Η Jane Birkin, που έφυγε από τη ζωή στις 16 Ιουλίου σε ηλικία 76 ετών, ήταν ένας πολυσχιδής χαρακτήρας. Δεν ασχολιόταν μόνο με τη show business, παρότι είχε τρεις ιδιότητες σε αυτή (μοντέλο, ηθοποιός, τραγουδίστρια) αλλά ήταν παρούσα και ενεργή στην απλή καθημερινότητα, εκφράζοντας πάντα την άποψή της. Μεγάλωσε στην Αγγλία και έζησε στη Γαλλία σε εποχές μεγάλων κοινωνικών κινημάτων, που σταδιακά έφεραν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, εκδημοκρατίζοντας την κοινωνία και ανοίγοντας τους ορίζοντες των πολιτών, ώστε να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα και να εξασφαλίσουν τα δικαιώματα των γυναικών. Η Birkin ήταν, σύμφωνα με τον φίλο και συνεργάτη της Étienne Daho, «πάντα πολύ σεμνή και γενναιόδωρη», πράγμα που αποδεικνύεται από τη συμμετοχή της σε μια σειρά από κοινωνικές διεκδικήσεις, με πολύ θάρρος, αψηφώντας τους περιορισμούς κάθε εποχής.

Leonardo Cendamo/Getty Images

Η πολιτικοποίησή της ξεκίνησε από την Αγγλία, όταν ήταν μόλις δώδεκα ετών και στάθηκε δίπλα στον πατέρα της, πρώην αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού με ενεργό ρόλο στη γαλλική αντίσταση, για το ζήτημα της θανατικής ποινής. Πατέρας και κόρη διαδήλωσαν μαζί εναντίον της σχετικής νομοθεσίας, με την μικρή Jane να αντιλαμβάνεται από νωρίς στη ζωή πως αν δεν ζητήσεις κάτι με συγκεκριμένο τρόπο, ίσως αυτό να μη σου δοθεί ποτέ. Τον αγώνα της για την κατάργηση της θανατικής ποινής συνέχισε μια δεκαετία μετά στη Γαλλία. αυτή τη φορά δίπλα στο πλευρό του συντρόφου της Serge Gainsbourg, τον οποίο η ίδια έπεισε να βγει στο δρόμο, καθώς τότε οι διαδηλώσεις δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς – στους κύκλους των καλλιτεχνών όπως ο Serge – ως τρόπος διαμαρτυρίας.

Στην υπόθεση βιασμού της Marie-Claire Chevalier, η οποία ήταν ανήλικη και ζήτησε βοήθεια από τη μητέρα της για να πραγματοποιήσει άμβλωση, με αποτέλεσμα να βρεθούν και οι δύο κατηγορούμενες τον Οκτώβριο του 1972, η Birkin πρωτοστάτησε στις εκδηλώσεις υποστήριξής τους έξω από το πρωτοδικείο του Bobigny, όπου πραγματοποιούνταν η δίκη. Η Birkin ήταν τότε 25 ετών και διαδήλωνε μαζί με τις γυναίκες που πρωτοστατούσαν στο κίνημα του Οικογενειακού Προγραμματισμού και ήταν υπέρ του δικαιώματος των αμβλώσεων. Συνέχισε να υποστηρίζει ενεργά τα δικαιώματα των γυναικών μέχρι το θάνατό της. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του 2014, όταν η παραστρατιωτική οργάνωση της Νιγηρίας Boko Haram άρπαξε συνολικά 223 κορίτσια και τα κράτησε σε ομηρία, μια υπόθεση που συγκλόνισε τον κόσμο και δε θα μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητη την Birkin, η οποία έκανε διαρκώς δηλώσεις και εκκλήσεις για να σωθούν τα κορίτσια και να διαμορφωθούν ασφαλείς συνθήκες για να μπορούν να πηγαίνουν στο σχολείο δίχως το φόβο να πέσουν στα χέρια αυτών που τις έβλεπαν σαν αντικείμενα και ήθελαν να τις υποδουλώσουν.

Oκτώβριος 2006 (Photo by Patrick AVENTURIER/Gamma-Rapho via Getty Images)

H Βirkin δεν παρέλειπε να εμφανίζεται με την ιδιότητα της καλλιτέχνιδας σε τελετές όπως οι επέτειοι θέσης σε εφαρμογή Διεθνών Συμβάσεων για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, έδειχνε όμως την υποστήριξή της στους λαούς που πλήττονταν και με άλλους τρόπους, όπως η αρθρογραφία της για τον πόλεμο στη Μιανμάρ, και η άμεση έκφραση της αντίθεσή της στον πόλεμο της Συρίας και το καθεστώς του Bachar Al-Assad. Η υποστήριξή της προς τον άνθρωπο δεν ήταν επιλεκτική, και δεν είχε έθνος. Είχε σταθεί στο πλευρό των αμάχων Τσετσένων και των κατοίκων του Θιβέτ, ενώ σύμφωνα με μέλη του παραρτήματος της Γαλλίας της Διεθνούς Αμνηστίας, η ίδια ασχολιόταν με όλα αυτά αυθόρμητα, ενώ συνεργαζόταν πανεύκολα με τους εθελοντές του παραρτήματος.Το 2010 η Birkin δήλωσε στο L’Humanité ότι είχε ασχοληθεί και με τις περιπτώσεις μεταναστών και προσφύγων, των ανθρώπων «χωρίς χαρτιά», όπως αποκαλούνται στη Γαλλία, στο πλευρό της συναδέλφου της ηθοποιού Josiane Balasko. Στο πεδίο του ενδιαφέροντός της βρισκόταν ακόμα η βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας του δημόσιου σχολείου, καθώς και η βελτίωση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας. Η ίδια χαρακτήριζε τις προσπάθειες επίλυσης τέτοιων προβλημάτων πολύ σημαντικές. Ήταν, ακόμα, από τους πρώτους διάσημους Γάλλους που βγήκαν στους δρόμους όταν το 2002 o Jean-Marie Le Pen πέρασε στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, κρατώντας πλακάτ που έγραφε 100% εναντίον του Λε Πεν. Η ίδια εννοείται πως βρισκόταν πάντοτε απέναντι και στην κόρη του και πολιτική του διάδοχο, Marine, κάνοντας διαρκώς κριτική στις πράξεις της.

Gareth Cattermole/Getty Images

Η Birkin γνώριζε πως η ίδια βρισκόταν σε προνομιακή θέση και πως η Γαλλία την είχε καλοδεχτεί όταν είχε περάσει τη Μάγχη για να πολιτογραφηθεί Γαλλίδα. Όμως, όπως τόνιζε και η ίδια, δεν θα ίσχυε το ίδιο αν καταγόταν από τη Βόρεια Αφρική, όπως είχε συμβεί με εκατομμύρια άλλους μετανάστες. Η ίδια μιλούσε παντού και πάντα. Έβγαινε στους δρόμους, ένωνε τη φωνή της με αυτή των άλλων γυναικών ή υποστηρικτών μιας ιδέας και δε ζούσε απλά τη ζωή μιας σταρ που λάτρευε όλη η Γαλλία. Κι αυτή η κληρονομιά που άφησε είναι εξίσου σημαντική με όλο το έργο της στον πολιτισμό.

David Thorpe/Express/Hulton Archive/Getty Images

Advertisement - Continue Reading Below
Advertisement - Continue Reading Below