Μπορεί όσοι δεν είμαστε ήδη σε άδεια αυτή την περίοδο να αισθανόμαστε ότι έχουμε φτάσει στα όρια της αντοχής μας στη δουλειά, αλλά όχι ότι τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου ξεχειλίζουμε από ενέργεια. Λίγες μέρες μόλις μετά τις διακοπές μπορεί να νιώθουμε σαν να μη λείψαμε καθόλου από το γραφείο.
Γιατί νιώθουμε, διαρκώς, τόσο εξαντλημένοι; Ένα άρθρο στο περιοδικό Time στην προσπάθεια να δώσει μια απάντηση -και, κυρίως, μια λύση- συγκέντρωσε μελέτες οργανωσιακών ψυχολόγων που εκτείνονται σε χρονικό διάστημα δεκαετιών και μίλησε με εκατοντάδες εργαζομένους. Μάλιστα οι αρθρογράφοι του είναι και οι ίδιες οργανωσιακές ψυχολόγοι: οι Patricia Grabarek και Katina Sawyer, συγγραφείς του βιβλίου «Leading for Wellness».
Το πρώτο συμπέρασμα ήταν ότι, σε αντίθεση ίσως με ό,τι βλέπουμε σε πολλές ταινίες, οι εταιρείες δεν επενδύουν ιδιαίτερα σε προγράμματα ευεξίας των εργαζομένων τους όπως πρακτικές διαλογισμού και συνεδρίες γιόγκα. Αλλά ακόμα και όταν επενδύουν, δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Όπως σχολιάζει το Time: «Παρόλο που αυτά τα προγράμματα μπορεί να κάνουν κάποια διαφορά για τους λίγους εργαζομένους που έχουν τον χρόνο -ή την ενέργεια- να συμμετέχουν, η πλειονότητα παραμένει παγιδευμένη σε έναν τεράστιο φόρτο εργασίας, με πάρα πολλές ευθύνες, τοξικά εργασιακά περιβάλλοντα και μια κουλτούρα που αναμένει από αυτούς να είναι διαθέσιμοι όλο το 24ωρο».
«Η πλειονότητα των εργαζομένων παραμένει παγιδευμένη σε έναν τεράστιο φόρτο εργασίας, με πάρα πολλές ευθύνες, τοξικά εργασιακά περιβάλλοντα και μια κουλτούρα που αναμένει από αυτούς να είναι διαθέσιμοι όλο το 24ωρο».
Από την άλλη, τα επίπεδα ενέργειας, ευεξίας και παραγωγικότητας των εργαζομένων φαίνεται να συνδέονται λιγότερο με τα όποια προγράμματα ευεξίας και περισσότερο με τον τρόπο διοίκησης μιας εταιρείας. «Μιλώντας σε εργαζομένους που ευημερούν στα πόστα τους, διακρίναμε έναν κοινό παράγοντα: τη συμπεριφορά του προϊσταμένου τους» γράφει το άρθρο. «Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα: αν ένας οργανισμός θέλει να ενισχύσει τη συμμετοχή και την αποδοτικότητα, πρέπει να σταματήσει να επικεντρώνεται σε προγράμματα ευεξίας-εξπρές και να αρχίσει να επενδύει σε καλύτερη ηγεσία».
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός ηγέτη που κινητοποιεί πραγματικά τους εργαζομένους του; Ενθαρρύνει για αποτελέσματα χωρίς να οδηγεί ούτε την ομάδα του ούτε τον εαυτό του στο burnout. Είναι ειλικρινής και ευάλωτος.
«Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα: αν ένας οργανισμός θέλει να ενισχύσει τη συμμετοχή και την αποδοτικότητα, πρέπει να σταματήσει να επικεντρώνεται σε προγράμματα ευεξίας-εξπρές και να αρχίσει να επενδύει σε καλύτερη ηγεσία».
«Μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά οι εργαζόμενοι δεν αναζητούν ηγέτες-υπερήρωες. Χρειάζονται αληθινούς ανθρώπους – ηγέτες που αποκαλύπτουν τον αληθινό εαυτό τους με τα ελαττώματά του. Αυτό το είδος της αυθεντικότητας χτίζει εμπιστοσύνη, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς να μοιραστούν τις προκλήσεις τους. Με το ανοιχτό μυαλό έρχεται μια ευκαιρία για ουσιαστική υποστήριξη. Όταν οι εργαζόμενοι έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται, αντιμετωπίζουν τα πραγματικά προβλήματα, αναδύονται αυθεντικές λύσεις και είναι θέμα χρόνου να ακολουθήσει η παραγωγικότητα» σύμφωνα με τις Grabarek και Sawyer.
Η Patricia δίνει ένα παράδειγμα τέτοιας ηγέτιδας που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει η ίδια, την Jill, στην αρχή της καριέρας της, όταν είχε αναλάβει έναν ιδιαίτερα απαιτητικό επαγγελματικό ρόλο «που συνδύαζε τακτικά ταξίδια και παρουσιάσεις σε στελέχη εταιρειών».
Δεν θα ξεχάσει ποτέ τον τρόπο με τον οποίο την εκπαίδευσε η Jill. «Μοιράστηκε τις δυσκολίες που είχε αντιμετωπίσει στη δική της εκπαίδευση και παραδέχτηκε ότι στην αρχή δεν της βγήκε φυσικά. Το πόσο ανοιχτή ήταν έκανε όλη τη διαφορά. Αντί να νιώσω πιεσμένη ή ηττημένη, την εμπιστεύτηκα αρκετά ώστε να μοιραστώ με ειλικρίνεια τις δικές μου δυσκολίες. Εκείνη η εμπιστοσύνη δημιούργησε έναν χώρο όπου μπόρεσα να βελτιωθώ γρηγορότερα από όσο περίμενα. Η ευαλωτότητά της δεν ήταν αδυναμία αλλά αυτή που ξεκλείδωσε τις δυνατότητές μου».
«Οι εργαζόμενοι δεν αναζητούν ηγέτες-υπερήρωες. Χρειάζονται αληθινούς ανθρώπους – ηγέτες που αποκαλύπτουν τον αληθινό εαυτό τους με τα ελαττώματά του. Αυτό το είδος της αυθεντικότητας χτίζει εμπιστοσύνη».
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των χαρισματικών ηγετών, σύμφωνα με το άρθρο, είναι ότι βλέπουν τους εργαζόμενούς τους όπως είναι: ως ανθρώπους στην ολότητά τους, με τους οποίους επιδιώκουν να χτίσουν σχέσεις και να κατανοήσουν τις ανάγκες τους. Τους βοηθούν επίσης να χτίσουν τα όριά τους και να τα δυναμώσουν, ενώ ταυτόχρονα τους προστατεύουν από πρόσωπα και καταστάσεις που απειλούν να τα παραβιάσουν.
Και σε αυτή την περίπτωση η Patricia χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα από την παλιά προϊσταμένη της, Jill: «Ένας πελάτης ζήτησε τη φυσική παρουσία κάποιου από την εταιρεία, αλλά εκείνος που τον είχε αναλάβει δεν μπορούσε να πάει. Σήκωσα το χέρι μου και είπα στην Jill ότι ευχαρίστως να πήγαινα εγώ – καθώς δεν είχα παιδιά, θεώρησα ότι είχα λιγότερες ευθύνες από τους συναδέλφους μου και πως έπρεπε να προσφερθώ εθελοντικά. Η Jill με πήρε στην άκρη και μου είπε ότι τα προσωπικά όριά μου και οι ανάγκες μου είναι εξίσου σημαντικές με εκείνων που έχουν παιδιά. Μου είπε ότι μπορούσα, φυσικά, να το αναλάβω αν πραγματικά είχα χρόνο. Αλλά επίσης με ενθάρρυνε να παραμείνω σταθερή στα δικά μου όρια».
