Μια περιφέρεια της νότιας Ιταλίας πρωτοστατεί προσφέροντας επιδοτούμενη κατάψυξη ωαρίων σε υγιείς γυναίκες, ενώ η κεντρική κυβέρνηση σχεδιάζει να προωθήσει εξετάσεις γονιμότητας. Αυτές είναι οι πιο πρόσφατες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της δραματικής μείωσης των γεννήσεων στη χώρα.
Η περιφέρεια της Απουλίας, η οποία διοικείται από το κεντροαριστερό κόμμα της αντιπολίτευσης έναντι της δεξιάς κυβέρνησης της Georgia Meloni, έχει δεσμεύσει 900.000 ευρώ για αυτό που αποκαλεί «κοινωνική κατάψυξη». Στο πλαίσιο του σχεδίου, υγιείς γυναίκες ηλικίας 27 έως 37 ετών με χαμηλό εισόδημα μπορούν να αιτηθούν επιδότηση έως 3.000 ευρώ για την κατάψυξη ωαρίων, για ενδεχόμενη μελλοντική εξωσωματική γονιμοποίηση.
«Ήταν αναγκαίο να γίνει αυτό για τις γυναίκες, ώστε να αντιμετωπιστεί η υπογεννητικότητα», δήλωσε η Valentina Romano, διευθύντρια του τμήματος κοινωνικής πρόνοιας της Απουλίας, στη δημόσια τηλεόραση Rai, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times. «Είναι γνωστό πως το βιολογικό ρολόι και το κοινωνικό ρολόι δεν ταυτίζονται. Πρόκειται για ένα χρήσιμο εργαλείο που δίνει στις γυναίκες την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το όνειρο της μητρότητας».
Η πρωτοβουλία της Απουλίας είναι η πρώτη φορά που η Ιταλία χρησιμοποιεί δημόσια κονδύλια για την κατάψυξη ωαρίων για μη ιατρικούς λόγους. Ωστόσο, η χρήση των ωαρίων σε εξωσωματική γονιμοποίηση επιτρέπεται μόνο σε γυναίκες που είναι παντρεμένες με άντρα, καθώς η Ιταλία απαγορεύει τη διαδικασία σε άγαμες γυναίκες ή σε ομόφυλα ζευγάρια.
Η κίνηση αυτή έρχεται μετά την καταγραφή του χαμηλότερου ποσοστού γεννήσεων στην Ιταλία από το 1952, με τον δείκτη να φτάνει στο 1,18 το 2024 (μέσος όρος παιδιών ανά γυναίκα).
Η κυβέρνηση Meloni έχει χαρακτηρίσει τη δημογραφική κρίση ως μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα, με επιπτώσεις στην οικονομία και τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού και του κοινωνικού συστήματος. Σχεδόν το 25% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών, ενώ μόλις το 12% είναι κάτω των 14.
«Η Ιταλία γερνάει, οι γεννήσεις μειώνονται, ολόκληρες περιοχές αδειάζουν», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Giancarlo Giorgetti στο κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα. «Αυτοί οι αμείλικτοι αριθμοί πρέπει να λειτουργήσουν ως κίνητρο για δράση».
Η Ρώμη έχει προσπαθήσει να ενθαρρύνει τις γεννήσεις με οικονομικά κίνητρα όπως επιδόματα τέκνων και μειώσεις φόρων σε πάνες, βρεφικό γάλα και παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου — χωρίς όμως αποτέλεσμα. Πλέον, οι πολιτικοί επικεντρώνονται περισσότερο στην επιρροή των επιλογών ζωής των γυναικών, κυρίως εντός του παραδοσιακού πλαισίου της οικογένειας.
Ενώ η Απουλία προωθεί την κατάψυξη ωαρίων, η κυβέρνηση της Ρώμης προγραμματίζει εκστρατεία τριών ετών, με προϋπολογισμό 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, για την προώθηση της εξέτασης της «ωοθηκικής εφεδρείας» στις νέες γυναίκες — ενός βασικού δείκτη γονιμότητας.
Η βουλευτής του κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας, Αugusta Montarulli, που είναι πίσω από την πρωτοβουλία, υποστηρίζει ότι η εκστρατεία θα βοηθήσει τις γυναίκες να σχεδιάσουν καλύτερα τη ζωή τους. Η εκστρατεία αναμένεται να ξεκινήσει αργότερα μέσα στο έτος.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Πρόκειται για ένα μέτρο που ενισχύει τη συνειδητοποίηση και την υγεία των γυναικών», δήλωσε στους Financial Times. «Τα τελευταία 30 χρόνια έχει διαμορφωθεί μια λανθασμένη αφήγηση ότι μπορείς να γίνεις μητέρα φυσικά, οποτεδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία. Αυτό όμως δεν ισχύει».
Η ίδια, που είναι 41 ετών και κυοφορεί το πρώτο της παιδί, χαρακτήρισε την εγκυμοσύνη της «θαύμα» και είπε: «Κατανοώ την επιθυμία και τον πόνο μιας γυναίκας που πίστευε πάντα ότι “θα μπορέσω να κάνω παιδί όποτε θέλω” και ξαφνικά διαπιστώνει ότι δεν είναι έτσι».
Ωστόσο, η καθηγήτρια δημογραφίας Maria Rita Testa από το Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, υποστηρίζει ότι τα μέτρα όπως η κατάψυξη ωαρίων και οι εξετάσεις γονιμότητας θα έχουν μικρή επίδραση, αν δεν αντιμετωπιστούν οι οικονομικοί λόγοι που αποτρέπουν τις οικογένειες από το να κάνουν παιδιά.
«Οι οικονομικοί λόγοι είναι πολύ σημαντικότεροι από τα προβλήματα υγείας», ανέφερε. «Αν δεν επιτρέψετε στις οικογένειες να έχουν σταθερή εργασία και καλύτερο βιοτικό επίπεδο, δύσκολα θα δείτε αποτέλεσμα στα ποσοστά των γεννήσεων».
Σε πρόσφατη έρευνα του ΟΗΕ, το 30% των Ιταλίδων ανέφερε την εργασιακή ανασφάλεια και την ανεργία ως βασικούς λόγους που απέκτησαν λιγότερα παιδιά απ’ όσα ήθελαν, το 14% επικαλέστηκε προβλήματα στέγασης· το 12% την έλλειψη παιδικής φροντίδας, ενώ το 15% ανέφερε προβλήματα γονιμότητας ή αδυναμία σύλληψης.
«Μπορείς να επιτρέψεις στους ανθρώπους να αποκτήσουν παιδιά αργότερα», καταλήγει η Testa, «αλλά δεν θα το κάνουν, ακόμα και σε πιο προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία, αν δεν νιώθουν ασφαλείς».