Οι επιπτώσεις μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade, θα είναι καταστροφικότερες για όσες και όσους αντιμετωπίζουν ήδη διακρίσεις κι εμπόδια στην πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας, εξαιτίας της φυλής τους, του χαμηλού τους εισοδήματος, της νεαρής τους ηλικίας και της γεωγραφικής τους απομόνωσης σε αγροτικές περιοχές. Άνθρωποι σε θέσεις ισχύος σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο έχουν ήδη εκφράσει την απογοήτευση και την ανησυχία τους για την απόφαση αυτή. Το 2022 η άμβλωση είναι νόμιμη σε σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Όμως, μια σειρά από επιζήμια εμπόδια και επιβλαβείς περιορισμούς στην πρόσβαση στην άμβλωση, εξακολουθούν να ισχύουν στις περισσότερες χώρες.
Πολλές χώρες έχουν νόμους και κανονισμούς που:
– ποινικοποιούν την άμβλωση πέρα από τα όρια του νόμου, απειλώντας με δίωξη τα άτομα που αναζητούν την υπηρεσία αυτή ή τους επαγγελματίες υγείας και άλλους που βοηθούν.
– επιβάλλουν μεροληπτική συμβουλευτική, υποχρεωτικές περιόδους αναμονής και περιοριστικές χρονικές περιόδους στις αμβλώσεις.
– περιορίζουν πού και από ποιους μπορεί να παρασχεθεί η άμβλωση, επιβάλλοντας, για παράδειγμα, η φροντίδα αυτή να παρέχεται αποκλειστικά σε νοσοκομείο ή να παρέχεται αποκλειστικά από γιατρούς.
– απαγορεύουν τελείως την παροχή φαρμάκων για την άμβλωση ή δεν επιτρέπουν στην ασθενή να πάρει αποφάσεις σε σχέση με την άμβλωση με φαρμακευτική αγωγή νωρίς στην εγκυμοσύνη.
– απαιτούν την άδεια τρίτων όπως από πολλούς γιατρούς ή από ιατρική επιτροπή ή από τις διωκτικές αρχές.
Αυτά τα εμπόδια και οι περιορισμοί σχετίζονται με παρωχημένες ιατρικές πρακτικές και επιζήμια φυλετικά στερεότυπα και παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έρχονται σε αντίθεση με τις συστάσεις διεθνών μηχανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Ο μόνος σκοπός τους είναι η καθυστέρηση στην πρόσβαση στη χρονικά ευαίσθητη αυτή φροντίδα, ενισχύοντας το στίγμα που σχετίζεται με την άμβλωση και αποτρέποντας τη φροντίδα που έχει στο κέντρο της την/τον ασθενή, μειώνοντας τη δυνατότητα των επαγγελματιών υγείας να παρέχουν φροντίδα σύμφωνα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Η τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη υπογραμμίζει τον αρνητικό αντίκτυπο των ξεπερασμένων αυτών απαιτήσεων και εμποδίων. Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τη σημασία της κατάργησης των προϋποθέσεων που αναγκάζουν τον κόσμο να κάνει αχρείαστες επισκέψεις σε δομές υγείας ή να υφίσταται υποχρεωτική νοσηλεία, που δεν είναι αναγκαία. Ο πόλεμος στην Ουκρανία καταδεικνύει τη σοβαρή βλάβη που προκαλούν οι αυστηροί νομικοί περιορισμοί και τα εμπόδια στην πρόσβαση στην άμβλωση, όταν προσφύγισσες από την Ουκρανία προσπαθούν να κάνουν έκτρωση στις γειτονικές χώρες και αντιμετωπίζουν μια σειρά από νομικά εμπόδια που δυσχεραίνουν την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες φροντίδας που πρέπει να παρέχονται σε συγκεκριμένο χρόνο.
Για δεκαετίες, η τάση στην Ευρώπη ήταν να βελτιώνονται οι νόμοι και οι πολιτικές για τις αμβλώσεις, να μειώνονται οι περιορισμοί και να βαδίζουμε πιο κοντά στα πρότυπα που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις οδηγίες για τη δημόσια υγεία. Ακόμα και τους προηγούμενους μήνες, διάφορες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ξεκινήσει αλλαγές στη νομοθεσία τους για τη μείωση των εμποδίων. Και πράγματι σήμερα μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός χωρών στην Ευρώπη (η Ανδόρα, το Λιχτενστάιν, η Μάλτα, το Μονακό και η Πολωνία) διατηρούν ιδιαίτερα περιοριστικούς νόμους, αψηφώντας τις διεθνείς υποχρεώσεις τους για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα στοιχεία για τη δημόσια υγεία. Παρόλ’ αυτά η ανάγκη να ενισχυθούν και να προστατευτούν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και η πρόσβαση στην άμβλωση παντού στην Ευρώπη παραμένει. Τα τελευταία χρόνια, οπισθοδρομικές επιθέσεις στα αναπαραγωγικά δικαιώματα στην Πολωνία σόκαραν την κοινή γνώμη , ενώ νέα διαδικαστικά εμπόδια έχουν υιοθετηθεί σε άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Tώρα, αυτή η στήριξη της αναπαραγωγικής και σεξουαλικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων πρέπει να μετατραπεί σε δράση. Η ΑctionAid μαζί με τις υπόλοιπες οργανώσεις καλεί τους Ευρωπαίους ηγέτες και τις Ευρωπαίες ηγέτιδες να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους και να ξεκινήσουν νέες πρωτοβουλίες που θα καταργούν τα εμπόδια στην πρόσβαση στην άμβλωση.
Καλούν για νομοθετική μεταρρύθμιση που θα ακολουθεί τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ώστε:
– να αποποινικοποιηθεί πλήρως η άμβλωση και η παροχή τεκμηριωμένων πληροφοριών για την άμβλωση.
– να εξαλειφθούν οι υποχρεωτικές περίοδοι αναμονής και η μεροληπτική συμβουλευτική πριν από την άμβλωση.
– να αναθεωρηθούν τα περιοριστικά χρονικά όρια της πρόσβασης στην άμβλωση και να καταργηθούν οι επιβλαβείς προϋποθέσεις λήψης άδειας για την πραγματοποίηση της άμβλωσης από τρίτα μέρη.
– να τροποποιηθούν οι κανονισμοί για τα πρόσωπα που μπορούν να πραγματοποιούν αμβλώσεις και για τον τόπο που παρέχεται η φροντίδα αυτή ώστε να εξασφαλιστεί ότι ακολουθούνται οι οδηγίες του ΠΟΥ.
– να απαλειφθούν οι κανονιστικοί περιορισμοί για τα φάρμακα για την άμβλωση και να γίνει νόμιμη η τηλε-ιατρική και η αυτοθεραπεία για τη λήψη φαρμάκων για την άμβλωση, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ.
Δείτε τις υπογράφουσες οργανώσεις εδώ.
