Η Κατερίνα Χατζοπούλου, Senior Manager Communications, Media Relations & Content της Παπαστράτος, μιλά στο Marie Claire για την πρωτοβουλία της εταιρείας «Είναι στο χέρι μας να μην είναι στο χέρι τους», για την αποτροπή της πρόσβασης των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης, τη φιλοδοξία να αλλάξει συνολικά κουλτούρα η κοινωνία και τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει κάθε κρίκος αυτής της αλυσίδας.
Η πρωτοβουλία «Είναι στο χέρι μας να μην είναι στο χέρι τους» άνοιξε μία δύσκολη αλλά αναγκαία συζήτηση για την πρόσβαση των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης. Τι σας οδήγησε σε αυτή την κίνηση και πώς υλοποιείται στην πράξη;
Στα, σχεδόν, 95 χρόνια ιστορίας της Παπαστράτος, στόχος μας είναι πάντα να προσφέρουμε ουσιαστικές λύσεις στα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία. Επομένως, για εμάς η αφετηρία της πρωτοβουλίας μας ήταν ξεκάθαρη: τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης δεν πρέπει να φτάνουν ποτέ στα χέρια των ανηλίκων. Όταν αυτό συμβαίνει, έχουμε όλοι ευθύνη. Δεν πρόκειται για ένα θέμα που αφορά μόνο την Πολιτεία ή μόνο τις εταιρείες, αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Και γι’ αυτό αποφασίσαμε να πάρουμε θέση, όχι με λόγια αλλά με πράξεις, αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία «Είναι στο χέρι μας να μην είναι στο χέρι τους».
Για εμάς η αφετηρία της πρωτοβουλίας μας ήταν ξεκάθαρη: τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης δεν πρέπει να φτάνουν ποτέ στα χέρια των ανηλίκων.
Πρόκειται για μία συλλογική προσπάθεια, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης & Τεχνητής Νοημοσύνης, που στοχεύει στην καλλιέργεια κουλτούρας ευθύνης και στη δημιουργία δικλείδων ασφαλείας με στόχο την αντιμετώπιση αυτού του κοινωνικού ζητήματος που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως. Βασίζεται σε τρεις αλληλένδετους πυλώνες: την ενημέρωση και πιστοποίηση των περίπου 20.000 σημείων λιανικής πώλησης σε ολόκληρη τη χώρα, την υλοποίηση μίας εκτεταμένης καμπάνιας ενημέρωσης, η οποία τρέχει ήδη, έχοντας τις αιγίδες των δύο Υπουργείων, με στόχο την καλλιέργεια συλλογικής ευθύνης σε ολόκληρη την κοινωνία και, τέλος, την αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας, όπου σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνη αναπτύσσουμε «έξυπνα εργαλεία» που θα διασφαλίζουν την αξιόπιστη επαλήθευση της ενηλικότητας σε όλα τα κανάλια πώλησης, φυσικά και ψηφιακά. Το σημαντικότερο όμως είναι η αλλαγή νοοτροπίας.
Στα, σχεδόν, 95 χρόνια ιστορίας της Παπαστράτος, στόχος μας είναι πάντα να προσφέρουμε ουσιαστικές λύσεις στα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία.
Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε, όχι να επιβάλουμε. Να εξηγήσουμε γιατί η προστασία των ανηλίκων δεν είναι υποχρέωση «λίγων», αλλά υπόθεση όλων μας. Η ανταπόκριση της κοινωνίας μέχρι τώρα φαίνεται θετική. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι μια εταιρεία, σαν την Παπαστράτος, που επιλέγει να μιλά για αυτό το ζήτημα, το κάνει με συνέπεια και θάρρος.
Κάποιοι ίσως θεωρούν ότι μία τέτοια πρωτοβουλία περιορίζει μία μελλοντική βάση καταναλωτών. Πώς εξηγείτε τη στρατηγική επιλογή της Παπαστράτος να επενδύει σε ένα πρόγραμμα που, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να πηγαίνει κόντρα στο εμπορικό της συμφέρον;
Τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης αφορούν αποκλειστικά ενήλικους καπνιστές. Όχι πρώην, όχι μη καπνιστές και σε καμία περίπτωση ανήλικους. Αυτό για εμάς είναι μία αδιαπραγμάτευτη αρχή. Η Πολιτεία έχει τον πρώτο λόγο στο θεσμικό πλαίσιο και στους ελέγχους για την εφαρμογή του, και πράγματι σήμερα υπάρχει πολύ μεγαλύτερη αυστηρότητα σε σχέση με το παρελθόν. Όμως και εμείς έχουμε ευθύνη, τόσο ατομικά, όσο και ως εταιρεία. Έχουμε ευθύνη στον βαθμό που μας αναλογεί να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας ώστε αυτά τα προϊόντα να μην φτάνουν με κανέναν τρόπο στα χέρια των ανηλίκων. Για αυτό και επενδύουμε σε αυτή την πρωτοβουλία. Γιατί θέλουμε να αφήσει πίσω της ουσιαστικό κοινωνικό αποτύπωμα. Αν αυτό σημαίνει ότι λέμε «όχι» σε μία μελλοντική βάση καταναλωτών, τότε αυτό ακριβώς θα κάνουμε. Επιδιώκουμε μία αγορά υπεύθυνη, νόμιμη και ασφαλή, παρά μια αγορά που λειτουργεί χωρίς όρια και κανόνες.
Το δίκτυο λιανικής πώλησης διαδραματίζει εκ των πραγμάτων καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της προσπάθειάς σας. Ποιο είναι το κλίμα που έχετε εισπράξει από τους λιανοπωλητές;
Το δίκτυο λιανικής βρίσκεται στον πυρήνα της πρωτοβουλίας μας και από την πρώτη στιγμή θέλαμε να ακούσουμε πραγματικά τη φωνή των ανθρώπων αυτό. Για αυτό ζητήσαμε από την MRB να αποτυπώσει τις στάσεις και τις ανάγκες τους, και τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά: οι ερωτηθέντες λιανοπωλητές, σχεδόν στο σύνολό τους (98%) αναγνωρίζουν πόσο κρίσιμο είναι να μην φτάνουν τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης στα χέρια ανηλίκων.
Επενδύουμε σε αυτή την πρωτοβουλία γιατί θέλουμε να αφήσει πίσω της ουσιαστικό κοινωνικό αποτύπωμα. Αν αυτό σημαίνει ότι λέμε «όχι» σε μία μελλοντική βάση καταναλωτών, τότε αυτό ακριβώς θα κάνουμε.
Αυτό που εισπράξαμε εξαρχής είναι διάθεση συνεργασίας. Φυσικά, όπως σε κάθε αλλαγή, υπήρχαν πρακτικές απορίες για το «πώς» θα εφαρμοστεί στην πράξη ο έλεγχος ηλικίας στην καθημερινή διαδικασία εξυπηρέτησης ή πώς θα αποφεύγονται οι τριβές με τους καταναλωτές. Και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Με σωστή ενημέρωση, ανοιχτό διάλογο και με το να τους κάνουμε συμμέτοχους στη διαδικασία, χτίστηκε μία σχέση εμπιστοσύνης. Οι λιανοπωλητές δεν είναι απλώς ένας κρίκος στην αλυσίδα, είναι ουσιαστικοί σύμμαχοί μας. Χωρίς εκείνους, καμία τέτοια πρωτοβουλία δεν έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας.
Αναφερθήκατε στην έρευνα που πραγματοποιήσατε με την MRB πριν ξεκινήσει η πρωτοβουλία. Ποια είναι τα βασικά ευρήματα που ανέδειξε για τις στάσεις της κοινωνίας και των λιανοπωλητών;
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού της πρωτοβουλίας, η Παπαστράτος ανέθεσε στην εταιρεία ερευνών MRB τη διεξαγωγή στοχευμένης έρευνας για να χαρτογραφηθούν οι πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος, οι στάσεις της κοινωνίας και οι ανάγκες των επαγγελματιών της αγοράς. Η πρωτοβουλία δηλαδή βασίζεται στη σαφή κατανόηση της πραγματικότητας. Το βασικότερο συμπέρασμα ήταν ότι και μέσω της έρευνας φάνηκε ότι το πρόβλημα της πρόσβασης των ανηλίκων στα προϊόντα καπνού και νικοτίνης είναι υπαρκτό και εκτεταμένο. Το 79,5% των ερωτηθέντων πολιτών θεωρεί ότι οι ανήλικοι καταναλώνουν τσιγάρα σε μεγάλη έκταση, ενώ αντίστοιχο ποσοστό καταγράφεται και για την χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων (72,8%). Σχεδόν 6 στους 10 πιστεύουν ότι η κατάσταση χειροτερεύει σε σχέση με το παρελθόν.
Ένα άλλο σημείο, που μας έκανε εντύπωση ήταν το γεγονός ότι παρότι η πλειονότητα γνωρίζει ότι η πώληση σε ανήλικους απαγορεύεται, το 25% των πολιτών που ρωτήθηκαν δήλωσε ότι δεν γνωρίζει το σύνολο των ισχυουσών απαγορεύσεων. Και αυτό είναι ένα πολύ κρίσιμο στοιχείο, καθώς δείχνει πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει για καλύτερη ενημέρωση και ξεκάθαρη πληροφόρηση. Παράλληλα, βλέπουμε πως η κοινωνία αντιλαμβάνεται το θέμα ως συλλογική ευθύνη. Το 92% των πολιτών θεωρεί ότι όλοι, Πολιτεία, γονείς, σχολεία, επιχειρήσεις, έχουμε ρόλο στο να περιορίσουμε την πρόσβαση των ανηλίκων στα προϊόντα καπνού και νικοτίνης.
Και τέλος, ένα σημείο που θεωρώ εξαιρετικά ενθαρρυντικό είναι πως το 90% των πολιτών και σχεδόν το ίδιο ποσοστό των λιανοπωλητών συμφωνούν ότι η συνεργασία της Πολιτείας με τον κλάδο μας είναι απαραίτητη για να υπάρξει πραγματική λύση. Και αυτή ακριβώς είναι και η βάση πάνω στην οποία σχεδιάσαμε και υλοποιούμε την πρωτοβουλία μας.
Ενώνουμε δυνάμεις και στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ότι είναι στο χέρι μας να λύσουμε προβλήματα που έρχονται από το παρελθόν, ώστε να μην τα βρίσκουμε μπροστά μας και στο μέλλον.
Μέσα από την πρωτοβουλία σας αναδεικνύετε την ανάγκη να αλλάξει μία ολόκληρη κουλτούρα γύρω από την πρόσβαση των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης. Τι θεωρείτε ότι πρέπει να αλλάξει στην ελληνική κοινωνία για να γίνει αυτό πραγματικότητα;
Η αποτροπή της πρόσβασης των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης, είναι ένα κοινό στοίχημα για όλους μας. Την Πολιτεία, τις επιχειρήσεις αλλά και την ίδια την κοινωνία. Είναι άλλωστε ένα σύνθετο κοινωνικό πρόβλημα, που μας απασχολεί εδώ και δεκαετίες και έχει προεκτάσεις στη Δημόσια Υγεία, στην εκπαίδευση, στην οικογένεια, στη λειτουργία της αγοράς. Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά χρειάζεται μία βαθύτερη αλλαγή νοοτροπίας. Να υπάρξει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των ενηλίκων, περισσότερη συνέπεια στους κανόνες και μία συλλογική εμπέδωση ότι η προστασία των επόμενων γενεών είναι κοινή ευθύνη.
Όταν τα προϊόντα αυτά φτάνουν στα χέρια των ανηλίκων, αποδεικνύεται ότι κάτι δεν κάνουμε καλά. Μικρή σημασία έχει ποιος κρίκος της αλυσίδας έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Με την πρωτοβουλία αυτή αναλαμβάνουμε το κομμάτι που μας αναλογεί. Ενώνουμε δυνάμεις και στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ότι είναι στο χέρι μας να λύσουμε προβλήματα που έρχονται από το παρελθόν, ώστε να μην τα βρίσκουμε μπροστά μας και στο μέλλον.
