Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες, ακόμη και εκείνες που βρίσκονται στην κορυφή της καριέρας τους, επανεξετάζουν τη σχέση τους με την εργασία. Η επιτυχία και η επαγγελματική αναγνώριση δεν αρκούν πάντα, ολοένα και περισσότερες αποφασίζουν να κάνουν ένα βήμα πίσω, να αλλάξουν πορεία ή να παραιτηθούν εντελώς.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις ΗΠΑ δείχνουν μια πολύ ενδιαφέρουσα τάση: μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 2025, περισσότερες από 200.000 γυναίκες εγκατέλειψαν την αγορά εργασίας, την ίδια στιγμή που δεκάδες χιλιάδες άνδρες εισέρχονταν σε αυτήν.
Την ώρα που οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους, ένα νέο φαινόμενο κάνει την εμφάνισή του: γυναίκες που βρίσκονται στην κορυφή της καριέρας τους, σε απαιτητικούς και καλοπληρωμένους κλάδους, επιλέγουν συνειδητά να απομακρυνθούν.
Η δημοσιογράφος Issie Lapowsky, σε πρόσφατο άρθρο της στους New York Times, περιγράφει αυτό που ονομάζεται πλέον «the power pause»: μια περίοδος όπου μορφωμένες, δυναμικές γυναίκες που για χρόνια «έσπρωχναν» τις καριέρες τους μπροστά, αποφασίζουν να κάνουν ένα βήμα πίσω – είτε μερικώς, δουλεύοντας λιγότερες ώρες, είτε πλήρως, εγκαταλείποντας την εργασία τους.
«Δεν θέλω άλλη νταντά. Θέλω τις στιγμές μου»
Η Lapowsky μίλησε με γυναίκες που είχαν φτάσει σε υψηλά επίπεδα επαγγελματικής καταξίωσης, όμως επέλεξαν να αποχωρήσουν. «Αυτές οι γυναίκες έπαιρναν μια συνειδητή απόφαση: Θέλω να περάσω περισσότερο χρόνο με το παιδί μου. Θέλω να γίνω η δική μου αφεντικίνα. Θέλω να κάνω κάτι εντελώς διαφορετικό», εξηγεί.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές μαρτυρίες προήλθε από γυναίκα με οικονομική άνεση και βοήθεια στο σπίτι: όταν της είπαν «πάρε κι άλλη νταντά», εκείνη απάντησε «Δεν θέλω άλλη νταντά. Θέλω τις στιγμές μου».
Δεν πρόκειται πάντα για γυναίκες που «αναγκάζονται» να φύγουν λόγω πίεσης ή ανεπαρκούς φροντίδας παιδιών, πρόκειται για εκείνες που επιλέγουν διαφορετικά προτεραιότητες.
Η κληρονομιά της πανδημίας
Η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης. Πολλές γυναίκες βρέθηκαν ξαφνικά στο σπίτι, με παιδιά δίπλα τους, βιώνοντας για πρώτη φορά την καθημερινότητα χωρίς τον αγώνα δρόμου του γραφείου. Όπως σημειώνει η Lapowsky, «αναρωτήθηκα πόσες από τα εκατομμύρια γυναίκες που “εκδιώχθηκαν” από την εργασία, στην πραγματικότητα έκαναν μια συνειδητή επιλογή – επειδή για πρώτη φορά είδαν πώς είναι η ζωή κοντά στα παιδιά τους».
Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν αυτήν την υπόθεση. Έρευνες έδειξαν αύξηση στον αριθμό γυναικών που δηλώνουν «νοικοκυρές από επιλογή» ή που εργάζονται μερικώς από το σπίτι, καθώς και πρωτοφανή ποσοστά γυναικών-ηγέτιδων που εγκαταλείπουν τις εταιρείες τους, σύμφωνα με μελέτη των McKinsey & LeanIn.
Το «power pause» ως περίοδος εξέλιξης
Η Neha Ruch, συγγραφέας του βιβλίου Power Pause, υποστηρίζει ότι χρειάζεται να δούμε αυτήν την απόφαση όχι ως ήττα, αλλά ως μια περίοδο προσωπικής ανάπτυξης: «Αν αποδεχθούμε ότι πρόκειται για μια κίνηση εξέλιξης – όπως κάθε άλλη επαγγελματική ή προσωπική επιλογή – τότε μπορούμε να δεχθούμε ξανά αυτές τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο με τρόπο που τιμά την εμπειρία τους».
Με άλλα λόγια, ακόμη κι αν δεν συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας, οι γυναίκες αυτές αναπτύσσουν δεξιότητες διαχείρισης και ηγεσίας μέσα από την καθημερινότητά τους.
Αισιοδοξία ή ανησυχία;
Το φαινόμενο αυτό παραμένει σύνθετο. Από τη μία, είναι ενδυναμωτικό: γυναίκες με μέσα και επιλογές δείχνουν ότι μπορούν να ορίζουν οι ίδιες τη ζωή τους. Από την άλλη, πολλές άλλες δεν έχουν το ίδιο προνόμιο – εγκλωβισμένες μεταξύ του κόστους φροντίδας παιδιών, των περιορισμένων επιλογών και της πίεσης της εργασίας.
Όπως σημειώνει η Lapowsky, «έφυγα με μια αμφίθυμη αίσθηση. Είναι αισιόδοξο ότι οι γυναίκες νιώθουν πως κρατούν στα χέρια τους τις αποφάσεις τους. Αλλά παραμένουν τεράστιες οι προκλήσεις για όσες δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα».
