Το Athens Science Festival επιστρέφει από τις 18 έως τις 21 Δεκεμβρίου στο Ωδείο Αθηνών πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη και χρυσόσκονη και μεταμορφώνεται σε μεγάλο χριστουγεννιάτικο εργαστήρι (The Christmas Lab). Φέρνει ένα τριήμερο γεμάτο με science shows και πειράματα, διαδραστικά εργαστήρια και εκθέσεις, παραστάσεις και εκπλήξεις για επισκέπτες όλων των ηλικιών, εμπνευσμένο από την πιο λαμπερή εποχή του χρόνου: Υπόσχεται, για παράδειγμα, να μας παρουσιάσει χριστουγεννιάτικα δέντρα που αιωρούνται και να μας δείξει τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας όταν οσμιζόμαστε μελομακάρονα.
Υποδέχεται τον Γιάννη Σαρακατσάνη και το ανθρωποειδές ΝΑΟ του Εργαστήριου CoNSeRT του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής που παρουσιάζουν τη Robotic Comedy, τη φαντασμαγορική παράσταση με σαπουνόφουσκες Bubbles Revolution, το mega quiz γεωγραφικών γνώσεων του Η Γεωγραφία είναι ΠΟΛΥ ΚΟΥΛ και τις παραστάσεις των αγαπημένων stand-up comedians Κατερίνας Βρανά και Σπήλιου Φλώρου.
Ερευνητές απευθύνονται σε εμάς, βάζοντας για ακόμα μία φορά το στοίχημα να αποδείξουν ότι η επιστήμη είναι πιο συναρπαστική από όσο ίσως φανταζόμαστε αλλά και πιο εύληπτη από όσο ίσως φοβόμαστε. Οι γυναίκες επαγγελματίες, επιπλέον, καταρρίπτουν έμφυλα στερεότυπα σε πεδία που για πολλά χρόνια θεωρούνταν ανδροκρατούμενα και αναδεικνύονται σε πρότυπα για κορίτσια που ονειρεύονται να ακολουθήσουν τα βήματά τους. Όπως η αστροφυσικός Δρ. Ελένη Βαρδουλάκη, που επιδιώκει διαρκώς να φέρνει μικρούς και μεγάλους σε επαφή με την επιστήμη της, μέσα από τα βιβλία της, τα άρθρα της και τις αναρτήσεις της στα social media. Στο φεστιβάλ συμμετέχει με την ομιλία «Το Αόρατο Σύμπαν & Η Επιστήμη των Πολιτών» (Κυριακή 21/12, 19.00).
Γιατί επιλέξατε να μιλήσετε στο Αthens Science Festival για αυτό το θέμα; Και σε ποιους απευθύνεται η ομιλία σας;
«Το θέμα συνδέεται άμεσα με το ερευνητικό μου έργο αλλά απευθύνεται στο ευρύ κοινό, ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας. Μελετάω γαλαξίες που έχουν υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στο κέντρο τους. Τις παρατηρώ με πολλά τηλεσκόπια από όλο τον κόσμο και το διάστημα. Μέρος από την ακτινοβολία που εκπέμπουν αυτά τα αντικείμενα είναι αόρατη στα μάτια μας αλλά μπορούμε να την παρατηρήσουμε με ραδιοτηλεσκόπια καθώς και τηλεσκόπια στο υπέρυθρο και στις ακτίνες Χ, για παράδειγμα.
»Οι συνεργάτες μου και εγώ προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς οι γαλαξίες εξελίσσονται από την εποχή που το σύμπαν ήταν πολύ νέο μέχρι σήμερα. Επειδή χρησιμοποιούμε μεγάλο όγκο δεδομένων και μελετάμε εκατομμύρια γαλαξίες στον σύμπαν, έχουμε εισαγάγει στην έρευνα μας προγράμματα που συμπεριλαμβάνουν τη συμμετοχή πολιτών επιστημόνων. Οι πολίτες επιστήμονες μας βοηθούν στην αναγνώριση και ταξινόμηση γαλαξιών, ώστε να δημιουργήσουμε έμπιστους καταλόγους και να εκπαιδεύσουμε αυτόματους αλγορίθμους για να κάνουν αυτοί την αναγνώριση και ταξινόμηση εκατομμυρίων γαλαξιών. Τα προγράμματα επιστήμης πολιτών δημιουργούν γέφυρες μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας σε επίπεδο έρευνας και είναι καθοριστικά στη μελέτη της εξέλιξης των γαλαξιών».
«Οι συνεργάτες μου και εγώ προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς εξελίσσονται οι γαλαξίες. Επειδή χρησιμοποιούμε μεγάλο όγκο δεδομένων, έχουμε εισαγάγει στην έρευνα μας προγράμματα που συμπεριλαμβάνουν τη συμμετοχή πολιτών επιστημόνων».
Έχετε συμμετάσχει ξανά στο Athens Science Festival; Πώς μπορούν τέτοιες διοργανώσεις να μας φέρουν πιο κοντά στην επιστήμη;
«Έχω κατά καιρούς συμμετάσχει σε διάφορες διοργανώσεις για το ευρύ κοινό, όπως η Βραδιά του Ερευνητή, ημερίδες επιστήμης, καθώς και τα TedX AUAthens (2019) και TedX Zakynthos (2024), αλλά διοργάνωνα για χρόνια και μηνιαίες βραδιές κοινού στη Γερμανία με τα Astronomy on Tap. Πρώτη φορά έχω τη χαρά να συμμετέχω στο Athens Science Festival καθώς κατοικούσα για πολλά χρόνια στο εξωτερικό. Πιστεύω ότι ο ρόλος αυτών των διοργανώσεων είναι πολύ σημαντικός ώστε το ευρύ κοινό, ανεξαρτήτως ηλικίας, να έρθει πιο κοντά στην επιστημονική έρευνα και καινοτομία, καθώς και να κατανοήσει ότι η βασική έρευνα, καθώς δημιουργεί τεχνολογίες που κάνουν την καθημερινότητά μας πιο εύκολη, είναι πολύ σημαντική για την εξέλιξη της κοινωνίας και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.
»Να σας δώσω ένα παράδειγμα, που αναφέρω και στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου μου “Το σύμπαν στο τσεπάκι σου”: Στις μέρες μας δεν μπορούμε να διανοηθούμε ένα σπίτι, ένα γραφείο, ακόμα και μια καφετέρια χωρίς Wi-Fi. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι το Wi-Fi δημιουργήθηκε στην Αυστραλία από αστροφυσικούς που ήθελαν να μεταφέρουν ασύρματα τα δεδομένα τους. Αυτή η σπουδαία εφεύρεση πέρασε πολύ γρήγορα στην υπόλοιπη κοινωνία και βελτίωσε τον τρόπο επικοινωνίας μας».
Ήσασταν από εκείνα τα παιδιά που τα γοήτευε ανέκαθεν ο έναστρος ουρανός και τα μυστήριά του; Σε ποια ηλικία αποφασίσατε να γίνετε αστροφυσικός;
«Μα δεν μπορεί παρά να μας γοητεύει όλους ο νυχτερινός ουρανός, ειδικά στην Ελλάδα. Είμαστε τυχεροί γιατί μπορούμε να τον απολαμβάνουμε χάρη στον καλό καιρό. Προσωπικά αποφάσισα να ασχοληθώ με την αστροφυσική στο τέταρτο έτος του πτυχίου φυσικής, αφού παρακολούθησα μερικά επιλεγόμενα μαθήματα στον κλάδο και ήθελα να κάνω την πτυχιακή μου εργασία. Όταν ολοκλήρωσα τη διπλωματική μου εργασία αποφάσισα να συνεχίσω τις σπουδές μου για την απόκτηση διδακτορικού τίτλου από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
»Η εμπειρία του να κάνεις διδακτορικό σε ένα τόσο δυναμικό περιβάλλον διανόησης, με τις μοναδικές ευκαιρίες που προσφέρει για επαγγελματικά ταξίδια σε όλο τον κόσμο και παρατήρηση από εκπληκτικά τηλεσκόπια όπως αυτά στο Mauna Kea στη Χαβάη και ραδιοτηλεσκόπια όπως το VLA στις ΗΠΑ, ήταν καθοριστική στο να ακολουθήσω μια καριέρα στην αστροφυσική. Φυσικά σε όλη αυτή την πορεία με στήριξε και με στηρίζει η οικογένεια μου, οι γονείς μου και ο αδερφός μου, που μου θυμίζουν διαρκώς ότι παρά τις δυσκολίες αξίζει να συνεχίσω γιατί γουστάρω αυτό που κάνω και είμαι και πολύ καλή σε αυτό. Οπότε τους χρωστώ άπειρη ευγνωμοσύνη!».
«Δεν μπορεί παρά να μας γοητεύει όλους ο νυχτερινός ουρανός, ειδικά στην Ελλάδα. Είμαστε τυχεροί γιατί μπορούμε να τον απολαμβάνουμε χάρη στον καλό καιρό».
Γιατί επιλέξατε να εστιάσετε την έρευνά σας συγκεκριμένα στους ενεργούς γαλαξίες;
«Οι ενεργοί γαλαξίες, ή αλλιώς τα ενεργά κέντρα γαλαξιών, είναι από τα πιο ενεργητικά φαινόμενα στο διάστημα και συμβάλλουν σημαντικά στην εξέλιξη των γαλαξιών. Οι γαλαξίες αποτελούνται από εκατοντάδες δισεκατομμύρια αστέρια, από αέριο και σκόνη. Σε περιοχές όπου η σκόνη είναι κρύα, δημιουργούνται νέα αστέρια. Όταν ένας γαλαξίας έχει στον πυρήνα του μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα που τρέφεται από ύλη από το περιβάλλον της, τότε η περιοχή γύρω από τη μαύρη τρύπα εκπέμπει πολύ έντονες ακτινοβολίες, που θερμαίνουν τον υπόλοιπο γαλαξία και σταματούν τη δημιουργία αστέρων. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι από τα πιο σημαντικά φαινόμενα στο σύμπαν και, παρόλο που η μελέτη των ενεργών γαλαξιών δεν είναι κάτι το καινούριο στην αστροφυσική, μου εξιτάρει την περιέργεια και με ενθουσιάζει γιατί παρέχει διαρκώς ανακαλύψεις».
«Όταν είχε διαβάσει το βιβλίο μου, είχε φανταστεί τον συγγραφέα σαν έναν ηλικιωμένο γενειοφόρο» μου είπε πρόσφατα μια γυναίκα που γράφει για επιστημονικά θέματα. Εσείς έχετε έρθει ποτέ αντιμέτωπη με παρόμοια στερεότυπα;
«Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση, αλλά σκεφτείτε λίγο, θα κάνατε την ερώτηση σε έναν άνδρα αστροφυσικό; Τα στερεότυπα είναι μέσα μας και ριζώνουν εκεί απ’ όταν είμαστε μικρά παιδιά. Είναι πολύ δύσκολο να τα καταπολεμήσουμε και θέλει συνειδητή προσπάθεια. Δυστυχώς όσον αφορά τα στερεότυπα και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στην επιστήμη αλλά και γενικά στην κοινωνία έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε.
«Δυστυχώς όσον αφορά τα στερεότυπα και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στην επιστήμη αλλά και γενικά στην κοινωνία έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε».
»Πρόσφατα γράψαμε στο επιστημονικό περιοδικό Kosμος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών μερικά άρθρα με αφορμή τις γυναίκες στην επιστήμη. Τονίζουμε πόσο δρόμο έχουμε ακόμα για να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και να μην έχουμε φαινόμενα υποτίμησης της αξίας των γυναικών. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, που προκύπτει από έρευνες. Τα κοριτσάκια, από μόλις 6 ετών, θεωρούν ότι τα αγοράκια είναι πιο ικανά, ειδικά στα μαθηματικά, κάτι που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει και το πώς αντιμετωπίζονται μέσα στην πρώτη κοινωνική ομάδα που τα περιβάλλει, την οικογένεια. Αυτό που νιώθουν τα κοριτσάκια έρχεται σε αντίθεση με τα αποτελέσματα μελετών σε γυναίκες και άντρες και στις ικανότητες τους στα μαθηματικά, που δείχνουν ότι δεν έχει να κάνει με το φύλο αλλά με το κοινωνικό περιβάλλον και τα στερεότυπα».
View this post on Instagram
Από την εμπειρία σας, έχει αυξηθεί η εκπροσώπηση των γυναικών στην αστροφυσική και άλλες ανδροκρατούμενες, μέχρι πρότινος, επιστήμες;
«Ας το συζητήσουμε λίγο αυτό. Όταν άρχισα το διδακτορικό μου στην Οξφόρδη, το 2003, ήμασταν 50-50 άντρες/γυναίκες. Αυτό βλέπουμε και σήμερα σε επίπεδο σπουδών. Οι γυναίκες επιλέγουν τις θετικές επιστήμες στην εκπαίδευση αλλά και ως επαγγελματικό κλάδο. Και είναι καλές σε αυτό που κάνουν. Αυτό που συμβαίνει όμως στην πορεία είναι ειλικρινά τραγικό, κατά την άποψη μου. Θα το πω όσο πιο απλά μπορώ.
»Οι γυναίκες κυριολεκτικά εκδιώκονται από την επιστήμη: από την τοξικότητα του κλάδου, τις συνθήκες εξέλιξης και το γεγονός ότι οι επιστημονικές δημοσιεύσεις με επικεφαλής γυναίκες έχουν λιγότερες αναδημοσιεύσεις, με άμεσο φυσικά αντίκτυπο στη μελλοντική τους εξέλιξη σε μόνιμη θέση. Στατιστικά της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας από το 2023 δείχνουν ότι ενώ σε επίπεδο διδακτορικού τα ποσοστά συμμετοχής ανδρών/γυναικών είναι ισότιμα, στα ανώτερα επίπεδα καριέρας υπάρχει τεράστια πτώση στο ποσοστό των γυναικών. Μόλις το 23% έχουν μόνιμη θέση στην αστροφυσική και διαστημική φυσική στην Ελλάδα. Επίσης, σύμφωνα πάλι με στοιχεία της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας για το 2025, μόλις το 30% περίπου των 310 ενεργών μελών είναι γυναίκες.
«Οι γυναίκες κυριολεκτικά εκδιώκονται από την επιστήμη: από την τοξικότητα του κλάδου, τις συνθήκες εξέλιξης και το γεγονός ότι οι επιστημονικές δημοσιεύσεις με επικεφαλής γυναίκες έχουν λιγότερες αναδημοσιεύσεις, με άμεσο φυσικά αντίκτυπο στη μελλοντική τους εξέλιξη σε μόνιμη θέση».
»Δυστυχώς η κοινωνία και ο χώρος της αστροφυσικής, που είναι μέρος της κοινωνίας, βλέπει μια γυναίκα σαν πρόβλημα γιατί κάποια στιγμή θα κάνει παιδιά και πρέπει να τα φροντίζει, οπότε δεν θα έχει χρόνο για έρευνα και διδασκαλία. Αντιθέτως, δεν θεωρεί τους άντρες με παιδιά πρόβλημα στον εργασιακό χώρο. Εν μέσω πανδημίας, μελέτες από τις ΗΠΑ έδειξαν ότι αυτοί που επηρεάστηκαν περισσότερο και αρνητικά ήταν οι μητέρες, ενώ αυτοί που επηρεάστηκαν λιγότερο ήταν οι πατέρες, όχι οι άντρες ή γυναίκες χωρίς παιδιά. Ο λόγος; Όλο το βάρος της φροντίδας της οικογένειας το επωμίστηκαν οι μητέρες ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσαν να δουλέψουν online. Οπότε όχι, δεν πιστεύω ότι βελτιώνεται η κατάσταση, γιατί ενώ ξοδεύουμε χρόνο και χρήματα να ισοσταθμίσουμε μια κατάσταση, η μη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και της κουλτούρας έχει το αντίθετο αποτέλεσμα».
Δεδομένου ότι μέσα από τα βιβλία, τα άρθρα σας και το κανάλι σας στο YouTube επιχειρείτε συχνά να εκλαϊκεύσετε την επιστήμη, πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να γίνει προσιτή και κατανοητή στο ευρύ κοινό χωρίς να χάσει σε ακρίβεια και εγκυρότητα;
«Μέτρον άριστον. Η υπερβολική εκλαΐκευση κάνει κακό στη μετάδοση των επιστημονικών εννοιών. Προσωπικά μού βγαίνει πολύ φυσικά η επεξήγηση δύσκολων εννοιών με απλό τρόπο. Αλλά όσο ζω μαθαίνω και θέλω διαρκώς να βελτιώνομαι.
»Με την ευκαιρία, θα ήθελα να σταθώ σε κάτι σημαντικό. Η επικοινωνία της επιστήμης δεν πρέπει να γίνεται από όλους και ειδικά από ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Πολλές φορές διαβάζω σε online εφημερίδες ένα κείμενο για μια επιστημονική ανακάλυψη, χωρίς να αναγράφεται το όνομα επιμελητή, που είναι προφανώς μεταφρασμένο από τα αγγλικά στα ελληνικά με κάκιστο τρόπο και δίχως να αποδίδονται σωστά οι επιστημονικές έννοιες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η επιστημονική γνώση να μεταφράζεται με λάθος τρόπο και να το διαβάζουν χιλιάδες άνθρωποι μη ξέροντας τι είναι σωστό ή λάθος. Απορώ λοιπόν γιατί δεν συνεργάζονται οι εφημερίδες με επιστήμονες για την εγκυρότητα των άρθρων τους. Δεν τους ενδιαφέρει η ποιότητα; Ή όλα γίνονται πλέον για τα λάικ; Και εδώ θα επανέλθω στην ερώτησή σας για το Athens Science Festival. Χαίρομαι που υπάρχουν αυτοί οι θεσμοί και που τόσοι λαμπροί άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους και τα ταλέντα τους ώστε να φέρουν την επιστήμη πιο κοντά σε όλους».
«Πολλές φορές διαβάζω σε online εφημερίδες ένα κείμενο για μια επιστημονική ανακάλυψη, χωρίς να αναγράφεται το όνομα επιμελητή, που είναι προφανώς μεταφρασμένο από τα αγγλικά στα ελληνικά με κάκιστο τρόπο και δίχως να αποδίδονται σωστά οι επιστημονικές έννοιες».
Μπορείτε να ξεχωρίσετε, συγκεκριμένα, κάποια αντίδραση παιδιού, στο παιδικό βιβλίο σας ή σε άλλη δραστηριότητα με την οποία απευθυνθήκατε στο παιδικό κοινό, που έχει αποτυπωθεί πιο έντονα στη μνήμη σας;
«Μα ναι! Αγαπάνε όλοι τον Πλούτωνα! Και τους πλανήτες! Ένα παιδί μου έγραψε χαρακτηριστικά: “Τους πλανήτες τους αγαπώ όλους ίσα”. Τα παιδιά είναι υπέροχα και ρουφάνε τη γνώση σαν σφουγγάρια. Τους ενδιαφέρει και το διάστημα και η επιστήμη.
»Είναι δυστύχημα που εν έτει 2025, με όλη την τεχνολογική ανάπτυξη και εξέλιξη στον κλάδο, ακόμα δεν υπάρχει μάθημα αστροφυσικής στα σχολεία. Το ενδιαφέρον από μαθητές και καθηγητές είναι τεράστιο. Εμείς, ως αστροφυσικοί, προσπαθούμε να το φέρουμε στα σχολεία με δωρεάν σεμινάρια μέσω του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, καθώς το Υπουργείο Παιδείας δεν το εντάσσει στο σχολικό πρόγραμμα. Ως εκπρόσωπος της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης για την Εκπαίδευση και επιστημονικώς υπεύθυνη του εκπαιδευτικού προγράμματος εκμάθησης ραδιοαστρονομίας RADIIO, βλέπω με πόση λαχτάρα μαθητές και καθηγητές θέλουν να μάθουν και να συζητήσουν για το σύμπαν, αλλά και να μάθουν προγραμματισμό ή το πώς να φτιάξουν τη δική τους ραδιοκεραία. Με στεναχωρεί που το σχολικό πρόγραμμα δεν ανταποκρίνεται σε αυτή τη δίψα για μάθηση, ώστε να δημιουργήσει τους επαγγελματίες του μέλλοντος».
View this post on Instagram
Μπορείτε να μοιραστείτε κάποιες σκέψεις και συναισθήματα που σας προκαλεί η παρατήρηση ενός γαλαξία;
«Δέος, περιέργεια και δίψα για εξερεύνηση του άγνωστου. Επιθυμία επίλυσης προβλημάτων. Ικανοποίηση. Να μεταδώσω τη γνώση μου σε όλους. Να ταξιδέψω μακριά από τα γήινα προβλήματα και να λύσω άλλα πιο δύσκολα. Έτσι τα γήινα προβλήματα μου φαίνονται πιο βατά, κάτι που μου δίνει δύναμη ότι όλα θα πάνε καλά».
«Βλέπω με πόση λαχτάρα μαθητές και καθηγητές θέλουν να μάθουν και να συζητήσουν για το σύμπαν, αλλά και να μάθουν προγραμματισμό ή το πώς να φτιάξουν τη δική τους ραδιοκεραία. Με στεναχωρεί που το σχολικό πρόγραμμα δεν ανταποκρίνεται σε αυτή τη δίψα για μάθηση».
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η σημαντικότερη ανακάλυψη ή πρόοδος που έχει γίνει στην αστροφυσική μέσα στα τελευταία χρόνια;
«Ξέρετε, διανύουμε μια χρυσή περίοδο για την αστροφυσική και την κατανόηση του σύμπαντος! Από την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων το 2015 μέχρι την πρώτη φωτογραφία μιας μαύρης τρύπας το 2019, οι ανακαλύψεις είναι πλέον διαρκείς. Συλλέγουμε καθημερινά τεράστιο όγκο δεδομένων που επεξεργαζόμαστε με σκοπό να κατανοήσουμε το σύμπαν και τα συστατικά του. Ομάδες αστροφυσικών προσπαθούν να ανιχνεύσουν τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, κάτι που θα συγκλονίσει τον κλάδο της αστροφυσικής. Τι είναι αυτά; Αν εγώ θέλω να φτιάξω ένα σύμπαν σαν το δικό μας, πρέπει να ακολουθήσω μια συνταγή: 5% ορατή ύλη, 27% σκοτεινή ύλη και 68% σκοτεινή ενέργεια. Με τα μάτια μας και με όλα τα τηλεσκόπια που έχουμε σε γη και διάστημα βλέπουμε μόνο το 5% των συστατικών του σύμπαντος. Το 95% είναι αόρατο σε εμάς. Αλλά οι επιστήμονες θέλουμε να το “δούμε” όλο και ίσως σύντομα το καταφέρουμε! Τα υπόλοιπα από κοντά στην ομιλία μου, αλλά και στα βιβλία μου. Σας ευχαριστώ!».
Info
Πληροφορίες και το πλήρες πρόγραμμα για το φεστιβάλ: www.athens-science-festival.gr. Διάθεση εισιτηρίων στην ticketmaster και το δίκτυο των μεταπωλητών της. Γενική Είσοδος: 5€. Παιδιά έως 3 ετών: Δωρεάν. Για σχολικές επισκέψεις δηλώστε συμμετοχή εδώ.
Περισσότερες πληροφορίες για την Ελένη Βαρδουλάκη: elenivardoulaki.com
