Καλοκαίρι του 1946. Η Μαρίνα Καραγάτση ήταν μόλις 10 χρονών. Μαζί με τη μητέρα της, Νίκη Καραγάτση ταξίδευαν με το πλοίο “Μοσχάνθη” με προορισμό την Άνδρο, τον τόπο καταγωγής της ζωγράφου. Εκείνο το απομεσήμερο του Ιουλίου ήταν που ερωτεύτηκε το νησί, με την πρώτη ματιά. Όσο το πλοίο έδενε στο λιμάνι, η μητέρα της τής μιλούσε για τις ομορφιές του τόπου και την καλοκαιρινή ζωή στη κυκλαδίτικο νησί.

Τα παιδιά της καλοκαίρια τα έζησε στην Άνδρο. Έπειτα την απαρνήθηκε για 10 χρόνια, μέχρι το 1967 που επέστρεψε παντρεμένη -με τον Νεοϋρκέζο ζωγράφο Φίλιππο Τάρλοου- κρατώντας αγκαλιά της τον νεογέννητο γιο της, Δημήτρη. Για διακοπές στην αρχή.

Τον Σεπτέμβριο του 1976 αποφάσισαν την εγκατάστασή τους στο νησί, έπειτα από επιμονή του συζύγου τους, για τέσσερα χρόνια. Εκείνη την περίοδο ήταν που αποφάσισε να φωτογραφίζει συστηματικά την Άνδρο με μία αυτόματη Canon-για να καταλήξει χρόνια αργότερα να εκδόσει ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο “Διαδρομές στην Άνδρο του ’70”. Ο σύζυγός της έφυγε έπειτα από ένα χρόνο κι εκείνη απόμεινε στο νησί μαζί με τον γιο της, που σήμερα γνωρίζουμε μέσ από τις σκηνοθετικές του δημιουργίες στο θέατρο Πορεία.

Ο ζωγράφος Φίλιππος Τάρλοου, η Μαρίνα Καραγάτση και ο ιστορικός Δημήτρης Πολέμης, εμπνευστής και δημιουργός της Καϊρείου Βιβλιοθήκης στην Άνδρο στη Μονή Αγίου Νικολάου, 1977. (Φωτογραφία από το λεύκωμα.)

Εκείνη την περίοδο, της ωριμότητας, όπως την ονομάζει η ίδια, συνειδητοποιούσε ότι “εκτός από την αστική Χώρα με την κλειστή ναυτική κοινωνία της, υπήρχαν και τα χωριά του Κορθιού με τα εκθαμβωτικής ομορφιάς σταχτοπράσινα λιθόχτιστα σπίτια και τους ‘κεντημένους’ περιστεριώνες, υπήρχαν και τα ορεινά αρβανιτοχώρια όπου τη γη την καλλιεργούσαν ακόμα με πρωτόγονα ξύλινα ησιόδεια αλέτρια, και οι όρθιοι σχιστόλιθοι που έζωναν τα αλώνια σε ξεγελούσαν προς στιγμήν και νόμιζες πως ο χρόνος γύρισε πίσω στα βάθη της προϊστορίας.”

“Πέρα όμως από τα έργα των ανθρώπων, ήταν οι ίδιοι οι άνθρωποι που το αφοπλιστικά αθώο βλέμμα τους με έκανε να νιώθω άβολα και πολλές φορές να διστάζω ακόμα και να πιάσω τη φωτογραφική μηχανή. Αυτή την απόμακρη, απάτητη, σιωπηλή Άνδρο κατέγραψα και φωτογράφισα τούτα τα τέσσερα χρόνια – χωρίς φυσικά να παραμελήσω την πάντοτε αγαπημένη μου Χώρα” γράφει η Μαρίνα Καραγάτση.

Στο τέλος του καλοκαιριού του 1980, η Μαρίνα Καραγάτση επέστρεψε στην Αθήνα αποχαιρέτησε την Άνδρο. Έκτοτε την επισκέπτεται μόνο καλοκαίρια. Ίσως προσπαθώντας να μη σβήσει το νησί που πρωτοαντίκρισε και ερωτεύτηκε όταν ήταν ακόμα 10 χρονών.

Το φωτογραφικό λεύκωμα “Διαδρομές στην Άνδρο του ’70” κυκλοφόρησε το 2014 από τις Εκδόσεις Άγρα. Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε και το λεύκωμα “Η Άνδρος του Ανδρέα Εμπειρίκου” από όπου είναι και η παρακάτω φωτογραφία.

Η Μαρίνα Καραγάτση με τον Οδυσσέα Ελύτη στο Μπατσί (Ιούλιος 1955).

Advertisement - Continue Reading Below
Advertisement - Continue Reading Below