Αν δεν είμαστε ήδη σε διακοπές, μπορεί να νιώθουμε ότι έχουμε φτάσει στα όριά μας με τη δουλειά, ιδιαίτερα αν τα επαγγελματικά mail και μηνύματα σκάνε στο κινητό μας σε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και της νύχτας, υπενθυμίζοντάς μας την τάδε προθεσμία ή τη δείνα εκκρεμότητα.
Αυτή την εμπειρία μοιράζεται η ψυχολόγος και νευροεπιστήμονας Patricia Schmidt, επισημαίνοντας ότι τα εκτός ωραρίου μηνύματα είναι επικίνδυνα για την υγεία μας. Η ίδια μάλιστα γράφει ότι παραιτήθηκε «γιατί δεν άντεχα άλλο τις ειδοποιήσεις στις έντεκα το βράδυ».
Ήταν ένα βράδυ Τρίτης όταν, επιτέλους, κάθισε στον καναπέ να χαλαρώσει, μετά από μια ημέρα γεμάτη στρες. Έκανε όμως το λάθος να ανοίξει το WhatsApp, όταν είδε ότι είχε νέο μήνυμα. Ήταν από ένα επαγγελματικό γκρουπ, όπου ένας συνάδελφος υποδεχόταν ένα καινούριο μέλος.
Αυτό το εκτός ωραρίου μήνυμα «μου υπενθύμισαν το στρες της δουλειάς. Η αίσθηση χαλάρωσης έδωσε τη θέση της σε ένα σφίξιμο στο στομάχι» σχολιάζει η Schmidt. «Για ακόμα μία φορά, έστειλα μήνυμα ζητώντας να σεβαστούν τον χρόνο ξεκούρασης και να αποφεύγουν να στέλνουν μηνύματα εκτός ωραρίου. Δεν απάντησε κανένας. Αλλά τουλάχιστον είχα πει αυτό που ήθελα. Και ξέρω ότι σε μερικούς μήνες παραιτούμαι. Ένας από τους λόγους για τους οποίους πήρα αυτή την απόφαση είναι η απουσία ορίων».
«Για ακόμα μία φορά, έστειλα μήνυμα ζητώντας να σεβαστούν τον χρόνο ξεκούρασης και να αποφεύγουν να στέλνουν μηνύματα εκτός ωραρίου. Δεν απάντησε κανένας. Αλλά τουλάχιστον είχα πει αυτό που ήθελα. Και ξέρω ότι σε μερικούς μήνες παραιτούμαι. Ένας από τους λόγους για τους οποίους πήρα αυτή την απόφαση είναι η απουσία ορίων».
Η αρθρογράφος διευκρινίζει ότι δεν μπαίνει στο επαγγελματικό mail της εκτός ωραρίου εργασίας, αλλά το WhatsApp το έχει μονίμως ανοιχτό γιατί το χρησιμοποιεί για να επικοινωνεί και με φίλους.
«Εργάζομαι στον ακαδημαϊκό χώρο με ανθρώπους που αγαπούν τη δουλειά τους. Δουλεύουν άπειρες ώρες καθημερινά, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα. Κάποιοι δεν κάνουν καν διακοπές. Προσωπικά δεν έχω πρόβλημα που αγαπούν τόσο πολύ τη δουλειά τους. Αλλά δεν είμαστε όλοι σε αυτή τη φάση. Εγώ ήμουν κάποτε, αλλά όχι πια» γράφει η Schmidt και προσθέτει: «Η δουλειά μου αποτελεί σημαντική πηγή στρες και νευριάζω κάθε φορά που κάποιος με ενοχλεί στον ελεύθερο χρόνο μου. Και δεν είναι μόνο δική μου ιδέα αυτό. Το υποστηρίζει η επιστήμη».
Στη συνέχεια, η ειδικός αναφέρεται στην αποστασιοποίηση από τη δουλειά, σωματική και ψυχική, που είναι «απαραίτητη για την ξεκούραση και την ευεξία των εργαζομένων». Η αποστασιοποίηση διακόπτεται αν λαμβάνουμε επαγγελματικά μηνύματα και ειδοποιήσεις 24/7. «Αυτά περιορίζουν την ικανότητά μας να αναπληρώσουμε ενέργεια για την επόμενη εργάσιμη ημέρα και, μακροπρόθεσμα, μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική και σωματική υγεία μας».
Η αποστασιοποίηση διακόπτεται αν λαμβάνουμε επαγγελματικά μηνύματα και ειδοποιήσεις 24/7. «Αυτά περιορίζουν την ικανότητά μας να αναπληρώσουμε ενέργεια για την επόμενη εργάσιμη ημέρα και, μακροπρόθεσμα, μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική και σωματική υγεία μας».
Όπως επιβεβαιώνει μια μελέτη του 2013, τα smartphones είναι δίκοπο μαχαίρι: από τη μία μάς δίνουν την ευελιξία να εργαστούμε από οπουδήποτε, από την άλλη μάς δίνουν την εντύπωση ότι πρέπει να είμαστε συνέχεια συνδεδεμένοι. Μπορεί όχι απλώς να τσεκάρουμε τα νέα μηνύματα αλλά να νιώθουμε πιεσμένοι να απαντήσουμε αμέσως. Ακόμα και αν είναι έντεκα το βράδυ ή Σαββατοκύριακο.
Η ειδικός καταλήγει: «Σε έναν κόσμο όπου αυξάνεται το στρες και το burnout, οι εργαζόμενοι πρέπει να εκπαιδευτούν για αυτό το θέμα και να ευαισθητοποιήσουν τους συναδέλφους τους για τη σημασία της αποστασιοποίησης από τη δουλειά. Αυτό το άμεσο, αθώο μήνυμα που στείλατε σε συνάδελφο με το WhatsApp εκτός ωραρίου; Τελικά, δεν είναι και τόσο αθώο. Είναι ένδειξη σεβασμού το να μην ενοχλούμε τους άλλους στις ώρες της ξεκούρασής τους».
