Κάθε πρωί που ετοιμαζόμαστε για την ημέρα μας, είναι δεδομένο πως θα φορέσουμε κάποια ρούχα. Αυτή η επιλογή ωστόσο, τι σηματοδοτεί; Έχει να κάνει με τη διάθεση, τον καιρό, την άνεση, την αισθητική; Σίγουρα και αυτά παίζουν ρόλο σε πρώτο επίπεδο. Μπορεί ωστόσο οι ενδυματολογικές μας επιλογές να αντανακλούν και κάτι βαθύτερο, να χρειάζονται και μια δεύτερη ανάγνωση;
Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση στη Νέα Υόρκη είναι αφιερωμένη ακριβώς σε αυτό το ερώτημα. Με τίτλο «Dress, Dreams, and Desire: Fashion and Psychoanalysis» στο μουσείο του Fashion Institute of Technology αποτελεί την πρώτη έκθεση που ενδιαφέρεται να εξερευνήσει εκτενώς την πολιτιστική ιστορία της μόδας και της ψυχανάλυσης σε συνάρτηση.
View this post on Instagram
Εμπλουτισμένη με έργα-αριστουργήματα μερικών από τους πιο διακεκριμένους σχεδιαστές όλων των εποχών όπως Azzedine Alaïa, Coco Chanel, Jean Paul Gaultier, Christian Dior, Elsa Schiaparelli, Yohji Yamamoto και πολλών ακόμα, καθώς και με το προσωπικό στυλ διάσημων ψυχαναλυτών αλλά και τις θεωρίες τους πάνω στη μόδα και τη σύνδεση της με την ψυχή, το υποσυνείδητο, τα συναισθήματα και τις βαθύτερες επιθυμίες, η έκθεση προσφέρει όχι μόνο αισθητικά άρτια θεάματα αλλά και τροφή για σκέψη.
Η curator της έκθεσης και διευθύντρια του μουσείου, Dr. Valerie Steele υποστηρίζει πως η μόδα αποτελεί έναν βασικό φακό μέσα από τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και μας βλέπουν και οι άλλοι. Αντί για κάτι επιφανειακό, όπως συχνά της καταλογίζεται, η μόδα μπορεί να θεωρηθεί μία «επιφάνεια με βάθος» που επικοινωνεί τις ασυνείδητες επιθυμίες και αγωνίες μας χωρίς κανείς μας να είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος για τα μηνύματα που περνάμε στον έξω κόσμο.
View this post on Instagram
Παρόμοιες σκέψεις μοιράζεται και η σχεδιάστρια Bella Freud (κομμάτια της οποίας φιλοξενούνται στην έκθεση), οικοδέσποινα του podcast Fashion Neurosis το οποίο εξετάζει τη σύνδεση μεταξύ ρούχων και ταυτότητας και τι σημαίνει για τον κάθε καλεσμένο που προσκαλείται να ξαπλώσει στον καναπέ του στουντιο. Η ίδια, σε άρθρο της στους Financial Times αποκαλύπτει πως η ιδέα για το podcast της που θυμίζει ψυχανάλυση με κέντρικο θέμα τη μόδα γεννήθηκε επειδή πάντοτε είχε την αίσθηση πως τα ρούχα σημαίνουν πολλά περισσότερα -και μας ενδιαφέρουν και πολύ περισσότερο- από όσο πιστεύουμε.
Οι θεραπευτές σπανίως βάζουν τη θεματολογία των ρούχων στο τραπέζι, παρότι σύμφωνα με τη Freud αποτελούν κομβικά σημεία της ανάπτυξης από νεαρή ηλικία. Για παράδειγμα, ποιό είναι το πρώτο κομμάτι που μας κέντρησε το ενδιαφέρον ως παιδιά; Τι συσχετισμούς έχουμε κάνει στο μυαλό μας που περιλαμβάνουν ενδυματολογικές επιλογές και στυλ;
Μεγαλωμένη σε ένα συντηρητικό σπίτι όπου το έφηβο γυναικείο σώμα καλυπτόταν μέσα από φαρδιά και μακριά ρούχα, η Bella Freud ανακαλεί την εικόνα μιας συμμαθήτριάς της που αγαπούσε τα στενά ρούχα που αναδείκνυαν τη φιγούρα της και πως το εν τέλει εξέλαβε η ίδια σαν μια εικόνα ελευθερίας -αντί για αμηχανίας ή ντροπής που αρχικά έβλεπε μέσα από τα δικά της βιώματα.
View this post on Instagram
Η συζήτηση που ανοίγει μέσα από podcast και ιδέες σαν της Freud αλλά και μεγάλης κλίμακας εκθέσεις όπως αυτή του Fashion Institute of Technology μπορεί να αποδειχθεί ατέλειωτη καθώς συνεχώς γεννά νέες οπτικές, σκέψεις και επαναδιαπραγματεύσεις γύρω από το πως ντυνόμαστε και γιατί. Μια υπενθύμιση οτι αυτά που φοράμε ίσως δεν είναι τόσο επιφανειακά.
