το FOBO είναι μια συμπεριφορά επίκτητη. Όπως εύκολα την υιοθετούμε, έτσι και την αποβάλλουμε. Και, που ξέρετε, μπορεί να είναι απόλυτα απελευθερωτικό το να κάνετε μία επιλογή εξ αρχής και να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο.
