Πριν από περίπου ένα χρόνο, στην Εβδομάδα Design στο Μιλάνο του 2024, λανσαρίστηκε ένα κινητό που δεν ήταν ακριβώς η τελευταία λέξη της τεχνολογίας, μάλλον το αντίθετο: το λεγόμενο Boring Phone (Βαρετό Τηλέφωνο), καρπός της συνεργασίας της Heineken και του Bodega, σχεδιάστηκε στα πρότυπα των ρετρό μοντέλων με το πορτάκι, τύπου Nokia, και προσέφερε τις βασικές λειτουργίες ενός κινητού.
Καθώς έρευνες δείχνουν ότι η γενιά Ζ, που γαλουχήθηκε σε μια άκρως διασυνδεδεμένη εποχή, έχει αρχίσει να κουράζεται από τα social media (μεγάλο ποσοστό των εκπροσώπων της που συμμετείχαν σε βρετανική έρευνα συμφώνησαν ότι είναι τοξικά, εθιστικά και επικίνδυνα), μέλη της στρέφονται σε πιο απλές τεχνολογίες, όπως η κασέτα ή τα οκτάμπιτα video games, τροφοδοτώντας τη λεγόμενη τάση Newtro (που συνδυάζει το νέο και το ρετρό, όπως προδίδει η ονομασία της).
Ενάντια ίσως στα προγνωστικά, το εμβληματικό πλέον Nokia 3310, το «τούβλο» με την αθάνατη μπαταρία, λανσαρίστηκε εκ νέου το 2017 ενώ τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του στο TikTok το hashtag #bringbackflipphones, που σημαίνει «φέρτε πίσω τα τηλέφωνα με το πορτάκι».
Tο εμβληματικό πλέον Nokia 3310, το «τούβλο» με την αθάνατη μπαταρία, λανσαρίστηκε εκ νέου το 2017 ενώ τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του στο TikTok το hashtag #bringbackflipphones, που σημαίνει «φέρτε πίσω τα τηλέφωνα με το πορτάκι».
«Ανέκαθεν σιχαινόμουν την ιδέα να είσαι διαθέσιμος σε όλους. Την ιδέα ότι αν στείλεις ένα μήνυμα στο WhatsApp σε κάποιον και δεν απαντήσει αμέσως, κάτι δεν πηγαίνει καλά» λέει ο 29χρονος μουσικός παραγωγός Rana Ali σε ένα άρθρο του 2024 στον Observer με τίτλο «The ‘boring phone’: stressed-out gen Z ditch smartphones for dumbphones» («Το “βαρετό κινητό”: η στρεσαρισμένη γενιά Ζ εγκαταλείπει τα smartphones για dumbphones»).
Ακόμα και όσα μέλη της γενιάς Ζ παραμένουν πιστά στα «έξυπνα» κινητά τους -που είναι η συντριπτική πλειονότητα, εδώ που τα λέμε- «υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η γενιά αλλάζει τη συμπεριφορά της σε σχέση με τα smartphones, κινητοποιημένη από ανησυχίες για τις αρνητικές επιπτώσεις της διαρκούς ψηφιακής διασύνδεσης» κατά τον αναλυτή σε θέματα τεχνολογίας Joe Birch. «Τρεις στους πέντε gen-Zers λένε ότι θα ήθελαν να είναι λιγότερο συνδεδεμένοι με τον ψηφιακό κόσμο, για παράδειγμα». Για του λόγου το αληθές, είναι η πρώτη γενιά που ο χρόνος που περνάει στα social media έχει μειωθεί από το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ερευνών GWI.
«Yπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η γενιά αλλάζει τη συμπεριφορά της σε σχέση με τα smartphones, κινητοποιημένη από ανησυχίες για τις αρνητικές επιπτώσεις της διαρκούς ψηφιακής διασύνδεσης».
Ρεαλιστικά μιλώντας, βέβαια, η ζωή μας είναι όλο και πιο εξαρτημένη από τα smartphones, καθώς όλες οι υπηρεσίες της καθημερινότητάς μας, από τις τραπεζικές συναλλαγές μέχρι την εκπαίδευση και την ιατρική περίθαλψη, παρέχονται πλέον σε μεγάλο βαθμό μέσα από εφαρμογές κινητού.
Έτσι, πολλοί που αποφασίζουν να περάσουν τουλάχιστον ένα διάστημα με παλιές συσκευές επιστρέφουν, αργά ή γρήγορα, στη σύγχρονη τεχνολογία. Αν και ίσως πιο σοφοί και μετρημένοι, όπως ο 27χρονος Piers Garrett, στέλεχος σε εταιρεία πωλήσεων προϊόντων τεχνολογίας. Η απόπειρά του να ζήσει με ένα επονομαζόμενο Light Phone, χωρίς καθόλου εφαρμογές, «κράτησε μόλις έξι μήνες» όπως είπε στην Observer.
«Όλοι χρησιμοποιούν το WhatsApp για να επικοινωνήσουν. Έτσι βρήκα μια μέση λύση. Είμαι πολύ αυστηρός στη χρήση των εφαρμογών –τις χρησιμοποιώ μόνο για τραπεζικές συναλλαγές και μετακινήσεις με τρένα– και έχω απενεργοποιήσει όλες τις ειδοποιήσεις. Έτσι, όταν ξυπνάω το πρωί, κάνω πράγματα για τον εαυτό μου: φτιάχνω έναν καφέ, διαβάζω ένα βιβλίο. Και έχω προσέξει την αλλαγή – το μυαλό μου έχει καθαρίσει».