Οικονομολόγος και σύμβουλος επενδύσεων στο παρελθόν εγκατέλειψε την επιτυχημένη καριέρα της στον κόσμο των τραπεζών για να ακολουθήσει το επιχειρηματικό της όνειρο στον τομέα της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης και των επιτραπέζιων παιχνιδιών, προτού αφοσιωθεί στη διπλωματία προάγοντας τη χώρα της στο εξωτερικό. Μετά από μία σύντομη συμμετοχή στο αφιέρωμα του Marie Claire (τεύχος Μαρτίου 2023) στις πρέσβεις που εκπροσωπούν τις χώρες τους στην Αθήνα, η Α.Ε. η πρέσβυς της Νιγηρίας, Opunimi Akinkugbe μας παραχώρησε μία εκτενέστερη συνέντευξη, στην οποία μας μιλά για την ευθύνη των γυναικών σε ηγετικές θέσεις να στηρίξουν τις υπόλοιπες, για τις ομοιότητες μεταξύ της νιγηριανής και της ελληνικής οικογένειας, για τις γυναίκες από τη Νιγηρία που πρωταγωνιστούν στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, για την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα στο Λάγος και φυσικά για τον πιο δημοφιλή αθλητή στον πλανήτη, τον Γιάννη Αντετοκούμπο, που ενώνει, κάνει υπερήφανες και διαφημίζει τις δύο χώρες με το ήθος του και την αφοσίωσή του στις αξίες του ανθρωπισμού.
Γιατί γίνατε διπλωμάτης;
Απόλαυσα μια μακρά και επιτυχημένη καριέρα στον ιδιωτικό τομέα ως τραπεζικός για είκοσι τρία χρόνια και στη συνέχεια πέρασα άλλα οχτώ ως επιχειρηματίας χτίζοντας μια επιχείρηση επιτραπέζιων παιχνιδιών. Δεν περίμενα ποτέ πριν να αναλάβω δημόσιο αξίωμα. Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να υπηρετήσω τη χώρα, αρχικά δίστασα, αλλά αφού το σκέφτηκα προσεκτικά και συμβουλεύτηκα την οικογένειά μου, θεώρησα ότι ήταν ένας ρόλος για τον οποίο ένιωθα κατάλληλα εφοδιασμένη, αλλά και μέσω του οποίου θα μπορούσα να συνεισφέρω πραγματικά. Ο πατέρας μου ήταν διπλωμάτης στην UNESCO και τα αδέλφια μου και εγώ βιώσαμε από πρώτο χέρι τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της διπλωματικής ζωής. Ανέπτυξα επίσης έντονο ενδιαφέρον για τις διεθνείς σχέσεις συζητώντας συχνά με τον πατέρα μου. Η δική του επιρροή, αλλά και το ενδιαφέρον μου συνέβαλαν στην απόφασή μου να σπουδάσω Οικονομικά με ιδιαίτερη έμφαση στις Διεθνείς Σχέσεις στο London School of Economics & Political Science (LSE).
Η Νιγηρία είναι μία συχνά παρεξηγημένη χώρα και υπάρχουν αρνητικά στερεότυπα που μπορεί να είναι παραπλανητικά. Μια σημαντική πτυχή της δουλειάς μίας πρέσβυ είναι να λέει τις δικές μας ιστορίες και να παρουσιάζει τη Νιγηρία όπως είναι, παρά τις σημαντικές προκλήσεις– μια απίστευτη χώρα ευκαιριών και υποσχέσεων, με 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Είμαι πολύ αφοσιωμένη στη χώρα μου και αισιοδοξώ για το μέλλον της, γι’ αυτό και θεωρώ την ύψιστη τιμή το να υπηρετώ ως Πρέσβυς τη Νιγηρία στην Ελληνική Δημοκρατία.
Μπορεί μια πρέσβειρα να κάνει τη διαφορά σε χώρες όπου οι γυναίκες έχουν ελάχιστα ή καθόλου δικαιώματα;
Απολύτως. Η προβολή και το κύρος της θέσης συνοδεύεται από την τεράστια ευθύνη του να αποτελεί πρότυπο- αυτό όχι μόνο εμπνέει τις νεότερες γυναίκες που ξεκινούν το ταξίδι τους στη ζωή, αλλά είναι επίσης απελευθερωτικό και ενδυναμωτικό, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουν ότι μπορούν και οι ίδιες να ευδοκιμήσουν και να επιτύχουν όσο υψηλές θέσεις κι αν ονειρεύονται. Τα πρότυπα βοηθούν στη διεύρυνση της δεξαμενής των γυναικών, αφού τους δίνουν τη δυνατότητα να δουν τον εαυτό τους σε ηγετικές θέσεις. Η ευθύνη εναπόκειται στις γυναίκες σε ηγετικές θέσεις να διασφαλίσουμε ότι καθώς ανεβαίνουμε, έχουμε την πρόθεση να παίρνουμε μαζί μας και άλλες γυναίκες ή να τους παρέχουμε απτές ευκαιρίες. Ο ρόλος της καθοδήγησης είναι πολύ σημαντικός- καθοδηγώντας νεότερες γυναίκες και δίνοντάς τους το χώρο να συζητήσουν τις φιλοδοξίες, τους παρέχουμε την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και την εμπειρία μας. Η καθοδήγηση είναι ένας πολύ ουσιαστικός και πρακτικός τρόπος για να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ των φύλων και να βοηθήσουμε τις νεαρές γυναίκες να εξελιχθούν επαγγελματικά.
Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση στη Νιγηρία όσον αφορά την ισότητα των φύλων;
Γενικά, η πρόοδος είναι άνιση- σε ορισμένους τομείς του ιδιωτικού τομέα, ωστόσο, είχαμε κάποια επιτυχία με γυναίκες σε καίριες θέσεις σε σημαντικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ωστόσο, σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης, οι γυναίκες εξακολουθούν να υστερούν σημαντικά, ιδίως σε θέσεις κορυφής. Ενώ το Σύνταγμα της Νιγηρίας προβλέπει την ισότητα των φύλων και την απαγόρευση των διακρίσεων, οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και να υποφέρουν λόγω προκαταλήψεων. Αυτό συχνά οφείλεται σε θρησκευτικές και πολιτιστικές δοξασίες, σε νόμους που εισάγουν διακρίσεις και σε στερεότυπα για τα φύλα σε μια κοινωνία που είναι σε μεγάλο βαθμό πατριαρχική. Τον Μάρτιο του 2022, απογοητευτήκαμε όταν η αναθεωρημένη Εθνική Πολιτική για το Φύλο, η οποία είχε σχεδιαστεί για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την αύξηση των ευκαιριών των γυναικών στην πολιτική ηγεσία, δεν πέρασε με νόμο. Ελπίζουμε ότι τα νομοσχέδια για το φύλο μπορούν να επανέλθουν και να επανεξεταστούν εν ευθέτω χρόνω. Η αλήθεια είναι ότι κάθε χώρα που περιορίζει τη συμμετοχή ή την ένταξη ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού της υπονομεύει την ανάπτυξή της, και η Νιγηρία δεν διαφέρει. Κάθε χώρα χρειάζεται το ταλέντο, τη δημιουργικότητα, την ανθεκτικότητα και την καρδιά των γυναικών της. Είναι πάντα υπέροχο να βλέπουμε τις Νιγηριανές γυναίκες να επιτυγχάνουν εξαιρετικές επιτυχίες σε όλους τους τομείς των προσπαθειών, αλλά ο αγώνας συνεχίζεται.
Ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Νιγηρίας όλα αυτά τα χρόνια;
Ήδη από τη δεκαετία του 1930 κάποιοι οραματιστές Έλληνες επιχειρηματίες είδαν ενδιαφέρουσες ευκαιρίες και ίδρυσαν εμπορικές εταιρείες στη Νιγηρία. Κάποιες από αυτές έγιναν γνωστά ονόματα στη χώρα: Η A.G. Leventis (Nigeria) Plc, ιδρύθηκε το 1937, από τον Αναστάσιο Γ. Λεβέντη. Η εταιρεία εξελίχθηκε με την πάροδο των χρόνων και συνεχίζει να ευημερεί και να δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας στη Νιγηρία και όχι μόνο. Η Mandilas Nigeria είναι ένα οικείο όνομα στη χώρα μας για πάνω από 70 χρόνια. Συνιδρύθηκε από τον John Basil Mandilas, έναν ελληνικής καταγωγής επιχειρηματία, ο οποίος ήταν ένας από τους πρωτοπόρους πολιτογραφημένους πολίτες της Νιγηρίας. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1960, την παραμονή της ανεξαρτησίας μας την 1η Οκτωβρίου, ιδρύθηκε η Flour Mills of Nigeria από τον Γεώργιο Κουμαντάρο. Η εταιρεία εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά σήματα στον τομέα των τροφίμων και της αγροτικής βιομηχανίας στην Αφρική. Τα ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια παίζουν σημαντικό ρόλο στη μεταφορά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, τις κύριες εξαγωγές της Νιγηρίας. Υπάρχει μια μικρή ελληνική επιχειρηματική κοινότητα στο Λάγος, η οποία είναι πολύ καλά ενσωματωμένη και ευπρόσδεκτη στην τοπική κοινωνία, όπως επίσης και μια όμορφη ελληνορθόδοξη εκκλησία, όπου οι οικογένειες μπορούν να ασκήσουν τα λατρευτικά τους καθήκοντα και να γιορτάσουν τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές.
Ποιες ομοιότητες βλέπετε μεταξύ της ελληνικής και της νιγηριανής οικογένειας και κουλτούρας;
Ήταν πολύ συγκινητικό να βιώσω από πρώτο χέρι τις ομοιότητες μεταξύ της νιγηριανής και της ελληνικής οικογένειας. Τα περισσότερα νιγηριανά νοικοκυριά αποτελούνται από μια μεγάλη εκτεταμένη οικογένεια που περιλαμβάνει μητέρα, πατέρα και παιδιά, ξαδέρφια, παππούδες, γιαγιάδες, θείους και θείες. Οι διευρυμένες οικογένειες εξακολουθούν να αποτελούν τον κανόνα, αν και τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν με μικρότερες οικογένειες να κάνουν την εμφάνισή τους καθώς αλλάζει και η οικονομική πραγματικότητα. Η εκτεταμένη οικογένεια αποτελούσε για πολλές γενιές τη ραχοκοκαλιά του κοινωνικού μας συστήματος. Τα μέλη της οικογένειας εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό στην πορεία όλων των απογόνων και οι οικογενειακές σχέσεις διέπονται σε μεγάλο βαθμό από την ιεραρχία και την παλαιότητα. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει και στην Ελλάδα, με τις οικογένειες να συναντιούνται συχνά και να περνούν χρόνο μαζί στις διακοπές και τις μεγάλες γιορτές και βέβαια τα μεγάλα οικογενειακά τραπέζια κάτω από τη στέγη του πατριάρχη ή της μητριάρχη. Σε πολλές οικογένειες, οι παππούδες και οι γιαγιάδες παίζουν βασικό ρόλο στη φροντίδα των εγγονών τους και οι ηλικιωμένοι παραμένουν στη φροντίδα των παιδιών ή άλλων συγγενών τους όταν δεν είναι πλέον σε θέση να ζήσουν μόνοι τους- είναι πολύ ασυνήθιστο για τους νιγηριανούς να βάλουν τους γονείς σε γηροκομείο. Οι οικογένειες συχνά ζουν μαζί κάτω από την ίδια στέγη, γεγονός που οδηγεί σε πολύ στενούς δεσμούς. Στη Νιγηρία όλοι προερχόμαστε από το ένα ή το άλλο χωριό, στο οποίο έχουμε ισχυρές ρίζες και μια ισχυρή αίσθηση του ανήκειν. Ήταν αρκετά πρωτόγνωρο για μένα να το δω αυτό στην Ελλάδα όπου υπάρχουν ισχυροί δεσμοί με ένα μικρό χωριό ή νησί μακριά από την πρωτεύουσα ή άλλες μεγάλες πόλεις όπου κατοικούν. Οι Έλληνες είναι πολύ ζεστοί, φιλικοί και φιλόξενοι και το αποκορύφωμα της παραμονής μου εδώ ήταν να ταξιδέψω με Έλληνες φίλους και να γνωρίσω αυτή την όμορφη χώρα μέσα από τα μάτια τους. Η νιγηριανή διασπορά παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας μας μέσω των εμβασμάτων και καθώς συμμετέχει σε σημαντικά αναπτυξιακά προγράμματα. Παρατήρησα με μεγάλο ενδιαφέρον πώς η ελληνική διασπορά παραμένει ομοίως συνδεδεμένη ως ένας από τους παλαιότερους και πιο επιτυχημένους πληθυσμούς της διασποράς στον κόσμο. Είναι σημαντικοί ευεργέτες της πατρίδας τους μέσω της φιλανθρωπίας, προσφέροντας ανακούφιση σε περιόδους κρίσεων και δημιουργώντας σημαντικές οικονομικές γέφυρες για την Ελλάδα με το διεθνές εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη. Η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη γενιά ελληνικής καταγωγής, ακόμη και όσοι δεν γεννήθηκαν στην Ελλάδα, μιλούν άπταιστα τη γλώσσα τους και συνεχίζουν να ασπάζονται τα ήθη, τα έθιμα και τον πολιτισμό τους.
Τι μας προσκαλείτε να ανακαλύψουμε για τη Νιγηρία που ίσως δεν γνωρίζουμε;
Θα ακούσετε συχνά να λέγεται ότι η Νιγηρία είναι ένας γίγαντας στην αφρικανική ήπειρο, όχι μόνο λόγω της τεράστιας έκτασης, της αφθονίας των φυσικών πόρων και του τεράστιου πληθυσμού των περίπου 200 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η Νιγηρία είναι μια ζωντανή και ποικιλόμορφη χώρα με πλούσια φυσική ομορφιά. Η Νιγηρία διαθέτει τοπία που κόβουν την ανάσα σε όλο το μήκος και το πλάτος της χώρας, από τα πλούσια τροπικά δάση μέχρι τα επιβλητικά βουνά, τις λίμνες και τα ποτάμια, τη χλωρίδα και την πανίδα, ενώ η ακτή του Ατλαντικού προσφέρει εκπληκτικές παραλίες για βαρκάδα και υπέροχο σέρφινγκ.
Θα ήθελα να πω λίγα λόγια για τη Νιγηριανή γυναίκα. Μερικές φορές τα πολιτιστικά μας πρότυπα τείνουν να υποβιβάζουν τις γυναίκες μας στο παρασκήνιο και ως Νιγηριανές έχουμε το μερίδιο των διακρίσεων που μας αναλογεί. Συνεπώς, είναι πολύ ευχάριστο να βλέπουμε τις Νιγηριανές γυναίκες να ξεχωρίζουν σε ηγετικές θέσεις τόσο στην πατρίδα τους όσο και στην παγκόσμια σκηνή. Η Δρ Ngozi Okonjo-Iweala είναι τώρα επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και η κα Amina Mohammed είναι αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Η Νιγηριανή Γυναίκα, ένας σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτος πόρος, είναι ικανή, ισχυρή, ανθεκτική, δημιουργική, ισχυρή και όμορφη. Εκτιμούμε τον εξαιρετικό ρόλο και την αξία που προσφέρουν οι γυναίκες στην ανάπτυξη και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τις ενδυναμώσουμε. Όπως συχνά λέγεται, αν ενδυναμώσετε μια γυναίκα, ο αντίκτυπος ξεπερνά κατά πολύ το άτομο, την οικογένειά της, την κοινότητά της και το έθνος της. Προσωπικά, θεωρώ ότι η μεγαλύτερη δύναμη της Νιγηρίας, η ελπίδα της χώρας, είναι τη νεολαία της. Είναι το μέλλον μας. Είναι από τους πιο δυναμικούς, καινοτόμους, δημιουργικούς, ενεργητικούς, με αυτοπεποίθηση και εργατικούς πληθυσμούς στον κόσμο. Μια ταλαντούχα γενιά με ψηφιακή μόρφωση, που πρωταγωνιστεί με σημαντικές επενδύσεις στον πολύ δραστήριο χώρο των τεχνολογικών start ups στη Νιγηρία. Εκτός από τον ψηφιακό χώρο, η νέα γενιά έχει επιδείξει εξαιρετικές ικανότητες στον τομέα της ψυχαγωγίας, των τεχνών, της μουσικής, της μόδας, του κινηματογράφου, του αθλητισμού και σε τόσους πολλούς άλλους τομείς προσπαθειών κρατώντας τον κόσμο δέσμιο του ταλέντου της.
Ο πιο διάσημος Έλληνας μετανάστης με καταγωγή από τη Νιγηρία, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο (Adetokunbo) και τα αδέλφια του μας κάνουν όλους υπερήφανους στο γήπεδο του μπάσκετ. Πέρα από τις εξαιρετικές ικανότητές τους, θαυμάζω τη συγκέντρωσή τους, τη σκληρή δουλειά, την πειθαρχία, τις αξίες τους. Από πολλές απόψεις, η επιτυχία τους είναι απόδειξη των απεριόριστων δυνατοτήτων για τους αξιόλογους νέους μας όταν υπάρχουν οι κατάλληλες ευκαιρίες και δεσμεύομαι να αφιερώσω μεγάλο μέρος της ενέργειάς μου στην αναζήτηση και την προσφορά ευκαιριών για την ενδυνάμωση της νεολαίας και των γυναικών μας.
Διαβάστε εδώ το αφιέρωμα του Marie Claire στις πρέσβεις που εκπροσωπούν τις χώρες τους στην Ελλάδα.
