Όταν ήμασταν μικρές και κάποιο παιδάκι φερόταν με αγένεια ή επιθετικότητα, οι μεγαλύτεροι συχνά μας έλεγαν πως ζηλεύει, γι’ αυτό τα κάνει αυτά ή του αρέσουμε, γι’ αυτό μας τράβηξε τα μαλλιά.
Μια φράση-παρηγοριά, που στόχο είχε να ανακουφίσει κάθε παιδί που δεν ένιωθε αποδεκτό. Ουσιαστικά, το μήνυμα ήταν πως το πρόβλημα δεν το είχε η συμπεριφορά του άλλου ή κάτι που ίσως κάναμε εμείς, αλλά το πόσο λαμπερές, δημοφιλείς ή καλές μαθήτριες ήμασταν.
Αυτή η αίσθηση, στη σημερινή εποχή των social media, έχει αποκτήσει έναν νέο όρο: swag gap. Ένα χάσμα που δεν αφορά πια την προσωπικότητα ή την επικοινωνία, αλλά το ποιος από τους δύο είναι πιο «κουλ», εμφανισιακά, επαγγελματικά ή κοινωνικά. Και στο TikTok λένε πως μπορεί να καταστρέψει σχέσεις.
Τι είναι το «Swag Gap»;
Όπως περιγράφεται σε ρεπορτάζ του The Guardian, το «swag gap» είναι η διαφορά ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, όταν ο ένας φαίνεται να υπερέχει στον τομέα της αυτοπεποίθησης, της εξωτερικής εμφάνισης ή της δημόσιας εικόνας, αφήνοντας τον άλλον να νιώθει μειονεκτικά. Όταν αυτό συμβαίνει σε μία σχέση, το χάσμα μπορεί να εξελιχθεί σε ρήγμα.
Το φαινόμενο ήρθε στο προσκήνιο μέσα από την κριτική που δέχτηκε ο Justin Bieber, όταν εμφανίστηκε σε δημόσια έξοδο με τη σύζυγό του Hailey Bieber τον Αύγουστο του 2023 και επανήλθε στη δημόσια συζήτηση μετά τον χωρισμό της Nicole Kidman και του Keith Urban. Στην πρώτη περίπτωση η Hailey Bieber ήταν εντυπωσιακή με κόκκινο μίνι φόρεμα, ενώ εκείνος φορούσε γκρι φούτερ και σορτς. Σε αντίστοιχο άρθρο του ο The Independent αναφέρει πως η αντίθεση σχολιάστηκε ως swag gap – η κραυγαλέα διαφορά στην προσπάθεια που κατέβαλε η Hailey για να ετοιμαστεί και να έχει μια όμορφη αισθητικά παρουσία και στο ότι ο σύζυγό της εμφανίστηκε με φόρμες. Στη δεύτερη περίπτωση, πολλοί ισχυρίζονται ότι το ζευγάρι χώρισε, καθώς η Nicole Kidman συνεχίζει να είναι ενεργή στην καριέρα της με επιτυχημένα project, ενώ ο σύζυγός της, φαίνεται να, έχει παραμείνει στάσιμος.
Όταν το χάσμα γίνεται απειλή
Σύμφωνα με ειδικούς σχέσεων, όπως η Joanna Harrison, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας του βιβλίου Five Arguments All Couples (Need To) Have, που μίλησε στον Independent το πρόβλημα δεν είναι η εικόνα κάποιου, αλλά το πώς ο άλλος τη βιώνει εσωτερικά. «Αν ο/η σύντροφος αρχίζει να νιώθει ανεπαρκής ή λίγος δίπλα σας, αυτό αργά ή γρήγορα θα φανεί στη συμπεριφορά. Θα αναπτύξει παθητική επιθετικότητα, θα σας υποτιμά, θα σας ζηλεύει μπορεί και να σας σαμποτάρει».
Το παράδειγμα της 26χρονης Aaliyah, που μοιράστηκε την ιστορία της στον Independent, είναι χαρακτηριστικό. Καθώς η καριέρα της στη δημοσιογραφία απογειωνόταν, ο σύντροφός της παρέμενε στάσιμος και η ανασφάλειά του μετατράπηκε σε αποδοκιμασία και απόσταση. «Δεν τον πίεσα να πετύχει, απλά η ζωή μου εξελισσόταν και η δική του όχι. Στο τέλος, ένιωθα πως τιμωρούσε εμένα για αυτό».
Το ίδιο και η Issy, 25 ετών, δικηγόρος: «Ήμασταν μαζί οκτώμισι χρόνια. Μέχρι να πάρω το πτυχίο μου, το μεταπτυχιακό και να βρω δουλειά σε νομική εταιρεία, εκείνος είχε μείνει στο ίδιο σημείο. Με κρατούσε πίσω. Όταν χωρίσαμε, ένιωσα ανακούφιση. Κατάλαβα ότι δεν έφταιγα εγώ».
Μπορεί να γεφυρωθεί το χάσμα;
Όταν το «λιγότερο κουλ» άτομο προσπαθεί ξαφνικά να αναπληρώσει τη διαφορά, χωρίς να έχει υπάρξει ουσιαστική επικοινωνία και λύση του ζητήματος, συνήθως η προσπάθειά του καταλήγει σε αμήχανες καταστάσεις και σοβαρές ρήξεις.
Στο άρθρο του Guardian, γίνεται παραλληλισμός του συγκεκριμένου χάσματος με το φινάλε του μιούζικαλ Grease, όπου ο John Travolta προσπαθεί να αλλάξει για την Olivia Newton-John, η οποία όμως καταλήγει να κάνει τη δική της θεαματική μεταμόρφωση. «Αν και φαίνεται happy ending, στην πραγματικότητα αυτό το swag gap θα τους διέλυε σε λίγες ώρες», γράφει ο συντάκτης.
Η ουσία είναι πως όταν κάποιος προσπαθεί υπερβολικά να «φτάσει» τον άλλο, το αποτέλεσμα δεν είναι σύνδεση, αλλά αμηχανία και συχνά, ανταγωνισμός.
Το φαινόμενο δεν αφορά μόνο τα ζευγάρια. Το swag gap μπορεί να εμφανιστεί και στις φιλίες, με συμπεριφορές όπως υποτιμητικά σχόλια, ειρωνείες για την επιτυχία του άλλου, κρυφή ζήλια ή προσπάθεια αντιγραφής.
Μπορεί μια σχέση να αντέξει ένα swag gap;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Όπως τονίζει η Harrison, αν και τα ζευγάρια μπορούν να έχουν διαφορετικές δυναμικές και να ισορροπούν ο ένας τα τρωτά σημεία του άλλου, όταν δεν υπάρχει διάθεση για ανάπτυξη ή όταν η ζήλια γίνεται επιθετικότητα, η σχέση αρχίζει να φθείρεται.
Σε κάθε τέτοιο χάσμα υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: ή το «κουλ» άτομο κατεβάζει τον πήχη για να μη νιώθει ο άλλος άβολα ή ο άλλος προσπαθεί να φτάσει εκείνον, αλλά με τρόπους που αλλοιώνουν τη μεταξύ τους αυθεντικότητα. Και στις δύο περιπτώσεις, ο δεσμός κινδυνεύει.
