Τροφή. Το στόμα που ανοίγει και δέχεται. Ο τρόπος που ο κόσμος στην υλική του μορφή εισχωρεί στο σώμα και αφομοιώνεται. Τρέφομαι σημαίνει δέχομαι τον κόσμο, κι αυτό καλύτερα απ’ τον καθένα το γνωρίζουν οι ανορεξικοί. Το πρώτο που μας αποξενώνει από τον κόσμο είναι η έλλειψη της όρεξης. Γι’ αυτό στο συλλογικό μας ασυνείδητο οι γυναίκες φροντιστές ήταν τροφαντές.

Η νταντά της Σκάρλετ Ο’Χάρα, η χυμώδης χοντρή μπακάλισσα στο Amarcord του Φελίνι που τα βράδια γίνεται κρυφός πόθος για τους νεαρούς της πόλης. Η φιλόσοφος Χάνα Αρεντ βλέπει στην πείνα της Ομηρικής Νιόβης, στην ανάγκη της να φάει -ενώ ζει την απόλυτη συμφορά- την κατάφαση στη ζωή. Αυτή την κατάφαση στη ζωή έβλεπαν στην πείνα μας όλες οι μαμάδες και γιαγιάδες του κόσμου. Το κουτάλι στο στόμα του παιδιού, το μητρικό στήθος στο στόμα του βρέφους. Η τροφή στο κέντρο του κόσμου μας. Η τροφή στο κέντρο της ύπαρξής μας.

Άλλοι πάλι, όπως η φιλόσοφος Σιμόν Βέιλ, πιστεύουν ότι η πείνα μας είναι ταπεινωτική επειδή οι άνθρωποι, μεταξύ τους και η Νιόβη, ακόμα και μπροστά στη μεγαλύτερη συμφορά ζητάνε να φάνε. Τρώγοντας καταστρέφεις, λέει. Προφανώς ξεχνώντας ότι ταΐζοντας ταυτόχρονα δημιουργείς. Τον νέο άνθρωπο, το νέο φυτό, το νέο ζώο, ακόμα και μέσα στο σύμπαν το νέο στερέωμα δημιουργείται καταστρέφοντας κάτι από το ήδη υπάρχον. Νόβα και σούπερ νόβα και μαύρες τρύπες όλα χρειάζονται τροφή. Το ένα καταστρέφει το άλλο, το ένα γεννά το άλλο. Η τροφή είναι η ανακύκλωση της ζωής και όχι μόνο των όντων της. Δεν είναι τυχαίο ότι τη βρίσκουμε στο κέντρο κάθε γιορτής και κάθε επιστροφής. Από την παραβολή του ασώτου μέχρι τη σύγχρονη μορφή της, του ξενιτεμένου φοιτητή που στο σπίτι τον περιμένει το αγαπημένο του φαΐ.

Η πληθώρα των εορταστικών γευμάτων, τα σερβίτσια και τα καλέσματα σε γευστική ευφροσύνη συμβολίζουν τη χαρά της ζωής. Η στέρηση της τροφής είναι ανημπόρια και ταυτόχρονα πόνος. Ο άρρωστος δεν θέλει να φάει. Οι οικείοι του πανηγυρίζουν στην κάθε κουταλιά. Οι ζητιάνοι προβάλλουν την ανάγκη και το μέγεθος της δυστυχίας τους γράφοντας (συνήθως ανορθόγραφα) τη λέξη «πεινάω». Ολοι λυγίζουν στην έκκληση αυτή. Οι απεργοί πείνας εκφράζουν την απόφασή τους να αποχωρήσουν από τον κόσμο απέχοντας από την τροφή. Οι ερωτευμένοι ταΐζουν ο ένας τον άλλο στο στόμα. Το ίδιο και όταν δίνουν τους γαμήλιους όρκους τους. Ταΐζουν ο ένας τον άλλο τη γαμήλια τούρτα. Ταΐζω σημαίνει φροντίζω. Θα σε φροντίζω για πάντα είναι η απόλυτη μετάφραση της θέλησης της μαμάς που μεταβαίνει στο σπίτι της κόρης με το ταπεράκι. Και ταυτόχρονα η κρυφή της επιθυμία να διατηρήσει ένα κομμάτι της εξουσίας της μεταφρασμένο στη μεγαλύτερη τρυφερότητα.

Επειδή η παροχή της τροφής από την οικογένεια είναι η πρωταρχική μορφή της εξουσίας της, την ίδια στιγμή είναι και η πρωταρχική μορφή της αγάπης της. Με τα χρόνια, όταν η ασυνεννοησία εγκαθίσταται ανάμεσα στη μητρική τρυφερότητα και τις επαναστατικές ροπές του εφήβου, η τροφή παραμένει ο συνεκτικός ιστός. Το οικογενειακό τραπέζι και η απόλυτη αξία του βρίσκεται ακριβώς εκεί που είναι και η ουσία μας. Το ενήλικο πλέον παιδί που καταφθάνει στο οικογενειακό τραπέζι αποδέχεται, παρά τις όποιες διαφορές του με την οικογένεια, τη μητρική-οικογενειακή φροντίδα. Αναγνωρίζει τα δεσμά και τη χαρά μιας χρόνιας τρυφερότητας. Η απόλυτη άρνηση δεν είναι τυχαίο ότι εστιάζεται στην άρνηση του παιδιού ενήλικα να βρεθεί με την οικογένειά του στο ίδιο τραπέζι. Δεν είναι τυχαίο που στις γιορτές γράφουμε χιλιόμετρα με αυτοκίνητα, με τρένα, με αεροπλάνα και βαπόρια για να βρεθούμε στο ίδιο τραπέζι με εκείνους που μας πρόσφεραν την πρώτη τροφή.

Χριστούγεννα, Πάσχα, οι μεγαλύτερες γιορτές του δυτικού κόσμου, τα ήθη και τα έθιμά τους (τώρα που η χριστιανική πίστη για τους περισσότερους παραμένει μια μακρινή αφορμή) οικοδομούνται γύρω από την τροφή. Φωτάκια, αναμμένα τζάκια, σερβίτσια και σαμπάνιες και κρασιά και χαμόγελα και βραδινά και τακούνια και στρας, όλα προηγούνται ή έπονται ενός γιορταστικού γεύματος. Το φαΐ και το κρασί γύρω από ένα στολισμένο τραπέζι είναι γιορτή. Μας ευφραίνει και μας κάνει επιεικέστερους, που σημαίνει πιο δεκτικούς σε σχέση με τους άλλους. Στην επιείκεια πέφτουν τα τείχη. Σκάνε τα χαμόγελα. Εξω και μέσα μας. Αυτό είναι η γιορτή. Ενα άνοιγμα μέσα μας για να χωρέσουν οι άλλοι. Τάισέ με λοιπόν, μέχρι το τέλος του κόσμου. Δώσε μου τη γιορτή.

 

 

Advertisement - Continue Reading Below
Advertisement - Continue Reading Below