Εικονογράφηση: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΒΗΤΟΥ
Ζούμε ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας online. Ψωνίζουμε, καταναλώνουμε media content, επικοινωνούμε με φίλους και συγγενείς, κάνουμε σχέδια, φλερτάρουμε, δημιουργούμε – πολλοί από εμάς πλέον δουλεύουμε και online. Όχι, αυτό δεν είναι ένα άρθρο για το πώς η τεχνολογία καταστρέφει τη ζωή μας και για το πώς τα πράγματα ήταν πιο αληθινά πριν, που κοιτούσαμε τον έρωτα στα μάτια αντί στο προφίλ του στο Tinder. Ίσα-ίσα.
Η τεχνολογία είναι υπέροχη. Χάρη στο Ίντερνετ, μπορούν αυτές οι λέξεις που γράφω εδώ στο σουηδικό δάσος να σε βρουν εσένα στην παραλία που (ελπίζω πως) ξαποσταίνεις αυτή τη στιγμή. Χάρη στο Ίντερνετ ζω, έχω καριέρα, πληρώνω λογαριασμούς (ενίοτε) και κάνω καινούριους φίλους που ζουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Επίσης δεν θα είχα βρει τον έρωτα χωρίς το Tinder, αλλά αυτό ας το συζητήσουμε άλλη φορά.
Ωστόσο, κάθε εργαλείο πρέπει να χρησιμοποιείται σωστά για να είναι ωφέλιμο. Και το κινητό μας, τα social media, το λάπτοπ μας και όλες μας οι συσκευές είναι πλέον εργαλεία της ζωής μας. Ως τέτοια έχουν τη δυνατότητα να κάνουν την καθημερινότητά μας καλύτερη ή χειρότερη. Στο χέρι μας είναι. Κυριολεκτικά.
Ακριβώς όπως αν αφήσουμε το σπίτι μας χωρίς φροντίδα, μετά από λίγο καιρό το χάος της εντροπίας θα κυριεύσει κάθε επιφάνεια, έτσι και με τα τεχνολογικά μας προϊόντα.
Ακριβώς όπως αν αφήσουμε το σπίτι μας χωρίς φροντίδα, μετά από λίγο καιρό το χάος της εντροπίας θα κυριεύσει κάθε επιφάνεια, έτσι και με τα τεχνολογικά μας προϊόντα. Το digital χάος μπορεί να μην είναι ορατό, μπορεί να μη σκοντάφτουμε πάνω του όπως σ’ εκείνη τη στοίβα από περιοδικά στο τραπεζάκι του σαλονιού, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι αληθινό και πως δεν μας επηρεάζει.
Αν έχεις ξυπνήσει έστω και μία φορά με άγχος για όλα εκείνα τα αναπάντητα email, αν σε έχει πιάσει έστω και μία φορά η καρδιά σου καθώς σκρολάρεις στο Twitter, αν έχεις αναρωτηθεί έστω και μία φορά πώς ξέρει το Instagram ότι σου ήρθε περίοδος, διάβασε παρακάτω να είσαι έτοιμη. Από Σεπτέμβρη ξεκινάμε τεχνολογική αποτοξίνωση.
Ξεκαθάρισε τα apps που δεν χρειάζεσαι
Ξεχασμένα apps που δεν χρησιμοποιείς πιάνουν χώρο στη μνήμη του κινητού σου, δυσκολεύουν τη χρήση των apps που χρειάζεσαι, και μη σου πω ότι κάποια απ’ αυτά σε κατασκοπεύουν κιόλας και σε σοκάρω.
• Ξεκίνα κάνοντας μια λίστα με όλα τα apps στο κινητό σου (προεγκατεστημένα και αυτά που έχεις κατεβάσει εσύ) και το τι κάνει το καθένα. Αν δεν ξέρεις, ώρα να μάθεις.
• Σβήσε τις εφαρμογές που δεν θυμάσαι να χρησιμοποιείς τους τελευταίους 3 μήνες.
• Αν έχεις πολλές εφαρμογές που έχουν παρόμοια λειτουργία, διάλεξε αυτή που σε βολεύει περισσότερο.
• Τσέκαρε αν πληρώνεις συνδρομές για εφαρμογές που δεν χρησιμοποιείς. Αν έχεις iPhone, μπορείς να το δεις στις Ρυθμίσεις, πατώντας πάνω στο όνομά σου. Απενεργοποίησε αυτές που δεν χρειάζεσαι για να μην πληρώνεις τσάμπα.
• Αν έχεις iPhone, χρησιμοποίησε την εφαρμογή shortcuts για να απλοποιήσεις/αυτοματοποιήσεις τα πράγματα που κάνεις συχνά, π.χ. να βάλεις μια playlist να παίζει, ή να διαβάσεις την online έκδοση του Marie Claire.
• Κατέβασε την εφαρμογή Guardian Firewall (είναι διαθέσιμη και για iPhone και για Android) για να σταματήσεις τυχόν tracking που κάνουν οι υπόλοιπες εφαρμογές. Ναι, ακούγεται πολύ δυστοπικό, αλλά δεν έχεις ιδέα πόσα data, από την τοποθεσία σου μέχρι ποιες ιστοσελίδες επισκέπτεσαι, τι ψώνισες τελευταία και πότε ήταν η τελευταία σου περίοδος, κάνουν track πολλές εφαρμογές χωρίς να στο πουν.
Ξεχασμένα apps που δεν χρησιμοποιείς πιάνουν χώρο στη μνήμη του κινητού σου, δυσκολεύουν τη χρήση των apps που χρειάζεσαι, και μη σου πω ότι κάποια απ’ αυτά σε κατασκοπεύουν κιόλας και σε σοκάρω.
Σβήσε τα media files που δεν έχουν σημασία
Ίσως να χρειάζεσαι και τις 50 φωτό που έβγαλες προχθές τη γάτα σου να κοιτάει τον τοίχο. Ίσως απλώς να χρειάζεσαι μία. Από τότε που αποκτήσαμε κινητά-φωτογραφικές μηχανές με άπειρη (θεωρητικά πάντα) χωρητικότητα, έχουμε γίνει πολύ λιγότερο επιλεκτικοί στα κλικ που πατάμε. Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό – η Πούπσι άλλωστε δείχνει διαφορετική από κάθε γωνία καθώς το φως πέφτει στη γούνα της. Αλλά δεν είναι καθόλου πρακτικό.
Αν συνεχίσεις έτσι, θα καταλήξεις να πληρώνεις παραπάνω storage fees στο iCloud, στο Google Drive και στο Dropbox. Άσε που θα σου παίρνει ώρες κάθε φορά να βρεις τη φωτό ή το βίντεο που ψάχνεις.
• Αφιέρωσε ένα απόγευμα να ξεκαθαρίσεις τις φωτογραφίες σου και τα βίντεο στο κινητό.
• Αφιέρωσε ένα ακόμα απόγευμα να κάνεις το ίδιο με τα αρχεία του υπολογιστή σου.
• Μην ξεχάσεις να τσεκάρεις τα notes και τα voice notes.
• Αν έχεις μεγάλα media files (π.χ. βίντεο ή downloads) που είναι σημαντικά για σένα, μάζεψέ τα σε folder και πέρασέ τα σε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο.
Σκαρφάλωσε το βουνό των αδιάβαστων email
Από το 2012 ως το 2017 δούλευα σε μια startup που έστελνε newsletters. Πάρα πολλά newsletters. Είχα κατά μέσο όρο 1.500 αδιάβαστα email ανά εργάσιμη. Ευτυχώς είχα και καλό ψυχοθεραπευτή εκείνο τον καιρό, αλλά ας μην ξεφεύγουμε από το θέμα.
Το θέμα μας είναι ότι τα αδιάβαστα email είναι από τα πιο συνήθη trigger άγχους στο κινητό μας: μαζεύονται εύκολα και γρήγορα φαντάζουν βουνό. Και είναι πολύ εύκολο να χάσεις τα σημαντικά email ανάμεσα στα δεκάδες ενημερωτικά newsletter για προϊόντα που αγόρασες μία φορά πριν από τρία χρόνια.
Τα αδιάβαστα email είναι από τα πιο συνήθη trigger άγχους στο κινητό μας: μαζεύονται εύκολα και γρήγορα φαντάζουν βουνό. Και είναι πολύ εύκολο να χάσεις τα σημαντικά email ανάμεσα στα δεκάδες ενημερωτικά newsletter για προϊόντα που αγόρασες μία φορά πριν από τρία χρόνια.
Το πολυπόθητο email zero θα πάρει χρόνο: κάπου ανάμεσα σε μία εβδομάδα και έναν μήνα.
• Κάθε φορά που σου έρχεται ένα newsletter που δεν σε ενδιαφέρει, πάτα unsubscribe.
• Αν δέχεσαι αγχωτικά πολλά email για δουλειά, φτιάξε folders όπου μπορείς να τα βάζεις αυτόματα (π.χ. email από πελάτες, από συνεργάτες, από ανταγωνιστές).
• Πάτα «mark as read» αν δεν θέλεις να ξεγραφτείς από μια υπηρεσία, αλλά δεν υπάρχει και λόγος να χάσεις χρόνο διαβάζοντας τα mail τους.
• Στείλε στα spam αυτούς που βρήκαν το email σου από κάποιο app (σου είπα να κατεβάσεις το Guardian Firewall).
• Τσέκαρε τα spam σου κάθε τόσο, μην τυχόν έχει πάει κάτι σημαντικό εκεί.
• Αν χρησιμοποιείς προγράμματα στη δουλειά σου που λατρεύουν να στέλνουν email notifications για το παραμικρό (π.χ. Slack, Asana ή Clickup), πήγαινε στις ρυθμίσεις του προγράμματος και ξεμάρκαρε τα email notifications.
Πάρε τον έλεγχο των social media σου
Τα social media είναι ένας υπέροχος τρόπος να διατηρήσεις επαφή με φίλους και συγγενείς, να ενημερώνεσαι για το τι συμβαίνει στον κόσμο και να βλέπεις βιντεάκια με μωρά κατσικάκια. Τα social media είναι επίσης μια μαύρη τρύπα από την κόλαση που μπορεί να σου ρουφήξει την προσοχή, το χρόνο, τη διάθεση για ζωή. Είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της digital αποτοξίνωσης, γι’ αυτό το άφησα για το τέλος.
• Σβήσε τις εφαρμογές που δεν χρησιμοποιείς πάνω από μία φορά την εβδομάδα από το κινητό σου. Μπορείς πάντα να μπεις στο Facebook από τον υπολογιστή σου.
• Αποφάσισε ποιες πλατφόρμες σού κάνουν καλό (είτε για επαγγελματικούς είτε για προσωπικούς λόγους) και ποιες όχι, και κινήσου ανάλογα. Όχι, δεν χρειάζεται να έχεις TikTok αν σε κάνει να αισθάνεσαι άσχημα που δεν είσαι 20 χρόνων. Όχι, δεν χρειάζεται να ακολουθείς 50 παρόμοιους influencers στο Instagram. Και μα τον Δία, όχι, δεν χρειάζεται να ξεκινήσεις διάλογο με τα troll στο Twitter.
• Αν δεν θέλεις να κάνεις unfriend/unfollow, κάνε mute. To Twitter έχει ένα μαγικό κουμπί που λέγεται «turn off retweets». Πάτα το ελεύθερα.
• Αν δεν θέλεις να ξυπνήσεις μια μέρα και να είναι γεμάτο το Instagram σου με βίντεο από αγνώστους, πάτα «snooze recommended posts for 30 days».
• Δεν χρειάζεται να ξέρεις κάθε φορά που σου κάνει κάποιος like. Πήγαινε στις ρυθμίσεις του κινητού σου και σβήσε τα notifications. Κράτα μόνο τα απαραίτητα (π.χ. όταν κάποιος σου στέλνει προσωπικό μήνυμα).
• Αν ξοδεύεις πολύ χρόνο στα social κάθε μέρα, κατέβασε την εφαρμογή Freedom που σου μπλοκάρει συγκεκριμένα sites μόλις ξεπεράσεις χ λεπτά κάθε μέρα.
Αν δεν θέλεις να ξυπνήσεις μια μέρα και να είναι γεμάτο το Instagram σου με βίντεο από αγνώστους, πάτα «snooze recommended posts for 30 days».
Κανόνες καλής digital συμπεριφοράς
Μερικές γενικές, evergreen συμβουλές – γιατί είπαμε, το χάος παραμονεύει.
• Καθάρισε την οθόνη σου. Καθάρισε όλες τις οθόνες σου.
• Τακτοποίησε το desktop σου για να μη σε πιάνει πανικός κάθε φορά που ανοίγεις τον υπολογιστή σου.
• Άδειασε το trash bin.
• Τσέκαρε τα tabs και τα bookmarks σου. Σβήσε αυτά που δεν χρειάζεσαι.
• Φόρτιζε τις συσκευές σου τακτικά και κλείνε τις τακτικά.
• Πρόσεχε πού αποθηκεύεις τους κωδικούς σου. Η πιο ασφαλής λύση είναι κάποια εφαρμογή όπως το 1Password που έχει encryption και σε προστατεύει από hackers.
