Τα φετινά Plásmata δεν τα συναντάς απλώς – τα ανακαλύπτεις και τα ζεις. Από τις 27 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου, καθημερινά από τις 18:00, τα έργα της μεγάλης έκθεσης της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στο Πεδίον του Άρεως ενσωματώνονται στο πάρκο, προσκαλώντας μας να τα ανακαλύψουμε στην πορεία της δικής μας διαδρομής. Για τις επόμενες τρεις εβδομάδες η βόλτα στο Πεδίον του Άρεως γίνεται μια ανέμελη εμπειρία ανακάλυψης έργων τέχνης, ψηφιακών και αναλογικών, χειροπιαστών, που λάμπουν στο σκοτάδι. Χωρίς να διαταράσσουν την αρμονία και την καθημερινότητα του πάρκου, απλώνονται διακριτικά ανάμεσα σε θάμνους, μνημεία, δέντρα και παρτέρια, αγκαλιάζοντας το αστικό φυσικό τοπίο. Σαν να ήταν πάντα εκεί, μας προσκαλούν να περιηγηθούμε, να κάνουμε μια παύση, να ονειρευτούμε.
Τα Plásmata 3 είναι «μια μικρή γιορτή της τέχνης, του δικαιώματος στην τεμπελιά και την απραξία, της ανακουφιστικής δύναμης της συνύπαρξης», όπως αναφέρει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου. Τα έργα της έκθεσης απλώνονται διακριτικά στο Πεδίον του Άρεως χωρίς απαραίτητα να ακολουθούν τις κεντρικές διόδους του πάρκου, αλλά αντιθέτως, καλώντας τον επισκέπτη να περιπλανηθεί στο περιθώριο και ταυτόχρονα στα σπλάχνα του. Ο καλύτερος τρόπος να συναντηθούμε μαζί τους είναι να ενεργοποιήσουμε την εφαρμογή Plásmata App για να φτιάξουμε τη δική μας διαδρομή ξενάγησης.
Μαζί με τα έργα, τα Plásmata 3 φέρνουν στο Πεδίον του Άρεως και μια σειρά δράσεων: μια υπνωτιστική περφόρμανς του κορυφαίου Γάλλου χορογράφου Yoann Bourgeois, που ανεβοκατεβαίνει μία σκάλα αψηφώντας τη βαρύτητα, μουσική μέσα από τα DJ sets και τις ζωντανές εκπομπές του stegi.radio (το διαδικτυακό ραδιόφωνο της Στέγης έχει το δικό του χώρο-στέκι μέσα στο πάρκο), ανοιχτές συζητήσεις με καλλιτέχνες, ερευνητές, επιστήμονες, κατοίκους της περιοχής, ακτιβιστές και εργαζόμενους, κινηματογραφικές προβολές ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους, εργαστήρια σε συνεργασία με επιχειρήσεις και φορείς της περιοχής, γεύσεις και ποτά από pop-up food spots και bars.
Τα έργα κατοικούν το Πεδίο του Άρεως, σαν να ήταν εκεί από πάντα. Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης με την «Αναρχαιολογική Αναπαράσταση» (2025) φαντάζεται κίονες που μπορείς δίπλα τους να ξαποστάσεις, σε ένα ξέφωτο που δεν έχεις προσέξει ποτέ πριν, προτείνοντας μια αντιεραρχική queer αρχαιολογία.
Ο Andreas Wannerstedt με το «Focus!» (2024) σχολιάζει χιουμοριστικά την εμμονή μας να διαχωρίζουμε το αληθινό και το ψεύτικο, αλλά και το μάταιο της αντίστασης στις επιθυμίες μας, εκκινώντας από μια χρωματιστή προτομή του στωικού φιλοσόφου Χρύσιππου. Η Ναταλία Μαντά με το «Mother» (2023) μας φανερώνει ένα γλυπτό μιας μητέρας θεάς, που θα μπορούσε να έχει τώρα μόλις ανακαλυφθεί σε κάποια ανασκαφή αλλά και να έχει πέσει από κάποιον ιπτάμενο δίσκο, σαν μια αρχαιολογία του μέλλοντος, έτοιμη να κυοφορήσει και να χυμήξει ταυτόχρονα. Οι Joana Hadjithomas & Khalil Joreige με το «Where Is My Mind?» (2020), εμπνευσμένοι από τον Σεφέρη, μας ψιθυρίζουν ιστορίες αιώνων μέσα από μια ατελείωτη παρέλαση ακέφαλων και ασώματων ελληνιστικών αγαλμάτων και ψηφιακών στοιχείων, σε μια τελετή για την απώλεια, τη μνήμη και την ελευθερία.
Η Έφη Γούση με το «Tectonic Riders» (2025) υφαίνει μια τελετή αναγέννησης σε ένα μεταποκαλυπτικό τοπίο, με νεαρά κορίτσια σαν άλλες αμαζόνες και τη μηχανή ως το γονιμοποιό στοιχείο να αναβιώνουν το τελετουργικό των ταυροκαθαψίων, ως φορείς ζωής και φλόγας. Οι The Callas /Λάκης & Άρης Ιωνάς με το «Punkthenon» (2022) μας προσκαλούν να απολαύσουμε ειρωνικά το αιώνιο ελληνικό καλοκαίρι ξαπλωμένοι σε σεζλόνγκ πάνω σε έναν μικρό λόφο, ατενίζοντας τον σουρεαλιστικό Παρθενώνα τους, σε μια παγωμένη έκρηξη φτιαγμένη από τα μάρμαρα των πεζοδρομίων του κέντρου της Αθήνας, ως μια πανκ αρχαιολογία του τώρα, ενώ με το «Beware of the Dogs» (Προσοχή στους σκύλους, 2001) απεκδύονται τον ανθρώπινο εαυτό τους διακωμωδώντας την αδυναμία επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων και ζώων αλλά και μεταξύ των ίδιων των ανθρώπων.
O Αίας Κόκκαλης με το «Ares Awakening» (Η αφύπνιση του Άρεως, 2025), μέσα από ένα μαγικό βίντεο συνθετικών πλασμάτων που διακόπτεται αναπάντεχα από μια αμήχανη πραγματικότητα δελτίων ειδήσεων, αναρωτιέται σχετικά με τα όρια της ανεκτικότητάς μας για το «άλλο», είτε πρόκειται για τα «χαμένα» πλάσματα του Πεδίου του Άρεως είτε για ανθρώπους και πλάσματα που ζουν δίπλα μας.
Ο Moritz Simon Geist με το «Hard Times – Soft Sounds» (Σκληροί καιροί – Απαλοί ήχοι, 2021) φτιάχνει μια ονειρική διαδρομή με τα χακαρισμένα κοχύλια του σαν αντήχηση ενός κόσμου που συνειδητά επιβραδύνει. Οι Jiabao Li, Matt McCorkle & Botao ‘Amber’ Hu με το «EchoVision» (Ηχώ-Όραση, 2024) μας καλούν να αγκαλιάσουμε το σκοτάδι και να γίνουμε νυχτερίδες που φωνάζουν, τραγουδούν ή απλά μιλούν, με μια εφαρμογή εκτεταμένης πραγματικότητας. Ο Μανούσος Μανουσάκης με το «Neighbors» (Γείτονες, 2025) μας κάνει να αγαπήσουμε πλάσματα που γεννήθηκαν από μελάνι πάνω σε χαρτί και τώρα ζουν στο πάρκο μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού. Ο Robert Wilson με το «Kool, Snowy Owl (Horizontal Blue)» (2006) ακουμπά πάνω σε ένα δέντρο μια κουκουβάγια που δεν γνωρίζει το όριο ανάμεσα σε νύχτα και μέρα και μας καλεί να παρατηρήσουμε προσεκτικά τον κύκλο της ζωής, συμβολίζοντας την ανακύκλωση του χρόνου και της ύπαρξής μας.
Η Τζάνις Ράφα με το «Love me. Lick me. Forgive me» (2023–2024) ξεδιπλώνει τις σχέσεις εξουσίας και φροντίδας, αγάπης και εξαπάτησης, μέσα από τα μάτια ενός ζώου. Ο Ziad Antar με το «Tokyo Tonight» (2004) στήνει ένα παιχνιδιάρικο παράδοξο με πρόβατα και βοσκούς που θα μπορούσαν, με την ίδια φυσικότητα, να βρίσκονται στο Τόκιο ή στο Πεδίον του Άρεως, ενώ με το «Metronome» (2024) μετρά τον ρυθμό και τον κύκλο της ζωής και της απώλειας. Ο DIONYSIOS με το «Meditation on Time» (Διαλογισμός για τον χρόνο, 2022–2025) τοποθετεί σε ένα παρτέρι ένα αγροτικό φορτηγάκι με τη χαρακτηριστική καρότσα, τόσο οικείο και τόσο ανοίκειο στον χώρο ενός πάρκου, ως μνημείο για το ιερό και το ανίερο, το καθημερινό και το θείο. Οι John Fitzgerald & Godfrey Reggio κάνουν μια στάση στην Αθήνα, αμέσως μετά τη συμμετοχή τους στο διαγωνιστικό τμήμα Immersive του Φεστιβάλ των Καννών, με το «The Vivid Unknown: CloudQatsi» (Το ζωντανό άγνωστο: CloudQatsi, 2025) και τοποθετούν σε μια ιδιότυπη σπηλιά μια βιντεοεγκατάσταση για τον πλανήτη που χάνεται, την τεχνολογία που κυριαρχεί και τη ζωή εκτός ισορροπίας. Ο William Kentridge με το «Shadow Procession» (Πομπή σκιών, 1999) πλάθει έναν αλλιώτικο Καραγκιόζη, οδηγώντας μια πομπή από σκιές και φιγούρες που παρελαύνουν –από εργάτες έως βασιλιάδες και από εκτοπισμένους έως μπάντες με πνευστά– ως μια ονειρική παρέλαση, που δεν καταλήγει κάπου ούτε τελειώνει ποτέ. Οι Kalos&Klio με το «The Keeper of the Garden» (Ο φύλακας του κήπου, 2025) ενσαρκώνουν το πνεύμα του πάρκου, με έναν ψηφιακό σαμάνο-τοτέμ που φέρει σύμβολα ενότητας και αφθονίας και μας καλεί να φυτέψουμε σπόρους ειρήνης και να γίνουμε οι φύλακες του Πεδίου των πολλαπλών κοινοτήτων.
Η Μαρία Μαυροπούλου με το «The Sleight of the Machine» (Η ταχυδακτυλουργία της μηχανής, 2025) μας εισάγει στον κόσμο ενός ταχυδακτυλουργού, τον οποίο παρακολουθούμε όχι απλώς ως θεατές, αλλά ως συνεργοί στην εξαπάτηση που απολαμβάνουμε με πλήρη συνείδηση και ευχαρίστηση. Η Martyna Marciniak με το «Anatomy of Non-Fact. Chapter 1: AI Hyperrealism» (Ανατομία του μη γεγονότος. Κεφάλαιο 1: Φωτορεαλισμός τεχνητής νοημοσύνης, 2024) μας συστήνει έναν ψεύτικο Πάπα με μπουφάν Balenciaga, αποκωδικοποιώντας την κατασκευή εικόνων μέσα από την τεχνητή νοημοσύνη και, μέσα από αυτήν, τη διαρκή μας ταλάντευση ανάμεσα στο πραγματικό και το κατασκευασμένο. Η Κατερίνα Κομιανού με τα «Κειμήλια» (2024–2025) εξερευνά με φιλμάκια Super 8 την αστική τοπογραφία της Αθήνας το σούρουπο, εμπνεόμενη από την ποίηση της Κατερίνας Γώγου και εστιάζοντας σε τόπους και μορφές λίγο πριν να χαθούν ή να ξεχαστούν.
Ο Pierre-Christophe Gam με το «The Sanctuary of Dreams» (Το Ιερό των Ονείρων, 2025) στήνει έναν ναό από φως και σιωπή για να οραματιστούμε, με τη βοήθεια ενός περφόρμερ που θα καθοδηγεί το ταξίδι μας, τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να τρώμε, να παίζουμε, να ονειρευόμαστε, να προσευχόμαστε και να αγαπάμε σε ένα ιδανικό μέλλον. Η Yoann Bourgeois Art Company με το «Approach 17. Opening »(Προσέγγιση 17. Opening, 2023) υφαίνει μια ψευδαίσθηση, τοποθετώντας μια λευκή σκάλα που δεν οδηγεί πουθενά και πάνω της ανεβάζει έναν άνδρα – μια φιγούρα ακούραστη, που μοιάζει να παλεύει αέναα να φτάσει κάπου· ίχνος μιας ύπαρξης που δεν έπαψε ποτέ να ανεβαίνει, να επιμένει, να ελπίζει, αλλά ταυτόχρονα ποτέ δεν μπορείς να πεις εάν βρίσκεται στο σημείο της πτώσης ή της ανόδου. Η Noemi Iglesias Barrios με το «The Falling City» (2025) αναρωτιέται πόση τρυφερότητα μπορεί να αντέξει μια πόλη και συνθέτει ένα μνημείο αγάπης, γεμάτο γυάλινα γλυπτά που φωτίζονται ανάλογα με το εάν οι επισκέπτες πιάνονται χέρι χέρι, αγκαλιάζονται ή φιλιούνται.
Τα Plásmata 3 δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον πανηγυρικό και συμβιωτικό χαρακτήρα μιας γιορτής στον δημόσιο χώρο. Όπως κάθε έργο που τοποθετείται στον χώρο του πάρκου είναι σαν να φυτρώνει από αυτό, οι καθημερινές δράσεις στο πλαίσιο της έκθεσης συνιστούν τη ραχοκοκαλιά των φετινών Πλασμάτων. Ένα ιδιότυπο κυνήγι θησαυρού που μπλέκει αρμονικά την αλήθεια και την παραίσθηση.Την αρχή κάνει μια περφόρμανς που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Το Opening του Yoann Bourgeois Art Company στήνει μια περφόρμανς που θα επαναληφθεί για 8 μέρες ως μια εφήμερη στιγμή απόλυτης ελευθερίας: στο «Απλησίαστο Σημείο της Αιώρησης». Προσοχή, σημειώστε τις ημέρες που μπορείτε να τον δείτε: 27, 28 Μαΐου & 6, 7, 8, 13, 14, 15 Ιουνίου.
Η μουσική ζει στο πάρκο κάθε μέρα, με το stegi.radio να προτείνει ένα πρόγραμμα με περισσότερους από εβδομήντα ραδιοφωνικούς παραγωγούς. Για τρεις εβδομάδες, από τις 19:00 έως τις 23:00, με DJ sets, live και κουβέντες, ξεδιπλώνονται ιστορίες και ήχοι από τη Βραζιλία ώς την Παλαιστίνη και από τα Βαλκάνια ώς τη σύγχρονη Αθήνα.
Παράλληλα, τα Plásmata 3 στήνουν κάθε Τετάρτη και Παρασκευή μια οθόνη κάτω απ’ τα δέντρα: το πάρκο γίνεται θερινός κινηματογράφος, με φανταστικές ιστορίες σπουδαίων σκηνοθετών, εικόνες μιας άλλης Αθήνας και μικρές ταινίες νέων βραβευμένων δημιουργών: από τον Hayao Miyazaki στην Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη, από τον Victor Fleming στην Έφη Παππά, από τον Γιώργο Ζώη στον Luc Besson, από τον Άρη Καπλανίδη στον Dominique Monféry, από τον Gints Zilbalodis στους Τάσο Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη και από τη Δέσποινα Κούρτη και τον Andrea Gatopoulos στον Αργύρη Παπαδημητρόπουλο.
Στο πλαίσιο των Πλασμάτων δημιουργείται μια πλατφόρμα δημόσιου λόγου με ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την τοπική κοινωνία, που εστιάζει στο Πάρκο, στη Γειτονιά, στην Πόλη και στα Κοινά και προσκαλεί καλλιτέχνες, ερευνητές και επιστήμονες να μας μιλήσουν. Επίσης, προσκαλούνται να μας μιλήσουν άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται στο Πεδίον του Άρεως και στις γύρω περιοχές, ενώ με αφορμή τις συζητήσεις θα παρουσιάσει τα ευρήματά της για το πάρκο και την περιοχή η ερευνητική ομάδα του Κοινωνικού Άτλαντα της Αθήνας, όπως και η ομάδα Afrosocially για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς της κοινότητας αφρικανικής καταγωγής. Σε όλες τις συζητήσεις προσκαλείται να συμμετάσχει ενεργά και το κοινό.
Από τη γειτονιά γύρω από το Πεδίον του Άρεως μέσα στο πάρκο: Pop-up bars, street food καντίνες, γεύσεις που μας έχουν μεγαλώσει μέσα στην πόλη. Το φαγητό και το ποτό στα Πλάσματα αποτελούν μια γαστρονομική περιπέτεια που μας ενώνει και μας ηρεμεί, ως μια μικρή τελετή καθημερινής χαράς. Πέντε μοναδικά στέκια φέρνουν γεύσεις από κάθε γωνιά της πόλης και του κόσμου. Το Apoteka συνεργάζεται με το stegi.radio και μεταφέρει το πνεύμα της Πλατείας Βικτωρίας σε ένα pop-up μπαρ με δροσιστικά ποτά.
Το Guerilla Chef Burger σερβίρει αγαπημένα burgers αλλά και μια νέα ανατολίτικη συνταγή με έμπνευση από τον Λίβανο. Η Γαρδένια, το ιστορικό αναψυκτήριο του πάρκου, είναι εκεί για μια στάση στην περιήγηση της έκθεσης και προσφέρει δροσερά ροφήματα και σνακ για κάθε στιγμή της ημέρας. Το Falafel Al Sharq προτείνει αυθεντικά φαλάφελ και street food με άρωμα Μέσης Ανατολής. Και η Vana Ba Afrika Canteen μάς συστήνει την αφρικανική κουζίνα μέσα από πικάντικα πιάτα που ενώνουν την Κυψέλη με την Γκάνα, την Αιθιοπία και το Μαρόκο.
Τα Plásmata συνδέονται με τους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις επιχειρήσεις γύρω από το Πεδίον του Άρεως. Με μελέτες, συνεργασίες και δράσεις επιχειρηματικής ενδυνάμωσης, στόχος είναι η ουσιαστική σύνδεση της έκθεσης με τη γειτονιά. Παράλληλα, μέσα από την εφαρμογή Plásmata App, το κοινό έχει πρόσβαση σε πληροφορίες για τα έργα, τις δράσεις και τους συμμετέχοντες, το καθημερινό πρόγραμμα των δράσεων της έκθεσης (κινηματογράφος, stegi.radio, συζητήσεις, φαγητό, περιηγήσεις). Στη διάρκεια των Πλασμάτων θα πραγματοποιηθούν εργαστήρια ψηφιακού μετασχηματισμού για 30+ τοπικές επιχειρήσεις, από αφρικανικά κομμωτήρια μέχρι δημιουργικά studios. Όλα σχεδιασμένα με σεβασμό στον τόπο και τους ανθρώπους του.
Τα Plásmata 3 είναι αλλόκοτα, αλλά και αξιολάτρευτα και μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε. Χωρίς εισιτήριο. Μόνο με τις αισθήσεις και τη φαντασία μας.
