Μεγαλώσαμε με μια συμβουλή που ακούγαμε ξανά και ξανά, καταλήγοντας να τη θεωρούμε δεδομένη: «Μην πας στη θάλασσα μετά το φαγητό, περίμενε πρώτα να χωνέψεις». Στην πιο αυστηρή εκδοχή της, μάλιστα, πρότεινε να περάσουν τρεις ώρες μέχρι να μπούμε στο νερό. Μήπως όμως ήρθε η στιγμή να την επανεξετάσουμε;
Πράγματι, οι ειδικοί που μιλάνε στη Washington Post εξηγούν ότι πρόκειται για μύθο, τον οποίο καταρρίπτουν. Η υπόθεση πως όταν κολυμπάμε με άδειο στομάχι αυξάνεται ο κίνδυνος πνιγμού δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα. «Είτε κολυμπάτε για ψυχαγωγία είτε είστε επαγγελματίες αθλητές», όπως διευκρινίζει στην εφημερίδα ο Chris Whipple, νοσηλευτής και μέλος του αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού.
Σύμφωνα με ένα επιχείρημα που συνοδεύει τον παραπάνω μύθο, μετά το φαγητό το αίμα διοχετεύεται από τους μυς στο γαστρεντερικό σύστημα για να ενισχύσει τον μεταβολισμό, με αποτέλεσμα οι μύες να είναι πιο ευάλωτοι σε κράμπες, που μπορεί να αποβούν επικίνδυνες σε περίπτωση κολύμβησης. Υπάρχει και το αντίθετο επιχείρημα: ότι αν κολυμπήσουμε μετά το φαγητό, το αίμα διοχετεύεται στους μυς, αντί για το γαστρεντερικό σύστημα, οπότε μπορεί να παρουσιάσουμε ναυτία και εμετό.
Η υπόθεση πως όταν κολυμπάμε με άδειο στομάχι αυξάνεται ο κίνδυνος πνιγμού δεν υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα.
Στην πραγματικότητα, η ποσότητα του αίματος που διοχετεύεται στο γαστρεντερικό σύστημα είναι αμελητέα, όπως εξηγεί ο Michael Levine καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Επομένως, ο κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού που συνδέεται με το φαγητό πριν από την κολύμβηση «είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος». Η Washington Post προσθέτει πως δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες από τον Ερυθρό Σταυρό, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και άλλους υγειονομικούς φορείς σχετικά με το φαγητό και το κολύμπι.
Μάλιστα στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 είχαν γίνει κάποιες μελέτες για τη σχέση φαγητού και κολύμβησης που επίσης δεν έδειξαν αυξημένο κίνδυνο πνιγμού. Ενδεικτικά, σε μια από αυτές, όπου 24 κολυμβητές περίμεναν από 30 λεπτά έως δύο ώρες μετά από ένα ελαφρύ γεύμα προτού βουτήξουν στο νερό δεν ανέφεραν ανεπιθύμητες ενέργειες από το φαγητό. Όπως σχολιάζει μάλιστα ο παιδίατρος Matthew Badgett, ο ίδιος συνηθίζει να τρώει κάτι ελαφρύ προτού βουτήξει, «γιατί έτσι νιώθω ότι μπορώ να κολυμπήσω γρηγορότερα και περισσότερο».
Όλα τα παραπάνω φυσικά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να υποτιμήσουμε τον κίνδυνο πνιγμού, που είναι η βασική αιτία θανάτου από ατύχημα παιδιών 1-4 ετών και η δεύτερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 5-14, σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC). Αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε πνιγμό είναι ατυχήματα στο νερό, τραυματισμοί, αλλά και προβλήματα υγείας όπως σπασμοί, απώλεια αισθήσεων και κράμπες – με τις τελευταίες να συνδέονται συχνά με κόπωση μετά από επαναληπτικές και παρατεταμένες ασκήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί δίνουν τις παρακάτω συμβουλές για να προστατευτούμε και να προστατεύσουμε τους αγαπημένους μας.
Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά. Ακόμα και αν γνωρίζουν κολύμπι ή φορούν βοηθήματα, τα επιβλέπουμε στενά, ιδιαίτερα στη διάρκεια θαλάσσιων σπορ. Είναι βοηθητικό επίσης να μάθουμε κάποιες βασικές τεχνικές πρώτων βοηθειών.
Ενυδατωνόμαστε. Η αφυδάτωση μπορεί να συμβεί ακόμα και μέσα στο νερό, προκαλώντας ζαλάδες, κόπωση, πονοκέφαλο και κράμπες, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων.
Προστατευόμαστε από τη ζέστη. Όταν παραμένουμε στην παραλία για πολλή ώρα, ακόμα και ενώ κολυμπάμε κοντά στην επιφάνεια του νερού κινδυνεύουμε από ηλίαση, έως και από θερμοπληξία, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή μας.
Αποφεύγουμε το αλκοόλ. Η κατανάλωση αλκοόλ πριν από το κολύμπι αυξάνει τον κίνδυνο πνιγμού, καθώς επηρεάζει την ισορροπία, τον συντονισμό των κινήσεων και την ορθή κρίση – άρα, μπορεί να οδηγήσει και σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Επιπλέον, αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης αλλά και σοβαρών εγκαυμάτων.
