Η Florene Shuber ήταν 82 ετών όταν παρατήρησε πως είχε αρχίσει να σκοντάφτει και να πέφτει κάτω. «Οι ηλικιωμένοι δεν συνειδητοποιούν ότι πέφτουν παρά μόνο όταν έχουν φτάσει πλέον σε απόσταση ενός εκατοστού από το έδαφος» λέει σήμερα στη Washington Post. «Αυτό εμένα με τρόμαξε πολύ. Συνέβη δύο με τρεις φορές όταν σκέφτηκα πώς θα έπρεπε να κάνω κάτι».
Αυτό που έκανε ήταν να γραφτεί σε ένα γυμναστήριο της περιοχής της και να γίνει τακτική θαμώνας του. Σήμερα, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, συνεχίζει να ασκείται και αισθάνεται νεότερη και πιο δυνατή από ό,τι τότε.
«Μπορείς να βελτιώσεις την υγεία σου. Σίγουρα το έχω δει να συμβαίνει με εμένα» μας διαβεβαιώνει, προσθέτοντας ωστόσο πως χρειάζεται σκληρή προσπάθεια και συνέπεια.
Μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση PLOS One, επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της: ακόμα και ενήλικες άνω των εξήντα ετών με προβλήματα υγείας μπορούν να γυρίσουν, κατά κάποιον τρόπο, τον χρόνο πίσω. Ή όπως το έθεσε η επικεφαλής συγγραφέας, Mabel Ho, από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, «ποτέ δεν είναι αργά».
Ακόμα και ενήλικες άνω των εξήντα ετών με προβλήματα υγείας μπορούν να γυρίσουν, κατά κάποιον τρόπο, τον χρόνο πίσω. Ή όπως το έθεσε η επικεφαλής συγγραφέας, Mabel Ho, από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, «ποτέ δεν είναι αργά».
Στη διάρκεια του διδακτορικού της η Ho συνεργάστηκε με την καθηγήτριά της Esme Fuller-Thomson στην ανάλυση των δεδομένων μιας καναδικής μελέτης για τη γήρανση (Canadian Longitudinal Study on Aging). Στόχος τους, να εντοπίσουν τους παράγοντες που συμβάλλουν σε καλύτερη σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία στην τρίτη ηλικία. Αφού μελέτησαν τα στοιχεία 51.338 Καναδών από ένα διάστημα που καλύπτει είκοσι χρόνια, κατέληξαν, όχι αναπάντεχα, στο συμπέρασμα ότι η άσκηση και η διατροφή παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο πώς μεγαλώνουμε.
Οι ερευνήτριες εντυπωσιάστηκαν, ωστόσο, από μια ομάδα ηλικιωμένων (8.332 ατόμων) που ανέφεραν ότι ενώ σε κάποια φάση της ζωής τους αντιμετώπιζαν προβλήματα με την υγεία τους, περίπου τρία χρόνια μετά είχαν καταφέρει όχι απλά να την αποκαταστήσουν αλλά και να τη βελτιώσουν. «Έτσι καταλήξαμε σε αυτό το ιδιαίτερα ενθαρρυντικό εύρημα, που αποκαλούμε “ανάκτηση ευεξίας”» όπως το συνοψίζει η Ho.
Ποιοι ήταν οι κοινοί παράγοντες στην παραπάνω, «επίλεκτη» ομάδα ηλικιωμένων; Πολλοί από αυτούς είχαν καλή ψυχική υγεία – σε αυτή την περίπτωση, όπως παρατήρησαν οι ερευνήτριες, είναι πέντε φορές πιθανότερο να ανακτήσεις πλήρως τη σωματική υγεία σου μέσα σε τρία χρόνια.
Ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας είναι η κοινωνικοποίηση: «Δεν χρειάζεται να είστε φοβερά εξωστρεφείς για να μεγαλώσετε καλά» όπως διευκρίνισε η Fuller-Thomson. «Όλα όσα χρειάζεστε στη ζωή είναι έναν, δύο αγαπημένους φίλους».
Καθοριστικός παράγοντας είναι η κοινωνικοποίηση: «Δεν χρειάζεται να είστε φοβερά εξωστρεφείς για να μεγαλώσετε καλά. Όλα όσα χρειάζεστε στη ζωή είναι έναν, δύο αγαπημένους φίλους».
Πράγματι, για τη Shuber το γεγονός ότι ζει σε έναν οίκο ευγηρίας την έχει βοηθήσει να έχει μια κοινότητα, ιδιαίτερα καθώς περνούν τα χρόνια και πολλοί φίλοι και συγγενείς της φεύγουν από τη ζωή. «Πολλοί δεν θέλουν να ζήσουν σε οίκο ευγηρίας και το καταλαβαίνω. Αλλά τα πράγματα δυσκολεύουν όταν μένεις μόνος» λέει.
Ωστόσο είναι τρεις βασικές επιλογές που καθορίζουν το πώς μεγαλώνουμε – ακόμα και το αν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω: η αποφυγή (ή η διακοπή) του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή και ο καλός ύπνος. Η άσκηση επίσης κατέχει κεντρική θέση, τόσο η αεροβική προπόνηση όσο και η μυϊκή ενδυνάμωση.
«Ποτέ δεν είναι πολύ αργά για να ακολουθήσετε έναν δραστήριο και υγιεινό τρόπο ζωής» λέει η Ho και προσθέτει: «Όλοι μπορούμε να προετοιμαστούμε για το πέρασμα του χρόνου με το να τρώμε, να κοιμόμαστε καλά και να γυμναζόμαστε». «Όλα αυτά τα πράγματα σας τα έχει πει ήδη η μαμά σας» καταλήγει η Fuller-Thomson.