«Στους σιδηροδρομικούς σταθμούς μπορείς να βρεις όλα τα σπουδαία έργα της λογοτεχνίας σε έκδοση τσέπης!», έλεγε ενθουσιασμένη η Γκαμπριέλ Σανέλ. Τη γοήτευε οτιδήποτε συνέβαινε σε αυτό τον γεμάτο ενέργεια δημόσιο χώρο: η αναμονή για την αναχώρηση. Τα βήματα των βιαστικών επιβατών κάτω από τεράστια ρολόγια. Οι αποβάθρες που γίνονταν αφετηρία για συναρπαστικές εξορμήσεις και υποδέχονταν εραστές που ανταμώνουν ξανά. Εδώ ξεκίνησε και το ειδύλλιό της με τον Μπόι Κάπελ. «Δεν είχαμε ανταλλάξει ούτε μια λέξη με αυτόν τον Αγγλο», θυμόταν η ίδια για τη γνωριμία τους σε ένα εξοχικό στη νότια Γαλλία.«Μια μέρα άκουσα ότι θα αναχωρούσε για Παρίσι. Τον ρώτησα να μου πει τι ώρα ταξίδευε και δεν χρειαζόταν άλλη κουβέντα. Την επομένη ήμουν στον σταθμό και απλά πήδηξα στο τρένο του».
Η ερωτική και υποσχόμενη ατμόσφαιρα ενός σιδηροδρομικού σταθμού ήταν το ιδανικό σκηνικό και για την πρώτη Chanel συλλογή της Βιρζινί Βιάρ, διαδόχου του Καρλ Λάγκερφελντ. Η παρθενική Chanel Cruise κολεξιόν 2019-20 της Βιάρ αξιοποίησε στο έπακρο το χαρακτηριστικό «λεξιλόγιο» της Chanel (αναμενόμενο αφού εργάζεται εκεί από το 1987), πρόσθεσε μια διακριτική δόση κοριτσίστικης ματιάς (αρκετά κολάν με λογότυπα, φιόγκους, μπαλαρίνες, ακόμη και με μάξι φορέματα) και παρέδωσε μια εξαίσια συλλογή από άνετα ρούχα διακοπών που έμοιαζαν να ευθυγραμμίζονται με τις γραμμές του τρένου που είχαν στηθεί μέσα στο Grand Palais.
Στις 28 Αυγούστου του 1952 την έξαψη της άφιξης ένιωσε και ένα αγόρι που αποβιβάστηκε στον σταθμό Gare du Nord στο Παρίσι. «Για μένα, η πόλη αυτή έμοιαζε βγαλμένη από τις ταινίες και τα βιβλία. Είχα μόλις φτάσει εδώ για να βγάλω τις δύο τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου αλλά το ταξίδι μου στο Παρίσι έμελε να διαρκέσει πολύ περισσότερο». Το αγόρι ήταν ο Καρλ Λάγκερφελντ. Ποτέ δεν έπαψε να ταξιδεύει, πάντα κουβαλώντας μαζί του ένα μαξιλαράκι που είχε από παιδί, με σχέδιο μια αμαξοστοιχία κεντημένη σταυροβελονιά, από την οποία δεκαετίες αργότερα διακρινόταν μόνο ένα ίχνος.
Με την επικράτησή τους, τα μυθικά τρένα της Ευρώπης κατάργησαν σύνορα και αποστάσεις, προσδιορίζοντας εκ νέου τον χωροχρόνο: ο Υπερσιβηρικός, το Οριάν Εξπρές, το Χρυσό Βέλος, το Αστέρι του Βορρά, πραγματοποίησαν συναρπαστικά ταξίδια και ενέπνευσαν ζωγράφους, λογοτέχνες, σκηνοθέτες. Ενα από αυτά τα μαγικά μέσα μεταφοράς ήταν και το περίφημο Train Bleu. Αρχικά είχε βαφτιστεί Calais-Mediterranée-Express, αλλά τελικά επικράτησε το όνομα που πήρε από το μπλε χρώμα των ατσάλινων βαγονιών του. Το Train Bleu έδινε τη δυνατότητα στους παραθεριστές να φύγουν από το Παρίσι το βράδυ και να φτάσουν στην Κυανή Ακτή μόλις ανέτειλε ο ήλιος: Μασσαλία, Τουλόν, Κάννες, Αντίμπ, Νίκαια, Μονακό, Μόντε Κάρλο, Μεντόν. Η σταδιακή αλλαγή του τοπίου προδιέθετε για dolce vita και ανέμελες ηλιόλουστες μέρες. Αλλά και το ίδιο το Μπλε Τρένο αντανακλούσε το πνεύμα διαρκούς πάρτυ της δεκαετίας του ’20 με τις μαρκετερί, τις εκλεπτυσμένες ταπετσαρίες και τα πολυτελή σαλόνια και κουκέτες. Τα σαλόνια όπου συγχρωτίζονταν καλλιτέχνες, αριστοκράτες και επιχειρηματίες ενέπνευσαν τον Σεργκέι Ντιαγκίλεφ, τακτικό επιβάτη του τρένου, να συνθέσει για τα Ballets Russes το μπαλέτο «Le Train Bleu», που έκανε πρεμιέρα τον Ιούνιο του 1924 στο Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων. Τα σκηνικά και το πρόγραμμα σχεδίασε ο Πικάσο και τα κοστούμια, φυσικά, υπέγραφε η Γκαμπριέλ Σανέλ.
Δικαιωματικά, αφού η Κοκό Σανέλ όχι μόνο έπαιρνε συνέχεια το Train Bleu για να επιβλέψει την κατασκευή της βίλας της στο Καπ Μαρτέν, τη θρυλική La Pausa, αλλά συχνά μετέτρεπε το τρένο σε προσωπική της αποικία μισθώνοντας ολόκληρα βαγόνια για τους φίλους της.
O αέρας προόδου αυτού του μέσου μεταφοράς και η ταχύτητα με την οποία διένυε τα χιλιόμετρα δεν θα μπορούσαν παρά να γοητεύουν τη Γκαμπριέλ Σανέλ, μια καθαρόαιμη οπαδό του εκσυγχρονισμού και της λειτουργικότητας – αξιών που εφάρμοζε σε κάθε πλευρά της ζωής της και, φυσικά, στα ρούχα που σχεδίαζε. Τα τρένα, με τον ολοένα πιο μοντέρνο σχεδιασμό τους, ήταν σύμβολα ελευθερίας σε απόλυτη ευθυγράμμιση με την πεμπτουσία του οίκου Chanel.
Ηδη από το 1910, όταν άνοιξαν οι πρώτες μπουτίκ στην Ντοβίλ και στο Μπιαρίτζ, το ταξιδιωτικό στυλ ήταν βασικό συστατικό της μάρκας Chanel. Και οι επιδείξεις των Cruise συλλογών, που απευθύνονται σε ένα προνομιούχο κοινό που έχει τη δυνατότητα να αποδράσει σε ζεστούς προορισμούς στην καρδιά του χειμώνα ήταν πάντα μια θαυμάσια ευκαιρία για τον Λάγκερφελντ να μας θυμίζει τον έρωτα της Σανέλ για τα ταξίδια: έχει στήσει σόου εν πλω στον Σηκουάνα, στο Σεν Ζερμέν ντε Πρεμε παλιά λεωφορεία, στον εμβληματικό Grand Central Station στη Νέα Υόρκη, ενώ πιο πρόσφατα συνόψισε τη χρυσή εποχή των γιοτ και του «Flying Cloud», σκάφους του εραστή της Σανέλ, δούκα του Γουεστμίνστερ.
Παίρνοντας δάνεια από τις πρακτικές στολές των ναυτών και την άνετη σπορ ενδυμασία των ανδρών, η Σανέλ οραματίστηκε πριν από έναν αιώνα μια γκαρνταρόμπα χωρίς καταπιεστικά ρούχα που απελευθερώνει τις γυναίκες, τις ωθεί να ταξιδέψουν, τις ενθαρρύνει να προχωρούν πάντα μπροστά με ταχύτητα και να βρίσκονται στο κέντρο του κόσμου. Σήμερα, με μια γυναίκα ξανά στο τιμόνι του, ο οίκος μοιάζει να έχει κάνει αυτό το μανιφέστο πιο δικό του από ποτέ.
