Μία από τις πιο ισχυρές εικόνες κάθε Πρώτης Κυρίας των Ηνωμένων Πολιτειών είναι το πρώτο επίσημο πορτρέτο της. Εκείνο που δημοσιεύεται από τον Λευκό Οίκο και φυλάσσεται στα Εθνικά Αρχεία, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας θητείας, αλλά και αποτυπώνοντας ταυτόχρονα τα στοιχεία της προσωπικότητάς της, του στυλ και της παρουσίας της.
Έχουν περάσει 16 χρόνια από τότε που η Michelle Obama φωτογραφήθηκε για το δικό της πορτρέτο, φορώντας ένα μαύρο, αμάνικο φόρεμα του Αμερικανού σχεδιαστή Michael Kors. Και τώρα, η πρώην Πρώτη Κυρία μιλά ανοιχτά για τη δημόσια κατακραυγή που προκάλεσαν τότε τα γυμνά της χέρια.
View this post on Instagram
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στο νέο φωτογραφικό βιβλίο The Look, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρς και αποτυπώνει την εξέλιξη του στυλ της κατά τη διάρκεια της θητείας της στον Λευκό Οίκο, η Michelle Obama περιγράφει πώς η «εμμονή» των μέσων ενημέρωσης και του κοινού με τα γυμνά της χέρια χρησιμοποιήθηκε για να την «ετεροποιήσει», να την κάνει, δηλαδή, να μοιάζει «διαφορετική».
View this post on Instagram
Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης μαρτυρίες της στιλίστριάς της Meredith Koop, αλλά και σχεδιαστών που την έντυσαν σε σημαντικές στιγμές, και επιχειρεί να αναδείξει πώς η Michelle Obama αξιοποίησε τη μόδα ως εργαλείο ορατότητας και εκπροσώπησης.
Στον πρόλογο, η ακαδημαϊκός Farah Jasmine Griffin σημειώνει ότι οι επιλογές της σε φούστες, παντελόνια και σχεδιαστές από τη Μαύρη, Ασιατική και Λατινοαμερικανική κοινότητα «πρόσθεσαν στυλ στην ουσία της, γιατί πάντοτε υπήρξε μια γυναίκα με περιεχόμενο, μορφωμένη, με ιδέες, με άποψη, μια γυναίκα που διαβάζει, ακούει μουσική, χορεύει και οραματίζεται μια καλύτερη Αμερική».
View this post on Instagram
Η προτίμηση της Michelle Obama στα αμάνικα φορέματα είχε σχολιαστεί έντονα από τα ΜΜΕ. «Η Michelle Obama εμφανίζεται ξανά χωρίς μανίκια», έγραφε το New York Times, παρατηρώντας ότι τέσσερις από τις επτά εμφανίσεις της μέσα σε μία εβδομάδα ήταν sleeveless.
Όμως η στιγμή που προκάλεσε τη μεγαλύτερη αντίδραση ήταν όταν εμφανίστηκε με γυμνά μπράτσα στο Κογκρέσο, συνοδεύοντας τον Barack Obama στην πρώτη του ομιλία. Οι επικριτές της την αποκάλεσαν «υπερβολικά ανεπίσημη», «ακατάλληλη» ή ακόμα και «εκτός εποχής». Ένα άρθρο είχε τίτλο «Up In Arms», ενώ κάποιο άλλο μιλούσε για το περίφημο «Sleevegate».
View this post on Instagram
Η ίδια σημειώνει πως, αν και άλλες Πρώτες Κυρίες, όπως η Jacqueline Kennedy, είχαν φορέσει αμάνικα φορέματα, ποτέ δεν προκλήθηκε τέτοια «θύελλα».
«Σίγουρα δεν είμαι η μόνη Πρώτη Κυρία που έχει δεχθεί κριτική για την εμφάνισή της, η Hillary Clinton επικρινόταν συνεχώς για τα κοστούμια της, ενώ η Nancy Reagan για την αδυναμία της στη haute couture, όμως αυτό ήταν κάτι διαφορετικό», γράφει. «Ο Barack κι εγώ παρουσιαζόμασταν ως Μαύροι άνθρωποι που δεν κατανοούσαν τους “κανόνες” του προνομιούχου κόσμου στον οποίο βρεθήκαμε, και που δεν ήμασταν απολύτως καλοδεχούμενοι σε αυτόν».
Δεν ήταν η μόνη φορά που οι ενδυματολογικές της επιλογές χαρακτηρίστηκαν «μη προεδρικές». Το 2009, σε επίσκεψή της στο Grand Canyon για να αναδείξει τα εθνικά πάρκα των ΗΠΑ, φόρεσε σορτς, φανελάκι, oversized πουκάμισο και ορειβατικά παπούτσια, ρούχα απολύτως ταιριαστά στο περιβάλλον και στις θερμοκρασίες της εποχής, αλλά όχι στο ύφος και το στυλ μιας Πρώτης Κυρίας.
Η δημοσιογράφος μόδας της Washington Post, Robin Givhan, την επέκρινε σκληρά, χαρακτηρίζοντας το look «κοινό». Η Michelle Obama παραδέχεται στο βιβλίο της ότι το σχόλιο την πλήγωσε: «Είχα συνηθίσει να ακούω αυτού του είδους την κριτική από άντρες ή πολιτικούς αντιπάλους, αλλά με απογοήτευσε το γεγονός ότι μια άλλη Μαύρη γυναίκα συμμετείχε σε αυτή την επίθεση. Ήμασταν μόλις επτά μήνες σε μια νέα κυβέρνηση και ήμουν η πρώτη Μαύρη Πρώτη Κυρία, που ακόμα προσπαθούσε να βρει τα πατήματά της».
Αποκαλύπτει επίσης ότι αντιμετώπισε εσωτερικές πιέσεις για να αλλάξει εκφράσεις και ύφος, ώστε να αποφύγει το στερεότυπο της «θυμωμένης Μαύρης γυναίκας». «Είχα αποδειχθεί αποτελεσματική ομιλήτρια, και σε ορισμένες περιοχές συγκέντρωνα μεγαλύτερα πλήθη από τους αντιπάλους του Barack. Έμεινα έκπληκτη όταν η επικοινωνιακή μας ομάδα μού ζήτησε, διστακτικά, να προσέχω τον τόνο και τις εκφράσεις μου, επειδή το πάθος και το χιούμορ μου θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον μου», γράφει.
«Ο Barack κι εγώ παρουσιαζόμασταν ως Μαύροι άνθρωποι που δεν κατανοούσαν τους “κανόνες” του προνομιούχου κόσμου στον οποίο βρεθήκαμε
«Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς με περιέγραψαν για πρώτη φορά ως “θυμωμένη”, μόνο ότι συνέβαινε τόσο συχνά που πλέον υπάρχουν άρθρα και ακαδημαϊκές μελέτες για το φαινόμενο. Κατανοούσα διανοητικά πώς το στερεότυπο της “angry Black woman” θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον μου, αλλά σε εκείνες τις στιγμές απλώς έλεγα την αλήθεια μου».
Παρά τις επικρίσεις, η Michelle Obama αναγνωρίστηκε για τον τρόπο που αξιοποίησε τη μόδα για να δημιουργήσει ευκαιρίες σε νέους σχεδιαστές. Στον εναρκτήριο χορό, αντί να φορέσει Oscar de la Renta, την «παραδοσιακή» επιλογή των Πρώτων Κυριών, προτίμησε ένα λευκό, μεταξωτό φόρεμα με έναν ώμο του Jason Wu, ενός νεαρού, ανερχόμενου σχεδιαστή γεννημένου στην Ταϊβάν και εγκατεστημένου στη Νέα Υόρκη.
«Επιλέγοντας το φόρεμά του, ήθελα να στείλω ένα μήνυμα ότι είμαι πρόθυμη να αμφισβητήσω το κατεστημένο και να αντικρούσω σιωπηλά το “έτσι γίνονται πάντα τα πράγματα στον Λευκό Οίκο”», γράφει. «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την ιστορία με αυτή τη νοοτροπία».
Η εικόνα της Michelle Obama με το λευκό φόρεμα του Wu εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας του Smithsonian και σηματοδότησε την εκτόξευση της καριέρας του σχεδιαστή.
Η ίδια σημειώνει ότι η θητεία της συνέπεσε με την περίοδο ύφεσης στις ΗΠΑ, γεγονός που επηρέασε και τις ενδυματολογικές της επιλογές. Ενώ η Nancy Reagan αγαπούσε την υψηλή ραπτική και η Jackie Kennedy προτιμούσε τη Chanel, η Michelle Obama έγινε γνωστή για τον «high-low» συνδυασμό της: σχεδιαστές πολυτελείας δίπλα σε brands όπως H&M, Target και J.Crew.
View this post on Instagram
«Ως Πρώτη Κυρία, βρίσκεσαι ουσιαστικά σε ένα βάθρο, γιατί ο ρόλος αυτός έχει ιστορικά τεράστιο συμβολισμό: αντιπροσωπεύει τη γυναικεία υπόσταση, τη θηλυκότητα, το πρότυπο της συζύγου», γράφει. «Ήξερα πως έπρεπε να διαμορφώσω τη δική μου φιλοσοφία γύρω από τη μόδα. Δεν ήθελα ένα “κοίτα αλλά μην αγγίζεις” στυλ. Αντίθετα, ήθελα να καλώ τον κόσμο σε μια αγκαλιά, σε μια ουσιαστική συζήτηση, ακόμα και μέσα στον Λευκό Οίκο, τον οποίο από την πρώτη μέρα ήθελα να κάνω όσο πιο ανοιχτό και φιλόξενο γινόταν. Τα ρούχα μου έπρεπε να το αντικατοπτρίζουν αυτό».
