Μετά το quiet quitting ένας νέος όρος εμφανίζεται πλέον στις συζητήσεις γύρω από την εργασία και αυτός είναι το quiet cracking. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που αποτυπώνει την εσωτερική κατάρρευση εργαζομένων οι οποίοι, παρότι συνεχίζουν να εμφανίζονται κανονικά στη δουλειά τους, νιώθουν να φθείρονται ψυχικά και σωματικά, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν. Με λίγα λόγια η παραμονή δεν είναι επιλογή, αλλά ανάγκη.
Σύμφωνα με άρθρο του Business Insider, το quiet cracking εκφράζει όσους βρίσκονται εγκλωβισμένοι ανάμεσα στην ανάγκη για εισόδημα και στην εξάντληση που προκαλεί η δουλειά τους. Σε αντίθεση με το quiet quitting, που συχνά συνδεόταν με μια συνειδητή μορφή αποστασιοποίησης, εδώ η φθορά είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ανασφάλειας, των περιορισμένων επιλογών και της μάχης για επιβίωση.
Η βάση του quiet cracking
Στον πυρήνα του quiet cracking βρίσκεται αυτό που ειδικοί ονομάζουν «εργασιακό οικονομικό τραύμα». Περιγράφει τη συστηματική έκθεση σε συνθήκες που υπονομεύουν τη σταθερότητα ενός εργαζομένου, δηλαδή τις επί χρόνια κακές απολαβές, τις συνεχείς αναδιαρθρώσεις, την αβέβαιη πρόσβαση σε παροχές, αλλά και κουλτούρες που στηρίζονται στη σιωπή, την υπερκόπωση και τον φόβο. Η ανάγκη για τον μισθό καθιστά πολλούς εργαζόμενους εξαρτημένους από τα ίδια συστήματα που τους επιβαρύνουν.
Όπως αναφέρεται σε πρόσφατες αναλύσεις, που παρουσιάζει και το Forbes, αυτές οι συνθήκες λειτουργούν σαν ένας μηχανισμός χειρισμού μέσα στον χώρο εργασίας. Υπαινιγμοί για ανασφάλεια, συγκράτηση προαγωγών ή η τάση να βαφτίζεται «αποδοτικότητα» η υποστελέχωση δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου η αντοχή δεν είναι επιλογή, αλλά προϋπόθεση επιβίωσης. Για πολλούς, η πίεση αυτή μετατρέπεται σε χρόνιο άγχος ή ακόμη και πανικό, με τη σιωπηλή φθορά (quiet cracking) να γίνεται καθημερινότητα.
Γιατί το φαινόμενο εξαπλώνεται τώρα και ο ρόλος του ΑΙ
Η εξάπλωση του quiet cracking δεν είναι τυχαία. Η αγορά εργασίας βρίσκεται σε περίοδο στασιμότητας, οι προσλήψεις έχουν μειωθεί και η αλλαγή δουλειάς δεν εγγυάται πλέον καλύτερες οικονομικές προοπτικές. Ο Frank Giampietro, Chief Well-Being Officer της EY Americas, δηλώνει στο Business Insider ότι «πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν παγιδευμένοι, όχι επειδή επιλέγουν συνειδητά να μείνουν, αλλά επειδή δεν βλέπουν καλύτερες εναλλακτικές».
Τα δεδομένα το επιβεβαιώνουν. Η Gallup, διεθνής εταιρεία ανάλυσης, κατέγραψε πτώση της παγκόσμιας εργασιακής εμπλοκής από 23% σε 21%, που μεταφράζεται σε απώλεια 438 δισ. δολαρίων ετησίως σε παραγωγικότητα. Παράλληλα, η έρευνα της TalentLMS, ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης που βοηθά τις επιχειρήσεις να παραδίδουν εκπαίδευση σε εργαζομένους, συνεργάτες και πελάτες, για το 2025 δείχνει ότι το 54% των εργαζομένων δηλώνει ότι αισθάνεται δυστυχισμένο στη δουλειά, συχνά χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για μια βαθύτερη μορφή εξουθένωσης.
Σε αυτό το τοπίο, η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί ένα νέο επίπεδο ανασφάλειας. Ρόλοι εξαφανίζονται ή μετασχηματίζονται, και η αβεβαιότητα για το μέλλον ενισχύει την αίσθηση ότι η παραμονή στην υπάρχουσα θέση είναι η μόνη βιώσιμη επιλογή.
Τα συμπτώματα που δύσκολα αναγνωρίζονται
Το quiet cracking δεν εκδηλώνεται πάντα με έντονο τρόπο. Συχνά μοιάζει με μια πιο ήπια, αλλά επίμονη εκδοχή burnout. Οι αλλαγές έρχονται αργά: διαρκής κόπωση, έλλειψη ενθουσιασμού, συχνοί πονοκέφαλοι, δυσκολία συγκέντρωσης, συναισθηματική αποστασιοποίηση.
Ο Martin Poduška, editor-in-chief του Kickresume, εξηγεί στο Fortune ότι «ο εργαζόμενος μπορεί να νιώθει άχρηστος, θυμωμένος, ενοχλημένος ή απλώς αδιάφορος, συμπτώματα που πολλές φορές δεν τα αναγνωρίζει ούτε ο ίδιος ως σημάδια κατάρρευσης». Γι’ αυτό και οι μάνατζερ συχνά αργούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει, ερμηνεύοντας την αλλαγή ως απλή πτώση απόδοσης.
«Πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν παγιδευμένοι, όχι επειδή επιλέγουν συνειδητά να μείνουν, αλλά επειδή δεν βλέπουν καλύτερες εναλλακτικές».
Παράλληλα, οι πολιτικές ευημερίας που είχαν ενισχυθεί την περίοδο της πανδημίας μειώνονται, καθώς οι επιχειρήσεις στρέφονται περισσότερο στη μείωση κόστους. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί εργαζόμενοι να χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη τη στιγμή που λαμβάνουν λιγότερη.
Για τους εργαζόμενους, το quiet cracking συνεπάγεται απώλεια κινήτρου, προβλήματα υγείας, αίσθηση ανελευθερίας και συχνά βαθιά εξάντληση που συσσωρεύεται με τον καιρό. Για τις εταιρείες προκαλεί πτώση παραγωγικότητας, μείωση ποιότητας εργασίας και ξαφνικές αποχωρήσεις έπειτα από χρόνια σιωπηλής φθοράς. Σε κοινωνικό επίπεδο, διαιωνίζεται η ιδέα ότι η δυσλειτουργία στην εργασία είναι «αναπόφευκτη», ενώ ενισχύονται οι οικονομικές ανισότητες.
Πώς μπορούν οι εταιρείες να αντιστρέψουν την τάση
Η αντιμετώπιση του quiet cracking απαιτεί επαναξιολόγηση της εταιρικής κουλτούρας και της σχέσης ανάμεσα σε εργαζομένους και διοίκηση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι το πρώτο βήμα είναι η ειλικρινής επικοινωνία. Η απλή παρατήρηση ενός αλλαγμένου μοτίβου συμπεριφοράς και μια ουσιαστική συζήτηση μπορεί να αποτρέψουν την πλήρη κατάρρευση.
Η δημιουργία ευκαιριών μάθησης και ανάπτυξης αποδεικνύεται κρίσιμη. Η TalentLMS επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν συστηματική εκπαίδευση εμφανίζουν σημαντικά λιγότερα σημάδια quiet cracking. Η εκπαίδευση λειτουργεί τόσο ως επένδυση στις δεξιότητες όσο και ως αναγνώριση της αξίας των ανθρώπων μέσα στον οργανισμό.
Τέλος, η υιοθέτηση πολιτικών που μειώνουν την οικονομική ανασφάλεια, όπως ευέλικτες άδειες, προγράμματα οικονομικής συμβουλευτικής και σταθερότερες συνθήκες εργασίας, βοηθά στη μείωση των συμπεριφορών επιβίωσης που οδηγούν στο quiet cracking.
«O εργαζόμενος μπορεί να νιώθει άχρηστος, θυμωμένος, ενοχλημένος ή απλώς αδιάφορος, συμπτώματα που πολλές φορές δεν τα αναγνωρίζει ούτε ο ίδιος ως σημάδια κατάρρευσης»
Τι μπορούν να κάνουν οι εργαζόμενοι για τον εαυτό τους
Παρότι η ευθύνη δεν βαραίνει τους ίδιους, υπάρχουν βήματα που μπορούν να βοηθήσουν. Η αναγνώριση ότι η πίεση που βιώνουν δεν είναι απλή κόπωση αλλά πιθανή μορφή οικονομικού τραύματος μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην ψυχολογία τους, αφού θα ξέρουν γιατί αισθάνονται αυτό το «αδιέξοδο» στον χώρο εργασίας. Η αναζήτηση ενός πλάνου εξέλιξης μέσα από διάλογο με τη διοίκηση ή η διερεύνηση νέων δεξιοτήτων μπορεί να επαναφέρει τον έλεγχο και την αυτοπεποίθηση. Σε κάποιες περιπτώσεις, η αξιολόγηση του εργασιακού περιβάλλοντος και η πιθανότητα αλλαγής κατεύθυνσης μπορεί να αποδειχθούν οι πιο υγιείς επιλογές.
